Nascholing voor en door zorgprofessionals

Het handhaven van een stabiele vochtbalans is een uitdaging na veel chirurgische ingrepen, zeker wanneer het neuro-endocriene systeem betrokken is. Verstoring van de vocht- en elektrolytenhuishouding kan snel ontstaan en grote gevolgen hebben. In dit artikel wordt het proces van systematisch klinisch redeneren uitgelegd bij een patiënt met verdenking op een vochtbalansstoornis.

In het huidige complexe zorglandschap, met uitdagende zorgvragen, technologische vooruitgang en een veranderende maatschappij, is het vak kinderarts een dynamische baan, waarin levenslang leren en aanpassen essentieel zijn. Daarbij wordt van kinderartsen gevraagd dat ze niet alleen vakinhoudelijk sterk zijn, maar ook mentaal veerkrachtig en duurzaam inzetbaar. De bevlogenheid voor het vak behouden en versterken is dan van belang. Kinderartsen en arts-assistenten kindergeneeskunde zijn erg trots op hun vak, maar uitval ligt op de loer door de hoge werkdruk en verstoring van de werk-privébalans. Met gerichte ondersteuning op individueel, team- en organisatieniveau versterken we de bevlogenheid onder kinderartsen, behouden we werkplezier én houden we het vak kindergeneeskunde aantrekkelijk voor de huidige en nieuwe generaties. Dit kan in elke fase van de carrière, van medisch student tot medisch specialist aan het einde van de loopbaan.

Diabesitas is het samengaan van obesitas en diabetes type 2. Obesitas verhoogt het risico op insulineresistentie en diabetes, terwijl diabetes op zijn beurt gewichtstoename kan bevorderen. De kern van het probleem ligt bij een teveel aan vetmassa in verhouding tot de vetvrije massa, vooral door toename van buikvet en een verminderde spierkwaliteit. Dit leidt tot laaggradige ontstekingsreacties en een verminderde insulinegevoeligheid. De diagnose diabesitas wordt gesteld op basis van de BMI (body mass index) en/of de buikomtrek. Er zijn ook meer geavanceerde methodes, zoals testen op insulineresistentie voor de component obesitas, en HbA1c-waarden voor de diagnose diabetes. Risicofactoren voor het ontwikkelen van diabesitas zijn onder meer overgewicht, leeftijd, genetische aanleg en leefstijl (voeding, fysieke activiteit, stressmanagement). De aandoening vergroot de kans op complicaties zoals hart- en vaatziekten en andere comorbiditeiten. Een effectieve aanpak vraagt om medische behandeling én leefstijlverandering, met veel aandacht voor beweging en revalidatie. In de tekst zijn twee casussen opgenomen met de focus op de inspanningsrevalidatie.

De logopedist behandelt het merendeel van de kinderen, adolescenten en volwassenen die stotteren. De Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie heeft een monodisciplinaire richtlijn ontwikkeld voor stotteren: Richtlijn stotteren kinderen, adolescenten en volwassenen (2014 en 2020). In deze richtlijn worden aanbevelingen gegeven wanneer de logopedist dient te verwijzen naar een psychotherapeut en wanneer de logopedist en psychotherapeut kunnen samenwerken. In dit artikel krijgt de lezer relevante kennis aangereikt over stotteren en de behandeling van stotteren. De psychotherapeut kan op het gebied van cognitieve therapie, gedragstherapie en verwerking van nare, betekenisvolle gebeurtenissen een bijdrage leveren aan de behandeling van stotteren.

De diagnostiek en behandeling van ulcera van het been vormen complexe klinische uitdagingen die nauwe samenwerking vereisen tussen artsen uit verschillende disciplines. In dit artikel bespreken we de karakteristieken van diverse soorten ulcera aan de hand van een casus. Het betreft een 87-jarige patiënte die na een val een erg pijnlijk ulcus aan het laterale onderbeen ontwikkelde, gekenmerkt door oppervlakkige centrale necrose, irregulaire vorm en reticulair erytheem. Op basis van het kenmerkende beeld werd de diagnose ulcus van Martorell gesteld, een zeldzaam en zeer pijnlijk ulcus. We doorlopen de diagnostische stappen om onderscheid te maken met veelvoorkomende soorten ulcera zoals het veneuze, arteriële en neuropathische ulcus. Nadien bespreken we de behandeling van het ulcus van Martorell, dat een multidisciplinaire aanpak vereist. Deze aanpak bestaat uit adequate bloeddrukregulatie, intensieve wondverzorging, pijnmanagement en zo nodig chirurgische interventie. De auteurs benadrukken het belang van tijdige herkenning van het soort ulcus en doelgerichte behandeling om een optimale wondgenezing te bereiken.

Bij mensen met neurologische en geriatrische aandoeningen is motorisch leren, dat wil zeggen bewegingen efficiënt aanleren en verbeteren, vaak een hele uitdaging. Motorisch leren kan op veel verschillende manieren plaatsvinden, waarbij altijd rekening gehouden moet worden met verschillende patiëntkenmerken zoals de medische oorzaak en voorkeuren. In verschillende projecten hebben docent-onderzoekers van het Lectoraat Maatwerk in Leefstijl en Beweegzorg van Zuyd Hogeschool, in samenwerking met (inter)nationale partners waaronder fysiotherapeuten, de grote hoeveelheid wetenschappelijke theoretische kennis en veelal standaard benaderingen vertaald naar een goed onderbouwde gepersonaliseerde aanpak voor de praktijk. Zo zijn er op basis van een raamwerk voor motorisch leren allerlei tools ontwikkeld, zoals een kaartenset met 33 praktische voorbeelden van de zeven meest beschreven motorische leerstrategieën en een website met verdiepende informatie (www.motorisch-leren.nl). Het doel van deze e-learningmodule is om de lezer uit te nodigen het eigen handelen met betrekking tot motorisch leren onder de loep te nemen en te inspireren om nieuwe opties uit te proberen.