Socares

Ondanks dat het aantal gevallen van scabiës in Nederland in 2025 iets lager is ten opzichte van 2024, blijft het aantal hoog. Besmetting vindt voornamelijk plaats door huid-op-huidcontact of via besmette kleding en beddengoed. In de dagelijkse dermatologiepraktijk worden verschillende methoden gebruikt om de diagnose scabiës te bevestigen, waarbij de dermatoscoop gevolgd door de lichtmicroscoop het meest gangbaar zijn. Voor de eliminatie van scabiësmijten zijn momenteel drie geregistreerde en vergoede behandelingen beschikbaar: permetrinecrème, benzylbenzoaatsmeersel (25%), en ivermectinetabletten. Helaas blijkt het in de praktijk vaak lastig om effectieve maatregelen op te volgen met therapiefalen dan wel herbesmetting tot gevolg.

Multipele sclerose (MS) is een heterogeen ziektebeeld, dat wordt beïnvloed door immunologische, genetische en omgevingsfactoren. De drie subtypen (relapsing-remitting, primair progressief en secundair progressief) worden gekenmerkt door een combinatie van inflammatie met demyelinisatie en neurodegeneratie. Voor een eerste ziekte-episode passend bij demyelinisatie (clinically isolated syndrome; CIS) kan er sprake zijn van een subklinische ziektefase in de vorm van een radiologically isolated syndrome (RIS) of een prodromale fase. De afgelopen decennia is de prognose van MS verbeterd, doordat de ziekte vaker vroeg in het ziektebeloop kan worden vastgesteld en er meer geavanceerde behandelingen zijn ontwikkeld. Factoren die de prognose van MS beïnvloeden, waaronder het subtype, patiëntspecifieke eigenschappen en externe invloeden, worden in dit artikel besproken. Inzicht in deze factoren is van groot belang bij de voorlichting van patiënten over hun ziektebeloop en prognose, alsook bij het kiezen van de juiste behandeling en verminderen van beïnvloedbare risicofactoren.

Klimaatverandering heeft een aangetoonde negatieve invloed op de menselijke gezondheid. Er is toenemend bewijs dat dit ook voor verschillende neurologische en neurodegeneratieve ziektebeelden geldt, zowel voor de incidentie ervan als voor de klinische presentatie. Bovendien speelt het een rol bij de geografische verspreiding van neuro-infectieuze ziektebeelden. Andersom heeft de zorgsector zelf een aanzienlijke impact op het milieu. Deze bevindingen onderstrepen het dringende belang van verduurzaming van de zorg. Als a(n)ios of specialist ouderengeneeskunde, physician assistant of verpleegkundig specialist werkzaam in de ouderenzorg kunt u hierin bijdragen; uw invloedssfeer is groter dan u denkt. Een gezamenlijk initiatief vanuit de zorgsector is de Green Deal Duurzame Zorg, waarin concrete afspraken zijn gemaakt over duurzame plannen aan de hand van vijf thema’s: gezondheidsbevordering, kennis en bewustwording, CO2-reductie, circulair werken en medicatie(gebruik). Hierbij geven we concrete handvatten om direct aan de slag te gaan met verduurzaming van uw eigen praktijk.

Geneesmiddelenallergieën kunnen potentieel gevaarlijk zijn en worden daarom zorgvuldig geregistreerd in patiëntendossiers. Lang niet alle geneesmiddelenreacties zijn echter een allergie. Een reactie wordt alleen een allergie genoemd als er een onderliggend immunologisch mechanisme is aangetoond. Een onterechte allergieregistratie kan resulteren in een onwenselijke vervanging van het eerstekeuzebeleid. Psychofarmaca kunnen verschillende bijwerkingen geven die tot uiting komen in de huid, maar echt allergische reacties zijn uiterst zeldzaam.

Eczeem is een veelvoorkomende inflammatoire huidaandoening met een grote impact op de kwaliteit van leven van patiënten en naasten. Eczeem kan in de meeste gevallen effectief en veilig behandeld worden met dermatocorticosteroïden. Helaas ervaren veel patiënten, maar ook sommige zorgverleners, spanning of angst voor het gebruik van dermatocorticosteroïden, wat resulteert in een lage therapietrouw. Hierdoor worden veel patiënten onderbehandeld en ervaren zij onnodige ziektelast. Voldoende kennis over de werking, eventuele bijwerkingen, het adequaat voorschrijven van en voorlichting geven over dermatocorticosteroïden is nodig voor een adequate behandeling. Dermatocorticosteroïden hebben een anti-inflammatoire en antiproliferatieve werking en geven vasoconstrictie. Bij correct gebruik treden bijwerkingen zelden op en zijn bijwerkingen vaak reversibel. Vanuit het Nationaal Constitutioneel Eczeem Project (NCEP) worden binnenkort uitgebreide informatie en materiaal over onder andere constitutioneel eczeem, atopie, en de behandeling van eczeem beschikbaar gesteld aan zowel patiënten als zorgverleners. Aan de hand van een casus belichten we hier de belangrijkste aandachtspunten rondom dermatocorticosteroïden.

Zuid-Afrika ondergaat een demografische transitie waarbij het aantal ouderen snel toeneemt. Deze ontwikkeling legt druk op een zorgsysteem, dat historisch vooral gericht was op jongere bevolkingsgroepen en infectieziekten. Dit artikel verkent de staat van de ouderenzorg in Zuid-Afrika aan de hand van bestaande literatuur, en bespreekt thema’s als chronische aandoeningen, infectieziekten, dementie, mantelzorg, institutionele zorg, palliatieve zorg, mondzorg en voeding. De rol van het Ubuntu-concept in de mantelzorg wordt toegelicht, evenals de lessen die Nederland hieruit kan trekken. Tot slot worden beleidsaanbevelingen geformuleerd.