PsyXpert

De invloed van de psychoanalytische benadering is de afgelopen decennia dramatisch afgenomen, zowel in het onderwijs als in de klinische praktijk. Psychotherapeuten en therapeuten in opleiding hebben vaak wel degelijk interesse in deze traditie, maar vinden het begrippenapparaat abstract en missen concrete handvatten voor behandeling. Om deze kloof te dichten is toegankelijke taal een vereiste. Daarnaast moeten we praktische interventies bieden. In de affectfobietherapie (AFT) is deze integratie al volop gaande. In dit artikel wordt getoond hoe het AFT-opleidingsprogramma psychoanalytische concepten in heldere taal ontsluit en ze koppelt aan concrete acties in de therapie. Het artikel sluit af met enkele adviezen voor het vertalen van complexe begrippen naar de hedendaagse behandelpraktijk.

In dit artikel wordt, met behulp van een casus uit de praktijk van de verslavingszorg, uitleg gegeven over het belang van dimensionele en ontwikkelingsgerichte persoonlijkheidsdiagnostiek bij mensen die lijden aan een stoornis in het gebruik van middelen. Er wordt onder andere stilgestaan bij de prevalentiecijfers, de samenhang tussen persoonlijkheidsproblematiek en verslaving en de indicatie voor persoonlijkheidsdiagnostiek. Vervolgens wordt een model gepresenteerd van McAdams waarmee dergelijke persoonlijkheidsdiagnostiek kan worden vormgegeven. Dit model kenmerkt zich door drie interacterende lagen van persoonlijkheid: dispositionele persoonlijkheidstrekken, karakteristieke adaptaties en de narratieve identiteit. Ten slotte worden eventuele uitdagingen en beperkingen beschreven.

Cognitieve verwerkingstherapie (CPT = Cognitive Processing Therapy) is een reeds langer bestaande therapievorm voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS), die in Nederland nog nauwelijks bekendheid heeft. Deze methode is zeer geschikt voor het behandelen van patiënten met PTSS bij wie niet angst en spanning op de voorgrond staan, maar wel vastzittende overtuigingen. Het is net zo effectief als EMDR, imaginaire exposure (IE) en imaginaire rescripting (ImRes). Aangrijpingspunten zijn maladaptieve overtuigingen over zichzelf, de ander en de wereld en deze hebben betrekking op veiligheid, vertrouwen, macht en controle, eigenwaarde en intimiteit. In dit artikel wordt CPT beschreven, evenals de indicatiestelling en de plaatsbepaling naast EMDR, IE en ImRes.

Traumaverwerking met behulp van AI | Voordelen van AI | Nadelen van AI | Problemen met AI

Prof. dr. Ramón Lindauer studeerde geneeskunde, filosofie, ging in opleiding tot psychiater en promoveerde op de effecten van psychotherapie op het brein bij posttraumatische stressstoornis (PTSS). Lindauer is werkzaam als hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie bij Amsterdam UMC en als clinicus bij de specialistische jeugdhulpinstelling Levvel. Hij is systeemtherapeut, EMDR-practitioner en TF-CBT-trainer en -supervisor. Ook is hij voorzitter van de afdeling Kinder- en jeugdpsychiatrie van beroepsvereniging NVvP en bestuurslid bij het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.

Na ingrijpende collectieve gebeurtenissen, zoals een oorlog of ramp, volgt vaak een herdenking voor betrokkenen en nabestaanden. Een van de doelen van herdenken is als overlevende, nabestaande en samenleving om te gaan met de schokkende gebeurtenis. De cognitieve traumatheorie gaat ervan uit dat mensen met posttraumatische stress actuele dreiging ervaren door associaties met de traumatische ervaring uit het verleden. Ook herdenken en het uitvoeren van rituelen kunnen associaties met eerdere ervaringen en bijbehorend negatieve reacties oproepen. Enerzijds kunnen herdenkingen dan als stressvolle en verontrustende gebeurtenissen worden ervaren. Anderzijds roepen herdenkingen gevoelens van verbondenheid, empathie en solidariteit op. In dit artikel gaan we in op de wijze waarop herdenken en rituelen kunnen bijdragen aan het verwerken van traumatische ervaringen. Daarnaast geven we adviezen om dit onderwerp te betrekken in de behandeling van cliënten met posttraumatische stressklachten. Het artikel is grotendeels gebaseerd op het promotieonderzoek en proefschrift van Mitima-Verloop.