PsyXpert

Werken met psychiatrische classificaties volgens DSM-5 kan zowel nut hebben als risico’s geven, die per situatie sterk kunnen verschillen. Daarom kan het verhelderend zijn in individuele casuïstiek dilemma’s te signaleren, te ordenen en het nut en risico van de verschillende opties te beschrijven en te wegen. Zo kan een clinicus met gezin of collega’s een goed onderbouwd besluit nemen over het al dan niet toekennen van een psychiatrische classificatie met DSM-5. Dilemma’s kunnen zich in verschillende fasen van een traject voordoen. Aan de hand van casuïstiek illustreren we in dit artikel hoe de handreiking die door de afdeling Kinder- en jeugdpsychiatrie van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) is gemaakt, kan helpen bij het omgaan met dilemma’s, zonder daarbij algemene richtlijnen te geven voor het al dan niet gebruiken van classificaties.

De invloed van de psychoanalytische benadering is de afgelopen decennia dramatisch afgenomen, zowel in het onderwijs als in de klinische praktijk. Psychotherapeuten en therapeuten in opleiding hebben vaak wel degelijk interesse in deze traditie, maar vinden het begrippenapparaat abstract en missen concrete handvatten voor behandeling. Om deze kloof te dichten is toegankelijke taal een vereiste. Daarnaast moeten we praktische interventies bieden. In de affectfobietherapie (AFT) is deze integratie al volop gaande. In dit artikel wordt getoond hoe het AFT-opleidingsprogramma psychoanalytische concepten in heldere taal ontsluit en ze koppelt aan concrete acties in de therapie. Het artikel sluit af met enkele adviezen voor het vertalen van complexe begrippen naar de hedendaagse behandelpraktijk.

In dit artikel wordt, met behulp van een casus uit de praktijk van de verslavingszorg, uitleg gegeven over het belang van dimensionele en ontwikkelingsgerichte persoonlijkheidsdiagnostiek bij mensen die lijden aan een stoornis in het gebruik van middelen. Er wordt onder andere stilgestaan bij de prevalentiecijfers, de samenhang tussen persoonlijkheidsproblematiek en verslaving en de indicatie voor persoonlijkheidsdiagnostiek. Vervolgens wordt een model gepresenteerd van McAdams waarmee dergelijke persoonlijkheidsdiagnostiek kan worden vormgegeven. Dit model kenmerkt zich door drie interacterende lagen van persoonlijkheid: dispositionele persoonlijkheidstrekken, karakteristieke adaptaties en de narratieve identiteit. Ten slotte worden eventuele uitdagingen en beperkingen beschreven.

Cognitieve verwerkingstherapie (CPT = Cognitive Processing Therapy) is een reeds langer bestaande therapievorm voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS), die in Nederland nog nauwelijks bekendheid heeft. Deze methode is zeer geschikt voor het behandelen van patiënten met PTSS bij wie niet angst en spanning op de voorgrond staan, maar wel vastzittende overtuigingen. Het is net zo effectief als EMDR, imaginaire exposure (IE) en imaginaire rescripting (ImRes). Aangrijpingspunten zijn maladaptieve overtuigingen over zichzelf, de ander en de wereld en deze hebben betrekking op veiligheid, vertrouwen, macht en controle, eigenwaarde en intimiteit. In dit artikel wordt CPT beschreven, evenals de indicatiestelling en de plaatsbepaling naast EMDR, IE en ImRes.

Traumaverwerking met behulp van AI | Voordelen van AI | Nadelen van AI | Problemen met AI

Prof. dr. Ramón Lindauer studeerde geneeskunde, filosofie, ging in opleiding tot psychiater en promoveerde op de effecten van psychotherapie op het brein bij posttraumatische stressstoornis (PTSS). Lindauer is werkzaam als hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie bij Amsterdam UMC en als clinicus bij de specialistische jeugdhulpinstelling Levvel. Hij is systeemtherapeut, EMDR-practitioner en TF-CBT-trainer en -supervisor. Ook is hij voorzitter van de afdeling Kinder- en jeugdpsychiatrie van beroepsvereniging NVvP en bestuurslid bij het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.