Nascholing voor en door zorgprofessionals

Dementie op jonge leeftijd, waarbij symptomen vóór het 65e levensjaar ontstaan, treft in Nederland 14 000 – 17 000 personen. De diagnose is vaak moeilijk te stellen doordat de vroege symptomen zoals verminderde werkprestaties of veranderingen in gedrag vaak eerst worden toegeschreven aan andere oorzaken zoals burn-out of stress. Hierdoor kan het jaren duren voordat een juiste diagnose wordt gesteld, wat kan leiden tot problemen op de werkvloer zoals ziekteverzuim of zelfs ontslag. Werk speelt een belangrijke rol in het leven van mensen met dementie op jonge leeftijd, omdat het structuur, zingeving en financiële stabiliteit biedt. Bedrijfsartsen en werkgevers hebben een cruciale taak in het vroegtijdig signaleren van symptomen en het creëren van een ondersteunende werkomgeving. Door bewustwording, open communicatie en maatwerk kan werk langer worden voortgezet. Wanneer loonvormende arbeid niet langer mogelijk is, kan een vervroegde WIA-uitkering een passende oplossing bieden, waarbij werknemers dan toch nog betrokken kunnen blijven bij de werkvloer. Hierbij speelt ook de verzekeringsarts een belangrijke rol.

Luchtweginfecties komen veel voor bij kinderen, zeker op jonge leeftijd. Door de blootstelling aan verschillende verwekkers treden er ook steeds opnieuw infecties op, de zogeheten ‘recidiverende luchtweginfecties’. Meestal betreft dit normaalvariatie, maar er kan sprake zijn van onderliggende aandoeningen van het KNO-gebied of de lage luchtwegen. In zeldzame gevallen is er een onderliggende afweerstoornis. Het is van belang om dit te herkennen, zodat specifieke behandeling kan worden ingesteld die ziektelast en (verdere) schade aan longen en gehoor kan voorkomen. In dit nascholingsartikel geven we een overzicht van de meest voorkomende afweerstoornissen in het kader van luchtweginfecties. We bespreken de aspecten waar bij anamnese en lichamelijk onderzoek op moet worden gelet en hoe deze bevindingen te duiden. Ook het aanvullend onderzoek, met aandachtspunten en kosten, komt uitgebreid aan bod. Een praktisch stroomdiagram, gebaseerd op de bestaande protocollen, kan in de spreekkamer behulpzaam zijn bij het inzetten van passende diagnostiek.

Goede presente zorgverleners sluiten aan bij mensen, zijn nabij en volgen geen bureaucratische logica en protocollen. Het mogen beschrijven van presentie is een pleidooi voor onvervalste dienstbaarheid, waarbij de professional betrokken is op het lijden van de ander. De presentiebenadering gaat namelijk over het vermogen om dichtbij te komen en af te stemmen. Deze benadering gaat over aandachtige zorg en richt zich op de menselijke maat, zoekt naar de aanspreekbare mens en heeft een zorg-ethische fundering. In dit artikel gaat het over de actualiteit en toepasbaarheid van de presentiebenadering in de GGZ.

Als zorgverlener vervult u een belangrijke rol in het begeleiden van patiënten met chronische ziekten zoals diabetes mellitus (DM), nierfunctiestoornissen en hart- en vaatziekten. In de afgelopen jaren heeft de opkomst van SGLT2-remmers (sodium-glucose cotransporter2-remmers) de behandelingsmogelijkheden voor deze patiënten aanzienlijk veranderd. Later bleek dat SGLT2-remmers ook beschermende effecten hebben op de hartfunctie en de nieren.1 In dit artikel worden de werking, indicaties en toepassing van SGLT2-remmers uitgelegd met de verpleegkundige en medische zorg die patiënten nodig hebben die deze middelen gebruiken.

Ernstig of ongewoon verlopende bacteriële infecties, recidiverende pyogene infecties of abnormale ontstekingsreacties kunnen wijzen op een neutrofielenstoornis. Dit kan berusten op een afwijkend aantal of functionele defecten van neutrofielen. Aangeboren neutrofielenfunctiestoornissen zijn zeldzaam, waardoor herkenning lastig is en de diagnostiek vaak wordt vertraagd. De klinische presentatie varieert van neonatale tot volwassen leeftijd. Hoewel afwijkingen in het neutrofielenaantal eenvoudig zijn vast te stellen, vereist de diagnostiek van functionele defecten de inschakeling van gespecialiseerde laboratoria. Bij twijfel wordt overleg met een infectioloog of immunoloog aanbevolen. De behandeling richt zich op het voorkomen van infecties en inflammatoire complicaties, vaak met antibiotische of antifungale profylaxe en soms immunomodulerende therapie. In ernstige gevallen is allogene stamceltransplantatie de enige curatieve optie, die vroegtijdig in het ziektebeloop moet worden overwogen.

De combinatie autismespectrumstoornis (ASS) en verslavingsproblematiek komt steeds vaker in beeld bij hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). De unieke uitdagingen van deze dubbele diagnose vragen om gespecialiseerde benaderingen die zowel rekening houden met de specifieke kenmerken van autisme als de complexiteit van verslavingsgedrag. In dit artikel worden de behandelopties, kwetsbaarheden en de rol van verpleegkundig specialisten bij het behandelen van verslaving bij mensen met autisme belicht.