Nascholing voor en door zorgprofessionals

Diabesitas is het samengaan van obesitas en diabetes type 2. Obesitas verhoogt het risico op insulineresistentie en diabetes, terwijl diabetes op zijn beurt gewichtstoename kan bevorderen. De kern van het probleem ligt bij een teveel aan vetmassa in verhouding tot de vetvrije massa, vooral door toename van buikvet en een verminderde spierkwaliteit. Dit leidt tot laaggradige ontstekingsreacties en een verminderde insulinegevoeligheid. De diagnose diabesitas wordt gesteld op basis van de BMI (body mass index) en/of de buikomtrek. Er zijn ook meer geavanceerde methodes, zoals testen op insulineresistentie voor de component obesitas, en HbA1c-waarden voor de diagnose diabetes. Risicofactoren voor het ontwikkelen van diabesitas zijn onder meer overgewicht, leeftijd, genetische aanleg en leefstijl (voeding, fysieke activiteit, stressmanagement). De aandoening vergroot de kans op complicaties zoals hart- en vaatziekten en andere comorbiditeiten. Een effectieve aanpak vraagt om medische behandeling én leefstijlverandering, met veel aandacht voor beweging en revalidatie. In de tekst zijn twee casussen opgenomen met de focus op de inspanningsrevalidatie.

De logopedist behandelt het merendeel van de kinderen, adolescenten en volwassenen die stotteren. De Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie heeft een monodisciplinaire richtlijn ontwikkeld voor stotteren: Richtlijn stotteren kinderen, adolescenten en volwassenen (2014 en 2020). In deze richtlijn worden aanbevelingen gegeven wanneer de logopedist dient te verwijzen naar een psychotherapeut en wanneer de logopedist en psychotherapeut kunnen samenwerken. In dit artikel krijgt de lezer relevante kennis aangereikt over stotteren en de behandeling van stotteren. De psychotherapeut kan op het gebied van cognitieve therapie, gedragstherapie en verwerking van nare, betekenisvolle gebeurtenissen een bijdrage leveren aan de behandeling van stotteren.

De diagnostiek en behandeling van ulcera van het been vormen complexe klinische uitdagingen die nauwe samenwerking vereisen tussen artsen uit verschillende disciplines. In dit artikel bespreken we de karakteristieken van diverse soorten ulcera aan de hand van een casus. Het betreft een 87-jarige patiënte die na een val een erg pijnlijk ulcus aan het laterale onderbeen ontwikkelde, gekenmerkt door oppervlakkige centrale necrose, irregulaire vorm en reticulair erytheem. Op basis van het kenmerkende beeld werd de diagnose ulcus van Martorell gesteld, een zeldzaam en zeer pijnlijk ulcus. We doorlopen de diagnostische stappen om onderscheid te maken met veelvoorkomende soorten ulcera zoals het veneuze, arteriële en neuropathische ulcus. Nadien bespreken we de behandeling van het ulcus van Martorell, dat een multidisciplinaire aanpak vereist. Deze aanpak bestaat uit adequate bloeddrukregulatie, intensieve wondverzorging, pijnmanagement en zo nodig chirurgische interventie. De auteurs benadrukken het belang van tijdige herkenning van het soort ulcus en doelgerichte behandeling om een optimale wondgenezing te bereiken.

Bij mensen met neurologische en geriatrische aandoeningen is motorisch leren, dat wil zeggen bewegingen efficiënt aanleren en verbeteren, vaak een hele uitdaging. Motorisch leren kan op veel verschillende manieren plaatsvinden, waarbij altijd rekening gehouden moet worden met verschillende patiëntkenmerken zoals de medische oorzaak en voorkeuren. In verschillende projecten hebben docent-onderzoekers van het Lectoraat Maatwerk in Leefstijl en Beweegzorg van Zuyd Hogeschool, in samenwerking met (inter)nationale partners waaronder fysiotherapeuten, de grote hoeveelheid wetenschappelijke theoretische kennis en veelal standaard benaderingen vertaald naar een goed onderbouwde gepersonaliseerde aanpak voor de praktijk. Zo zijn er op basis van een raamwerk voor motorisch leren allerlei tools ontwikkeld, zoals een kaartenset met 33 praktische voorbeelden van de zeven meest beschreven motorische leerstrategieën en een website met verdiepende informatie (www.motorisch-leren.nl). Het doel van deze e-learningmodule is om de lezer uit te nodigen het eigen handelen met betrekking tot motorisch leren onder de loep te nemen en te inspireren om nieuwe opties uit te proberen.

Groepstherapie wordt gezien als een van de oplossingen om wachttijden in de GGZ te verminderen. Het uitvoeren van groepstherapie is een vak en vraagt om specifieke kennis, kunde en vaardigheden. In dit artikel wordt u meegenomen in de kennis over groepstherapie, de evidentie daarvan, alsook in het toepassen van praktijkrichtlijnen, en het implementeren van groepen in de GGZ-praktijk. Ook leest u hoe het gebruik van vragenlijsten gedurende de groepsbehandeling u kan helpen als evidence-based groepsbehandelaar effectief aan het werk te gaan. Vervolgens krijgt u een praktisch stappenplan gepresenteerd om dit in de praktijk ten uitvoer te brengen. Er wordt afgesloten met een kritische noot en toekomstperspectief.

‘Nieuwe wegen, oude opengebroken, nieuwe wegen, nieuwe kansen gekregen, nieuwe wegen, niemand neemt je dit meer af… Nieuwe wegen, met een tas vol vaardigheden voor pech onderweg,’ aldus de ervaring van een cursist van de methode Vroeger en Verder. In dit artikel beschrijven we de interventie Vroeger en Verder en wordt uitgelegd wanneer deze methode kan worden gebruikt.