Nascholing voor en door zorgprofessionals

Bij depressie is (onbegrepen) pijn een veelvoorkomende klacht. Depressieve patiënten presenteren zich dan ook vaak met alleen lichamelijke klachten bij de huisarts, wat de diagnostiek bemoeilijkt. Behandeling van lichte depressies begint over het algemeen in de huisartsenpraktijk met minimale interventies als 'alert volgen' door de huisarts en leefstijladviezen. Onderzoek wijst uit dat de behandelresultaten helaas slechter zijn als (onbegrepen) pijn en depressie samen voorkomen. In samenwerking met behandelaars van andere disciplines (verpleegkundige, arts, psychiater, psycholoog) kan de (psychosomatische) fysiotherapeut bijdragen aan een effectieve behandeling van (onbegrepen) pijn en depressie.

Morfine is zo’n goede pijnstiller dat twintig eeuwen onderzoek door een leger alchemisten, medici en (farmaco)chemici nog steeds geen betere pijnstiller heeft opgeleverd. Pijnmedicatie roept bij veel mensen een gevoel van angst en weerzin op. De angst die het gebruik van morfine inboezemt, houdt verband met decennialange misvattingen die nog steeds gehoord worden. Ten onrechte!

De opvang van een traumapatiënt met een vermoedelijk of bevestigd ruggenmergletsel vergt speciale aandacht van elke anesthesioloog. Aspecten zoals immobilisatie, management van de moeilijke luchtweg en neurogene shock vereisen specifieke kennis en vaardigheden. Niet alleen bij de initiële opvang, maar ook daarna vraagt de situatie om een toegespitst anesthesiologisch management. Begrip van de anatomie en de pathofysiologie is essentieel om deze patiëntengroep adequaat te behandelen en secundaire schade aan het myelum te vermijden of te beperken.

Congenitale infectie met cytomegalovirus (cmv) is een belangrijke oorzaak van ontwikkelingsachterstand en doofheid op de kinderleeftijd. In Nederland komt deze infectie voor bij 1 op de 200 pasgeborenen. Slechts bij 10% van de geïnfecteerde kinderen zijn symptomen van cmv-infectie bij de geboorte aanwezig (symptomatische cmv-infectie). Een deel van de asymptomatische kinderen ontwikkelt postnataal gehoorverlies. Congenitale cmv-infectie wordt bij de pasgeborene gediagnosticeerd als de urine of het speeksel positief is voor cmv binnen twee tot drie weken na de geboorte. Behandeling met ganciclovir blijkt een gunstig effect te hebben op gehoor en vroege neurologische ontwikkeling bij een selecte groep patiënten. Vooralsnog is het onduidelijk welke kinderen positieve effecten van de behandeling zullen ondervinden en daarom wordt de beslissing erover op individuele basis genomen.

De hoofddoelstelling van klinische farmacologie is om bij elke individuele patiënt (bij)werkingen te voorspellen op basis van farmacokinetische (pk, concentratie/tijd) en farmacodynamische (pd, concentratie/effect) variabelen. Farmacokinetiek beschrijft de relatie concentratie/tijd als eindresultaat van absorptie, distributie, metabolisme en excretie (adme). Farmacodynamiek beschrijft de relatie concentratie/effect (bijvoorbeeld bactericide effect, pijnstillend effect). Zowel voor pk als pd zijn de zeer dynamische veranderingen het basiskenmerk van de zuigeling. Afgezien van deze patiëntkarakteristieken, zijn er bij zuigelingen ook nog enkele aspecten die evenzeer aandacht verdienen, vooral de handelingen die nodig zijn om de correcte dosis toe te dienen en het toedienen van hulpstoffen.

Hartfalen is een chronische aandoening, die vaak voorkomt bij mensen boven de 65 jaar. Patiënten met hartfalen hebben veelvuldig comorbiditeit zoals COPD en diabetes mellitus. In dit artikel wordt ingegaan op (acuut) hartfalen: wat is het, wat zijn de oorzaken, waaraan is dit ziektebeeld te herkennen en waaruit bestaat de behandeling. Het begrijpen van de problematiek rondom hartfalen is essentieel voor de fysiotherapeut. Dat biedt het fundament om patiënten met hartfalen verantwoord te trainen, individueel of in groepsverband in de vorm van een beweegprogramma.