Nascholing voor en door zorgprofessionals

Dit artikel beschrijft op basis van een casus de borderlinepersoonlijkheidsstoornis zoals die zich kan aandienen in de spreekkamer van de bedrijfs- en verzekeringsarts. Daarnaast wordt de borderlineorganisatiestructuur behandeld. Uitgebreid wordt ingegaan op mogelijke en waarschijnlijke valkuilen bij de diagnose door de begrippen overdracht en tegenoverdracht te behandelen. Ook wordt de mogelijkheid benadrukt deze begrippen diagnostisch te gebruiken, al vergt dat veel van de beoordelaar. Die ontkomt nu eenmaal niet aan het menselijk tekort van bijvoorbeeld gekrenkt kunnen worden en het directe eigenbelang. Persoonlijkheidsdiagnostiek is een moeilijke tak van sport en daarbinnen is het vaststellen van een borderlinepersoonlijkheidsstoornis bijzonder complex, vanwege de aard van de problematiek, zoals duidelijk wordt bij de borderlineorganisatiestructuur.

Oedeem is doorgaans van voorbijgaande aard, zeker op de kinderleeftijd. Oedeemvorming kan echter ook een uiting zijn van ernstige, soms levensbedreigende aandoeningen. Het is daarom zaak bij de benadering van een patiënt met oedeem deze aandoeningen snel vast te stellen of uit te sluiten. In dit artikel worden de verschillende oorzaken besproken die aan oedeemvorming ten grondslag liggen. Er worden handvatten aangereikt om met behulp van anamnese, lichamelijk onderzoek en beperkt aanvullend onderzoek tot een verklaring en zo mogelijk behandeling van het oedeem te komen.

Persoonlijkheidsstoornissen worden gekenmerkt door persisterend niet-adaptief voelen, denken en/of gedrag dat zich in de regel op meerdere levensterreinen manifesteert, dus zowel thuis als op het werk. Met name het interpersoonlijk functioneren wordt dikwijls in negatieve zin beïnvloed. Dat kan zijn met de partner of familie, maar ook met collega’s of leidinggevenden en natuurlijk ook met de bedrijfsarts of verzekeringsgeneeskundige. De verschillende persoonlijkheidsstoornissen worden elk gekenmerkt door hun meer of minder specifieke moeilijkheden. Over de plaats van onderliggende constructen als temperament en empathie is nog veel discussie. Daarom wordt in de DSM-5 een deel van deze constructen beschreven bij het alternatief, nader te onderzoek persoonlijkheidsmodel. In dit artikel worden zowel de conventionele DSM-5-persoonlijkheidsstoornissen besproken als het alternatieve model, omdat het inzicht geeft in actuele, theoretische ontwikkelingen, maar vooral omdat beide modellen handvatten geven bij de behandeling en begeleiding van mensen met persoonlijkheidsproblematiek.

Dementie met Lewy bodies is na de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende vorm van dementie bij ouderen. De aandoening wordt gekenmerkt door dementie, parkinsonisme en visuele hallucinaties met een fluctuerend beloop. In feite kan de diagnose pas na het overlijden met zekerheid gesteld worden, maar er zijn diagnostische criteria met een redelijke betrouwbaarheid. PET/SPECT-onderzoek en ook EEG-onderzoek kunnen kunnen bijdragen bij het stellen van de juiste diagnose. De cognitieve stoornissen en neuropsychiatrische verschijnselen zijn met cholinesteraseremmers te behandelen, met meersuccesdan bij de ziekte van Alzheimer. REM-slaap gerelateerde stoornissen komen vaak voor en kunnen het beste met clonazepam of melatonine behandeld worden. Het gebruik van antipsychotica is niet zonder risico vanwege neuroleptische sensitiviteit.

Chronische achillestendinopathie vormt een groot probleem voor sporters die hardlopen en springen. De aandoening is echter niet altijd gerelateerd aan fysieke overbelasting. De pijn bij recalcitrante achillestendinopathie kan jaren aanhouden zonder te reageren op behandeling. Uiteindelijk lijkt de aandoening wel self-limiting te zijn. Buiten de excentrische oefentherapie zijn er de afgelopen decennia geen overweldigend effectieve behandelingen uitgevonden. Een van de belangrijkste redenen voor het falen van de therapieën is het feit dat de exacte bron van de pijn bij tendinopathie onbekend is. Dit artikel geeft een beknopt overzicht van de epidemiologie, pathofysiologie, diagnostiek en behandelopties bij midportion achillestendinopathie.

Levosimendan (LS) is een calcium sensitizer: het verhoogt de gevoeligheid van het hart voor calcium waardoor de contractiliteit toeneemt. Voor een uitleg van het exacte werkingsmechanisme verwijzen wij naar een filmpje op YouTube. Kort gezegd worden myocyten gevoeliger gemaakt voor calcium door een binding met troponine C. Daarnaast is er een vaatverwijdend effect door het openen van de voor adenosinetrifosfaat gevoelige kaliumkanalen in het gladde spierweefsel van de vaatwand. Dit alles resulteert in een betere contractiekracht en een daling van de preload en de afterload. Bovendien ontstaat er een cardioprotectieve opening van mitochondriaal (ATP)-sensitieve kaliumkanalen.