Nascholing voor en door zorgprofessionals

Het piriformissyndroom is een controversiële diagnose die al jarenlang wordt beschreven. Enerzijds als een klinische diagnose, gekenmerkt door pijn in de heup of bil, al dan niet met radiculaire uitstraling. Anderzijds als een anatomische diagnose waarbij wordt gedacht aan een beknelling van de nervus ischiadicus door de musculus piriformis. De diagnose staat ter discussie vanwege het ontbreken van duidelijke diagnostische criteria, grote overlap met andere diagnoses en een gebrek aan gerandomiseerde studies. Het klinisch beeld is veelal aspecifiek en een anatomische oorzaak is tot op heden niet met zekerheid aangetoond. De bijdrage van aanvullend onderzoek zoals MRI, MRN (magnetic resonance neurography) of EMG is veelal beperkt. Er zijn therapeutische effecten beschreven van injecties met anesthetica, corticosteroïden of botulinetoxine, hieruit is echter niets af te leiden over de oorzaak van de klachten. Hoewel het piriformissyndroom dus een logische verklaring lijkt voor sommige pijnsyndromen, is het nooit geobjectiveerd.

Haloperidol is een geneesmiddel dat sinds 1959 veelvuldig wordt voorgeschreven aan patiënten die last hebben van psychotische klachten. Het wordt bijvoorbeeld voorgeschreven aan ouderen met gedragsstoornissen ten gevolge van dementie en delier. Het heeft een sterk sederende en antipsychotische werking en wordt vooral toegepast bij acute psychiatrische opwindingstoestanden en acute psychosen. Verpleegkundigen worden regelmatig geconfronteerd met ouderen met gedragsproblemen. Om ouderen beter te kunnen ondersteunen is het belangrijk dat verpleegkundigen op de hoogte zijn van gedragsproblemen bij ouderen en kennis hebben van de medicatie haloperidol.

Een pasgeborene van 10 dagen oud wordt met spoed ingestuurd door de huisarts in verband met blauw zien. Het kind is na een

Hereditaire motorische sensorische neuropathiën vormen een groep zeldzame neuromusculaire aandoeningen die gepaard gaat met progressieve beperkingen die de arbeidsproductiviteit kunnen beïnvloeden. Door goede begeleiding, de juiste aanpassingen van werkplek en functie kan arbeidsongeschiktheid op korte of langere termijn deels worden voorkomen. Voor het begeleiden van patiënten is het belangrijk inzicht te hebben in de ernst en progressie van deze aandoening. Naast spierzwakte en standsafwijkingen van de gewrichten beïnvloeden ook minder zichtbare verschijnselen zoals sensibiliteitstoornissen, vermoeidheid en pijn de belastbaarheid. Spierziekten Nederland heeft in samenwerking met onder andere de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde een brochure ontwikkeld die informatie en concrete adviezen over hereditaire motorische sensorische neuropathie geeft voor de bedrijfsgeneeskundige praktijk. De brochure is ontwikkeld samen met bedrijfsartsen, een klinisch arbeidsgeneeskundige, een revalidatiearts en met patiënten. In dit artikel wordt geput uit de inhoud van deze brochure.

Functionele neurologische stoornissen (FNS) worden niet veroorzaakt door een structurele afwijking in het zenuwstelsel, maar door een functiestoornis daarvan. FNS wordt ook wel conversiestoornis genoemd. De diagnose FNS kan niet meer op grond van psychosociale factoren worden gesteld, evenmin door alleen andere verklaringen voor de symptomen uit te sluiten. De diagnose FNS kan op grond van neurologisch onderzoek worden gesteld, waarbij klinische tests de diagnose steunen. Na een indrukwekkende gebeurtenis kan een biologische respons worden geactiveerd: de zogeheten ‘fight or flight’-reactie. FNS kan zich ontwikkelen doordat deze reactie de verwerking van de sensorische en motorische informatie in de hersenen verandert. De nieuwe symptomen worden als gevaar gezien, waardoor de aandacht op die symptomen wordt gericht. Deze aandacht doet de symptomen voortduren. Als de aandacht kan worden afgeleid, blijken de symptomen inderdaad te verbeteren, wat een belangrijk principe van de behandeling is. Een voorwaarde is wel dat de aan de patiënt uitgelegde diagnose moet zijn begrepen voor de behandeling begint. Twee randomised controlled trials toonden een gunstig effect van fysiotherapie bij FNS.

Rhabdomyolyse is een syndroom dat wordt veroorzaakt door een snelle afbraak van spieren waarbij de klassieke symptomen myalgie, spierzwakte en een donkere verkleuring van de urine zijn. Rhabdomyolyse na intensief trainen komt voornamelijk voor wanneer secundaire risicofactoren aanwezig zijn, zoals dehydratie, maligne hyperthermie, metabole afwijkingen in de spier of het gebruik van voedingssupplementen en doping. Er zijn echter casus beschreven van rhabdomyolyse bij gezonde, sportieve patiënten zonder secundaire risicofactoren. Voorzichtigheid is geboden, want indien rhabdomyolyse niet herkend en behandeld wordt, kan er ernstige nierschade optreden. Deze casus beschrijft het ontstaan van rhabdomyolyse na intensief sporten bij een gezonde patiënt, met als doel het herkennen van een rhabdomyolyse en weten hoe te handelen.