Nascholing voor en door zorgprofessionals

De toegenomen stroom vluchtelingenkinderen is merkbaar in uw spreekkamer. De vraag doet zich voor hoe de zorg voor vluchtelingenkinderen is geregeld en wat de gezondheidsrisico’s van vluchtelingenkinderen zijn. Dit artikel biedt een beknopt overzicht van de organisatie van zorg rondom vluchtelingenkinderen en een summier overzicht van de belangrijkste gezondheidsproblemen. Kinderartsen ervaren knelpunten in de zorg voor vluchtelingenkinderen. De registratie Vluchtelingenkinderen van het Nederlands Signaleringscentrum Kindergeneeskunde (NSCK) geeft een eerste aanzet tot inzicht in de aard van deze knelpunten. Ook hier is voorzichtigheid geboden, om niet te snel conclusies te trekken.

Neurologische muziektherapie (NMT) hanteert een aantal technieken waarbij de invloed van muziek wordt ingezet ter behandeling van belemmeringen op het gebied van taal en spraak, cognitie en motoriek. Ritmische auditieve stimulatie (RAS) is een motorisch gerichte techniek uit de NMT die een meerwaarde kan hebben naast de looptraining door een fysiotherapeut. Uit de onderzoeksliteratuur blijkt dat RAS een positieve werking heeft bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Om die reden wordt deze benadering momenteel structureel toegepast in Zorgspectrum te Nieuwegein bij de dagbehandeling van patiënten met de ziekte van Parkinson. Voorafgaand aan de invoering heeft er een intern onderzoek plaatsgehad om de meerwaarde van RAS vast te stellen. De conclusie van dit kwalitatieve onderzoek is dat RAS bij patiënten met de ziekte van Parkinson bijdraagt aan een verbeterde stemming, motivatie en kwaliteit van het lopen.

Cerebrale angiopathieën (cerebral small vessel diseases) vormen een heterogene groep aandoeningen die gepaard gaan met schade aan de kleine bloedvaten in de hersenen. Hierdoor kunnen wittestofafwijkingen, (lacunaire) infarcten en (micro)bloedingen ontstaan. In een deel van de gevallen is er sprake van een erfelijke vorm (cerebrale hereditaire angiopathieën of CHA). Het herkennen van erfelijke CHA-ziekten is belangrijk voor prognose, medisch beleid, genetische advisering en (toekomstige) behandelingen. De anamnese, familieanamnese en beeldvorming vormen de pijlers waarop onderscheid gemaakt kan worden tussen een sporadische en erfelijke cerebrale angiopathie. Soms ontbreekt echter een duidelijk positieve familieanamnese. In dit overzichtsartikel worden de belangrijkste CHA-aandoeningen besproken en wordt aandacht besteed aan genetische diagnostiek en beleid.

Dehydratie is een gezondheidsprobleem dat invloed heeft op de kwaliteit van leven en het risico van mortaliteit en morbiditeit vergroot. Naarmate de leeftijd stijgt, verandert de fysiologie van het lichaam zodanig dat ouderen extra kwetsbaar zijn voor dehydratie. Gezien de vergrijzing zal (het risico van) dit gezondheidsprobleem in de toekomst toenemen. Het tijdig opsporen van dehydratie is van groot belang, opdat de negatieve gevolgen ervan beperkt worden. Een gevalideerd (klinisch) assessment/ meetinstrument is nog niet beschikbaar, maar wel hard nodig, evenals adequate preventie. Van zorgprofessionals wordt up-to-date kennis en een signalerend oog vereist op dit gebied, zowel ten aanzien van thuiswonende als geïnstitutionaliseerde ouderen. Dit artikel schetst een aantal kernpunten in de zorg voor een juiste vochthuishouding bij ouderen.

Kinderen met afwijkingen van de heup presenteren zich met uiteenlopende klachten en klinische verschijnselen. De klachten kunnen bestaan uit pijn in heup, bovenbeen, knie of rug, mank lopen, waggelen en andere loopstoornissen en bewegingsbeperking. Mank lopen is meestal het eerste, subtiele teken van heupproblematiek, en gaat vrijwel altijd vooraf aan pijnklachten. Veel orthopedische afwijkingen in de heup worden gepresenteerd met karakteristieke verschijnselen en op een karakteristieke leeftijd. In dit artikel worden de verschillende oorzaken van pijn en klachten rond de heup bij kinderen beschreven. Deze oorzaken zijn in te delen in mechanisch en traumatisch, infectieus/inflammatoir, vasculair, tumoren en niet-orthopedische oorzaken. Hoewel heupklachten bij kinderen als gevolg van trauma’s en sportletsels voor de dagelijkse praktijk van de fysiotherapeut zeer relevant zijn, ligt de focus in dit artikel meer op de specifieke heuppathologie.

Tuberculose is een besmettelijke ziekte die wereldwijd veel voorkomt maar in Nederland relatief weinig wordt gezien. De laatste jaren is de incidentie in ons land toegenomen door de toestroom van migranten. De ziekte manifesteert zich op vele manieren, zowel intrathoracaal als extrathoracaal. De klachten zijn vaak aspecifiek. De agressieve vormen van tbc, zoals miliaire tuberculose en tuberculeuze meningitis, worden vooral gezien bij jonge kinderen en hebben onbehandeld een hoge morbiditeit en mortaliteit. De diagnose bij kinderen wordt vaak niet bevestigd door aanvullende diagnostiek, maar wordt gesteld aan de hand van de anamnese, inclusief een positieve contactanamnese, en de kliniek.