Nascholing voor en door zorgprofessionals

Ondanks het brede aanbod aan therapieën reageren veel patiënten met een depressieve stoornis nog steeds niet goed op de gangbare behandelingen of ervaren veel bijwerkingen. Nieuwe inzichten tonen aan dat er bij patiënten met een depressie vaak bepaalde immunologische afwijkingen aanwezig zijn en dat het aanpakken van deze afwijkingen een antidepressief effect kan hebben. Er ontstaat daardoor steeds meer het besef dat het niet-behandelen van deze immunologische afwijkingen een gemiste kans is in de aanpak van depressieve stoornissen. Dit artikel doet aanbevelingen over wat op dit moment al mogelijk is en wat het toekomstperspectief is voor de klinische praktijk.

Het is geen uitzondering meer dat mensen op dansfeesten behalve alcohol en cannabis allerlei andere middelen gebruiken. Denk aan ecstasy (XTC, MDMA), cocaïne en amfetamine (speed, pep). Deze middelen worden gebruikt om het plezier van uitgaan en sociale interactie te verhogen en/of te verlengen. Het verschil tussen recreatief, incidenteel gebruik en probleemgebruik zit hem vaak in de motivatie van de gebruiker om te gebruiken. Het type gebruiker dat middelen alleen gebruikt vanwege plezierige en sociale redenen wordt de ‘recreatieve gebruiker’ genoemd. In de meeste opzichten lijken deze personen op niet-gebruikers. Probleemgebruikers verschillen dikwijls in veel opzichten van recreatieve gebruikers. Deze groep staat vaak aan de rand van de samenleving, heeft een lage sociaaleconomische status, is werkloos en soms ook dakloos. Deze groep is het best in beeld bij de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Deze nascholing richt zich voornamelijk op de populaire drugs die voor een breed publiek interessant zijn bij het uitgaan en bij feesten. De nadruk ligt op de effecten, herkennen en behandelen van gezondheidsverstoringen. Het is voor de medisch professional belangrijk extra alert te zijn op tekenen van een drugsprobleem. Daarom worden instrumenten besproken die kunnen helpen om dit boven tafel te krijgen.

Buikpijn is een van de meest voorkomende klachten bij vrouwen en vormt vaak een diagnostische uitdaging. Omdat er zoveel organen in de buik aanwezig zijn, kan de pijn uiteenlopende oorzaken hebben. Wanneer een gynaecoloog een vrouw met buikpijn ziet, is de differentiaaldiagnose al beperkter. Gynaecologische buikpijn wordt doorgaans ingedeeld in dysmenorroe, chronische en acute buikpijn. Uit onderzoek blijkt dat bij de diagnostiek van dysmenorroe sprake is van een aanzienlijke patient’s en doctor’s delay van in totaal circa tien jaar. Dysmenorroe kan een op zichzelf staande klacht zijn, maar ook een symptoom van ernstige gynaecologische pathologie. Omdat de verschijnselen vaak weinig specifiek zijn, is het onderscheid tussen primaire dysmenorroe en dysmenorroe als uiting van onderliggende pathologie lastig te maken. In deze e-learning wordt de huisarts stap voor stap meegenomen in de diagnostiek en differentiaaldiagnose van gynaecologische buikpijn, met bijzondere aandacht voor dysmenorroe. Bewustwording van deze oorzaken kan bijdragen aan een snellere diagnose en een betere kwaliteit van leven voor vrouwen.

In de afgelopen decennia is het aantal mensen dat lijdt aan de chronische longaandoening chronic obstructive pulmonary disease (COPD) sterk gestegen. Roken is verreweg de belangrijkste risicofactor voor COPD. COPD wordt gekenmerkt door een persisterende chronische luchtwegobstructie. Het is een langzaam progressieve aandoening met een forse impact op de kwaliteit van leven. COPD kent een hoge mortaliteit. De ziektelast die patiënten ervaren is bepalend voor de ernst van de ziekte. Het beleid bij COPD richt zich daarom op het terugdringen van de ziektelast. Op de korte termijn is het doel terugdringen van de klachten om het inspanningsvermogen en de kwaliteit van leven verbeteren. Op de lange termijn is het doel versnelde achteruitgang van de longfunctie, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid en mortaliteit te voorkomen of uit te stellen. Het belangrijkste behandeladvies bij COPD is gericht op leefstijl met de nadruk op stoppen met roken en op bewegen. De rol van luchtwegmedicatie bij de behandeling van COPD is beperkt. Luchtwegmedicatie bij COPD is bedoeld om klachten door bronchusobstructie als gevolg van de chronische ontstekingsprocessen (deels) op te heffen. Ook kan het bij bepaalde patiënten helpen het aantal longaanvallen te verminderen.

Dit artikel gaat over erfelijke metabole ziekten met hyperammoniëmie als oorzaak van een veranderd bewustzijn. Het is altijd belangrijk om hyperammoniëmie op te nemen in de differentiële diagnose van een patiënt met een veranderd bewustzijn zonder duidelijke oorzaak, ook als er geen leverproblemen zijn. Er kan dan namelijk sprake zijn van een erfelijke metabole ziekte met hyperammoniëmie en die is vaak goed behandelbaar, juist op volwassen leeftijd. Vertraging in het stellen van de diagnose kan leiden tot onherstelbare schade of zelfs overlijden. Aan de hand van drie casus worden de belangrijke aanwijzingen voor het herkennen van een dergelijke erfelijke metabole ziekte beschreven, hoe de juiste diagnostiek in te zetten en een tijdige behandeling op te starten.

Lennart Wasmoeth houdt van de combinatie van anesthesie en pijngeneeskunde. Hij is opgeleid in het Amsterdam UMC, waarna een fellowship pijngeneeskunde volgde. Momenteel is Wasmoeth werkzaam als anesthesioloog-pijnspecialist in het St. Antonius in Nieuwegein, waar hij oncologische pijnbestrijding en palliatieve zorg als aandachtsgebieden heeft. Wasmoeth is actief lid van het nationaal multidisciplinair PENG-consortium dat veel onderzoek doet naar de werking en implementatie van PENG-blokkades bij kwetsbare ouderen die een heupfractuur hebben, maar waarbij een operatie niet gewenst is. A&I ging met hem in gesprek over het vak pijngeneeskunde.