Nascholing voor en door zorgprofessionals

Ethische vragen, morele dilemma’s, komen vaak en soms onbenoemd voor, zowel op instellingsniveau, op teamniveau als op individueel niveau. In dit artikel wordt besproken hoe een moreel beraad kan helpen om de eigen achterliggende waarden duidelijk te krijgen, de waarden van collega’s te horen en te verdragen en om samen een afgewogen beslissing te kunnen nemen in een ethisch dilemma.

Een 74-jarige man heeft sinds twee dagen acute pijnklachten aan de linkerkant van zijn buik. Sinds een jaar heeft hij moeizame ontlasting en rectaal bloedverlies.

Zorgprofessionals in de thuiszorg krijgen vaak als eersten te maken met zingevingsbehoeften en/of levensvragen van cliënten. Volgens zorgvisies en zorgdossiers hebben zij een belangrijke signalerende en begeleidende rol in het bieden van zorg voor zingeving. Nu bestaan thuiszorgteams uit zorgprofessionals met verschillende zorgopleidingen en verschillende rollen en taken. Daarom is de vraag: wie doet wat? Van wie kunnen cliënten in de zorg thuis welke ondersteuning verwachten? En hoe kunnen het begrip en de handelingsbereidheid van zorgprofessionals op het gebied van zingeving worden vergroot? In dit artikel geven we een handreiking voor onderlinge samenwerking bij het geven van ondersteuning bij zingevingsbehoeften van cliënten in de zorg thuis.

Met de rubriek Uitgelicht brengen we onze lezers op de hoogte van recente internationale publicaties die relevant zijn voor de klinische praktijk. Daarmee willen we bijdragen aan het verkleinen van de kloof tussen wetenschap en praktijk, door nieuwe inzichten te vertalen naar hun betekenis voor de dagelijkse zorg. In dit nummer staat de inzet van kunstmatige intelligentie (hier afgekort als AI) centraal. Dit keer wordt een recente systematische review besproken waarin wordt onderzocht hoe AI ‘in realtime’ (direct in de spreekkamer) kan worden ingezet om psychologische behandelingen bij emotionele problemen te ondersteunen. De implicaties van deze review voor de toekomst van AI in de GGZ worden besproken. In wat volgt, kunt u lezen dat AI veel te bieden heeft en de clinicus nu al in meerdere domeinen kan ondersteunen. Tegelijkertijd bevindt het onderzoek naar AI in de GGZ zich nog in een pril stadium. De bestaande studies zijn kleinschalig, zijn sterk heterogeen en laten zien dat zowel methodologische, technische als menselijke factoren de toepassing in de praktijk kunnen bemoeilijken. Het gaat hierbij niet in de laatste plaats om digitale adaptatie en assimilatie en om de vraag hoe wij ons als clinici kritisch én constructief verhouden tot deze snelle technologische ontwikkelingen.

Kwetsbare ouderen met posttraumatische stressklachten lopen het risico op onderdiagnostiek en verminderde kansen op optimale zorgverlening, verwijzing of behandeling. Aandacht voor de signaalfunctie van die klachten kan hun problemen begrijpelijk maken en hun welzijn verhogen. Tijdige signalering van moeilijk verklaarbare klachten en het achterhalen van hun betekenis als indirecte uitingen van posttraumatische problematiek kan de verpleegkundige zorg in teamverband ondersteunen.

Vijf jaar na het verschijnen van de eerste uitgave van Socares neemt Lauke Bisschops het hoofdredacteurschap over van Margot Klijberg. Tijd voor een terugblik – van de stressvolle begintijd tijdens de coronapandemie tot de beste artikelen – en een vooruitblik. ‘Ik zie veel mogelijkheden voor AI.’