Nascholing voor en door zorgprofessionals

Toxicologie is al sinds de oudheid van belang: toen moest men eetbare planten onderscheiden van giftige soorten. Ook nu is toxicologie nog overal om ons heen. In de huisartsenpraktijk krijgt u regelmatig te maken met vragen over vergiftigingen, vaak door huishoudelijke middelen, medicijnen of planten. Ongeveer 92% van alle intoxicaties gebeurt thuis en doktersassistenten zijn vaak het eerste aanspreekpunt. De incidentie van intoxicaties is 0,9 per 1.000 patiënten, met name bij jonge kinderen tot vier jaar. Bij volwassenen is overdosering van medicatie een belangrijke oorzaak. In deze nascholing leert u de basisbegrippen van de toxicologie, herkent u verschillende toxicologische effecten en krijgt u inzicht in passende behandelingen. Daarmee zet u als assistent een belangrijke eerste stap naar een goede afloop bij vergiftigingen.

Het aantal allochtone patiënten in de Nederlandse psychiatrische praktijk neemt toe, terwijl veel van onze farmacotherapeutische kennis is gebaseerd op onderzoek bij voornamelijk westerse, blanke populaties. Het zonder aanpassing toepassen van deze kennis op andere etnische groepen kan leiden tot onbedoelde bijwerkingen, verminderde effectiviteit of zelfs ernstige complicaties. In deze e-learning staat de etno-psychofarmacologie centraal: de invloed van etniciteit op de werking en bijwerkingen van psychofarmaca. BLOK A behandelt de wetenschappelijke basis van etno-psychofarmacologie. U krijgt inzicht in genetische, metabole en culturele factoren die de farmacologische respons kunnen beïnvloeden. BLOK B biedt praktische handvatten om de farmacologische behandeling bij allochtone patiënten in de psychiatrie te optimaliseren, binnen de grenzen van de huidige wetenschappelijke kennis. Deze nascholing helpt u om de kwaliteit van zorg voor allochtone patiënten te verbeteren en farmacotherapie bewuster en patiëntgerichter toe te passen.

Voeding en leefstijl staan volop in de belangstelling – niet alleen bij uw patiënten, maar ook op beleidsniveau, zoals blijkt uit de VWS-campagne Gezondheid! Daar kun je wat van maken. Hoewel voeding al sinds Hippocrates onderwerp van gesprek is, komen voedingsvragen tegenwoordig steeds vaker in de huisartsenpraktijk aan bod. Niet alleen bij overgewicht, maar ook bij sporters, vegetariërs, ouderen en patiënten die streven naar een gezondere leefstijl. In deze nascholing wordt de basis van gezonde voeding besproken, met aandacht voor specifieke patiëntgroepen. Objectieve en toegankelijke informatie is essentieel. Daarom worden de adviezen van het Voedingscentrum en de NHG-richtlijnen als uitgangspunt genomen. U wordt verwezen naar betrouwbare bronnen zoals www.thuisarts.nl en www.voedingscentrum.nl. De nascholing is niet bedoeld ter vervanging van de diëtist, maar om u als huisarts beter toe te rusten in het gesprek over voeding. Het onderwerp gedragsverandering valt buiten de scope van deze e-learning. Bekijk ter introductie ook de video’s waarin Françoise haar motivatie en ervaringen rond voeding in de praktijk deelt.

Pijn is een veelvoorkomend en belastend symptoom bij kanker. Ongeveer een derde van de patiënten met uitzicht op genezing ervaart pijn, en dit percentage loopt op tot driekwart in de laatste levensfase. Toch wordt bij de helft van de patiënten de pijn onvoldoende behandeld. Angst voor sterke pijnmedicatie en onbekendheid met richtlijnen spelen hierin een rol. In BLOK A van deze e-learning leer je waarom pijn bij kanker vaak niet optimaal wordt bestreden. Er is aandacht voor het serieus nemen, meten en classificeren van pijn, en voor de integrale aanpak ervan. Ook komt de organisatie van zorg in de palliatieve fase aan bod, inclusief de samenwerking tussen artsen, zorgverleners en apotheker. BLOK B richt zich op de behandeling van pijn, met als kern de inzet van opioïden (stap 3 van de WHO-pijnladder). Daarnaast leer je over de behandeling van doorbraakpijn, het gebruik van adjuvante analgetica en pijnbestrijding bij speciale patiëntgroepen. Deze nascholing biedt jou als apothekersassistent waardevolle kennis om patiënten met kanker en pijn beter te begrijpen, en hen – binnen je rol – passend te ondersteunen volgens actuele richtlijnen.

Het aantal mensen met Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Op basis van huisartsenregistraties heeft ongeveer 2% van de Nederlandse bevolking COPD, maar de werkelijke prevalentie ligt waarschijnlijk hoger door onderdiagnostiek. De aandoening komt vooral voor bij mensen boven de 40 jaar en treft steeds vaker ook vrouwen. COPD is een progressieve ziekte met hoge mortaliteit en grote impact op de kwaliteit van leven. Longaanvallen (exacerbaties) versnellen de achteruitgang van de longfunctie en veroorzaken aanzienlijke zorgkosten. Vroegtijdige herkenning en behandeling van deze aanvallen is cruciaal. In deze e-learning staat de farmacotherapeutische behandeling van COPD centraal. In BLOK A leert u over de pathofysiologie, symptomen en het belang van het voorkomen van longaanvallen. BLOK B gaat in op de rol van luchtwegmedicatie. Hoewel deze beperkt effectief is, wordt ze veel voorgeschreven. U krijgt inzicht in indicaties, effectiviteit, preparaatkeuze en toedieningsvormen, zodat u bewuster kunt voorschrijven en begeleiden. Deze nascholing helpt u als zorgverlener grip te houden op het groeiende aanbod van COPD-medicatie en draagt bij aan doelmatige en patiëntgerichte behandeling.

Verworven demyeliniserende polyneuropathieën zijn vaak immuungemedieerd en behandelbaar. Het vlot stellen van de diagnose is dan ook belangrijk. Deze polyneuropathieën verschillen qua klinische presentatie, beloop, ernst en bevindingen bij aanvullend onderzoek. Ook de behandelmogelijkheden verschillen. Het EMG wordt gebruikt om demyelinisatie aan te tonen en de verdeling van de afwijkingen in kaart te brengen. Het aantonen van tekenen van demyelinisatie op het EMG kan lastig zijn en een correcte interpretatie kan worden beïnvloed door technische en fysiologische factoren. Het is belangrijk dit te onderkennen. In dit artikel komen de meest voorkomende oorzaken van verworven demyeliniserende polyneuropathieën, de differentiële diagnosen, klinische symptomen, diagnostische mogelijkheden en behandelopties aan de orde.