Nascholing voor en door zorgprofessionals

Medicatie-geïnduceerde longziekten zijn een steeds vaker voorkomende bijwerking van diverse geneesmiddelen. Ze worden vooral gezien bij gebruik van (nieuwere) oncologische middelen zoals immuuntherapie, maar ook van bijvoorbeeld klassieke chemotherapeutica, immunosuppressiva bij auto-immuunziekten, amiodaron bij hartritmestoornissen of nitrofurantoïne bij urineweginfecties. De radiologische presentatie varieert van diffuus matglas (niet-specifieke interstitiële pneumonie), consolidaties (organiserende pneumonie) tot fibrose of zeldzamere patronen zoals hypersensitiviteitspneumonitis. Het stellen van de klinische diagnose is uitdagend door aspecifieke symptomen en vereist uitsluiting van infectie, hartfalen en andere oorzaken. Beeldvorming is hierbij een essentieel instrument. De behandeling bestaat uit het (meestal tijdelijk) staken van de verdachte medicatie en eventueel corticosteroïden, te bepalen in multidisciplinaire besluitvorming. De ernst van het longbeeld bepaalt de prognose, die varieert van volledig herstel tot een hoge mortaliteit bij diffuse alveolaire schade. Alertheid bij nieuwe longafwijkingen is cruciaal, waarbij de radioloog een belangrijke signalerende rol heeft.

Mensen met ongeneeslijke kanker ervaren vaak veranderingen in psychosociale behoeften, waaronder veranderingen in intimiteit en seksualiteit. Zowel de ziekte, de behandeling, als de daaraan gekoppelde fysieke en psychische problemen kunnen leiden tot veranderingen in bijvoorbeeld sociale contacten, werk en de relatie met de partner. Gesprekken over deze veranderingen vinden echter beperkt plaats, terwijl dit een belangrijk onderdeel is van persoonsgerichte zorg. Vooral gesprekken over veranderingen in intimiteit en seksualiteit worden nauwelijks gevoerd; verpleegkundigen vinden deze onderwerpen vaak ongemakkelijk.

Bij het positioneren van patiënten op de operatietafel is het balanceren tussen optimale chirurgische omstandigheden en patiëntveiligheid. Deze positionering beïnvloedt vooral de circulatoire en pulmonale fysiologie. Hoewel elke positie zowel gunstige als ongunstige fysiologische effecten kan hebben, zijn de meest voorkomende complicaties perifeer zenuwletsel, oog-, huid- en weefselletsel. Afhankelijk van het type chirurgie en patiëntgerelateerde risicofactoren kan het risico op complicaties variëren. Een zorgvuldige positionering, versterkt door het gebruik van gelkussens, is essentieel voor risicoreductie. Het operatieteam moet rekening houden met zowel chirurgische toegankelijkheid als individuele patiëntgerelateerde risicofactoren. De positionering is daarom een belangrijk moment voor het gehele operatieteam.

Het ehlers-danlossyndroom (EDS) is een verzamelnaam voor een groep erfelijke aandoeningen die het bindweefsel aantasten. Hoewel de fysieke symptomen vaak op de voorgrond staan, is het steeds duidelijker dat mensen met EDS ook een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van psychische klachten. In dit artikel wordt ingegaan op de relatie tussen EDS en psychische gezondheid, de meest voorkomende psychische symptomen, de impact op het dagelijks leven en mogelijke manieren om hiermee om te gaan. Dit wordt geïllustreerd aan de hand van een uitgebreide casusbespreking.

Ouderen die langdurige zorg ontvangen zijn vaak afhankelijk van hun omgeving voor de slaapzorg. Hoewel slaapproblemen veel voorkomen en zowel voor de ouderen als de omgeving een probleem zijn, worden ze nog niet altijd goed (h)erkend. De SKILZ-richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen biedt daarom handvatten bij het voorkomen, signaleren, in kaart brengen en behandelen van slaapproblemen bij cliënten in de langdurige zorg.

Een vruchtwaterembolie is een zeldzaam maar dramatisch ziektebeeld rondom de bevalling, met een hoge mortaliteit en morbiditeit voor zowel moeder als kind. Snel en doeltreffend ingrijpen is hierbij noodzakelijk. Bij een vruchtwaterembolie treedt er een cardiovasculaire collaps op met stollingsproblematiek rondom de bevalling. Het lijkt op een anafylactische reactie op foetaal materiaal in de circulatie van de moeder. Het effect van de reactie is afhankelijk van de hoeveelheid materiaal en de gevoeligheid van de moeder.