Nascholing voor en door zorgprofessionals

In dit artikel worden de ‘klassieke’ indometacine-gevoelige hoofdpijnsyndromen beschreven waarbij getwijfeld moet worden aan de juiste diagnose als indometacine niet effectief is. Het betreft hemicrania continua en paroxismale hemicrania. Waarom indometacine bij deze hoofdpijnsyndromen specifiek werkt en bij andere niet, is niet duidelijk. Ook worden enkele andere hoofdpijnsyndromen beschreven waarbij indometacine soms effectief is, zoals ‘stabbing headache’, hoesthoofdpijn, hypnic headache, inspanningsgebonden hoofdpijn en door seksuele activiteit veroorzaakte hoofdpijn. Bij preventieve behandeling met indometacine moet men goed letten op maag-darmklachten en zo nodig maagbescherming voorschrijven.

Wegrakingen komen vaak voor (ongeveer 3% van alle SEH-bezoeken betreft een wegraking), maar de zorg voor deze patiënten wordt gekenmerkt door gemiste of verkeerde diagnoses en onnodige opnamen. Dit komt door toenemende specialisatie en een ‘blinde vlek’ voor vasovagale syncope, die geen enkel specialisme als ‘eigen’ beschouwt. Het is essentieel dat iedere behandelaar die patiënten met wegrakingen ziet, de symptomen van de relatief onschuldige vasovagale syncope en de alarmsignalen van potentieel levensbedreigende cardiale syncope kan herkennen. Deel 2 van deze serie van twee afleveringen over de syncope gaat over de vasovagale syncope.

Elk jaar komen er nieuwe geneesmiddelen beschikbaar op de Nederlandse markt. Nieuwe middelen kunnen bijdragen aan betere kwaliteit van leven van patiënten. Ze kunnen echter ook nadelen hebben, zoals onbekende langetermijnveiligheid en hogere kosten. Het doelmatig gebruik van nieuwe geneesmiddelen is daarom belangrijk. Er zijn grote verschillen tussen artsen in het voorschrijven van nieuwe geneesmiddelen. Patiënt- en praktijkkenmerken kunnen deze verschillen vaak niet goed verklaren. De persoonlijke houding van voorschrijvers ten opzichte van nieuwe geneesmiddelen speelt een belangrijke rol in het besluit om nieuwe middelen wel of niet voor te schrijven. De farmaceutische industrie probeert deze houding met een veelheid aan strategieën te beïnvloeden. Goede informatie over de toegevoegde waarde van nieuwe geneesmiddelen, discussie tussen zorgverleners over hun eigen voorkeuren en keuzes en alertheid op beïnvloeding door de farmaceutische industrie kunnen bijdragen aan het doelmatig gebruik van nieuwe geneesmiddelen. Dit artikel is een samenvatting van het proefschrift ‘New medicines in primary care: perspectives and practices of healthcare professionals’, waarop Marloes Dankers op 14 november 2023 promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Maar weinig mensen weten dat een eerste psychose zich op iedere leeftijd kan voordoen. Een psychotische stoornis die zich voor het eerst openbaart na het zestigste levensjaar ziet er anders uit dan een psychose op jongere leeftijd en vraagt een andere aanpak. Diagnostiek en behandeling voor deze doelgroep worden in dit artikel beschreven.

In de ouderenpsychiatrie wordt lithium voorgeschreven bij patiënten met bipolaire stoornis en als additietherapie indien er geen respons is op antidepressiva bij patiënten met unipolaire depressieve stoornis. Bijwerkingen kunnen op latere leeftijd meer impact hebben op het dagelijks functioneren, wat voor ouderen het verschil kan betekenen tussen zelfredzaamheid en hulpbehoevendheid. Dit levert ethische dilemma’s op voor zowel de patiënt als de voorschrijver. Medisch verantwoord voorschrijven botst soms met thema’s als autonomie, kwaliteit van leven, wilsbekwaamheid en psychiatrisch welbevinden. De bredere medische context, klinisch redeneren en inschatten van wilsbekwaamheid zijn van belang bij de afweging om lithium voor te schrijven. Goede communicatie met ketenpartners en naasten is essentieel.

Ars moriendi voor Dertigers | Fototentoonstelling in Rotterdam ‘Je moest eens weten’ (tot 25 mei 2025) | Radio Danspaleis: de podcast voor ouderen & iedereen die van swingen houdt! | Kamp Amersfoort