Nascholing voor en door zorgprofessionals

In de pijngeneeskunde wordt vaak gebruik gemaakt van neuromodulatieve technieken waarbij neurofysiologische signalen worden beïnvloed met als doel te interfereren met chronische pijn. Deze behandelingen worden toegepast bij patiënten met chronische neuropathische of oncologische pijn die onvoldoende reageren op medicamenteuze behandeling of minimaal invasieve technieken. In dit nascholingsartikel worden voorbeelden gegeven van mogelijke pijnbehandelingen met uitleg over de indicatiestelling en werking. Daarnaast worden de specifieke technische procedures beschreven die gebruikt kunnen worden bij de behandeling van refractaire oncologische pijnproblemen. Het gaat hier vaak om neurodestructieve behandelingen zoals een chordotomie, maar ook om behandelingen ter hoogte van het autonome zenuwstelsel. Het is belangrijk dat u als anesthesioloog/intensivist de basisprincipes van deze behandelingen kent om te weten wie hiervoor in aanmerking komt en om eventuele bijwerkingen en complicaties te herkennen.

Ongeveer 30% van mensen met focale epilepsie heeft onvoldoende baat bij anti-aanvalsmedicatie (anti-seizure medication, ASM). In deze gevallen is epilepsiechirurgie, in de vorm van resectie van het voor de aanvallen verantwoordelijke hersengebied, in veel gevallen curatief. Een nadeel van een resectie is het invasieve karakter met hiermee gepaard gaande risico’s zoals functieverlies door beschadiging van intact hersenweefsel, infecties, bloedingen en een aanzienlijke herstelperiode. Om deze reden worden minimaal invasieve technieken ontwikkeld om het epilepsiefocus uit te schakelen. Stereo-EEG-geleide radiofrequente thermocoagulatie (RFTC) is een van deze technieken waarbij met behulp van invasieve elektroden van het stereo-EEG (SEEG) een laesie wordt aangebracht. RFTC wordt inmiddels als eerstekeusbehandeling ingezet bij periventriculaire nodulaire heterotopieën. Daarnaast wordt RFTC ingezet bij moeilijk bereikbare epilepsiehaarden waarbij chirurgie niet mogelijk is, of teneinde de succeskans van een latere resectie in het gecoaguleerde gebied te voorspellen. Het gunstige veiligheidsprofiel van RFTC, met een laag percentage blijvende neurologische uitval, onderstreept de voordelen van deze minimaal invasieve aanpak.

Er zijn 800 allergenen bekend waaraan mensen in hun werksituatie worden blootgesteld en die allergisch beroepsastma kunnen geven. Bewustwording hiervan is voor zowel werknemer, werkgever als zorgverlener van belang. Aan de hand van een casus werd pas door een multidisciplinaire benadering inclusief een uitgebreid medisch werkplekonderzoek de diagnose werkgebonden astma gesteld. Door middel van een Periodiek Arbeids Geneeskundig Onderzoek kan vroege opsporing bereikt worden en er kunnen aanwijzingen voor het nemen van preventieve maatregelen voor andere werknemers uit voortkomen. Het gezondheidsbewakingssysteem van de bakkers vormt hier een goed voorbeeld van.

Ondanks aanwijzingen dat bepaalde anesthetica invloed hebben op het immuunsysteem en daarmee op het risico op metastasen en kankerrecidieven, is er geen gestandaardiseerd anesthesiologisch beleid voor kankerpatiënten. Propofol is het meest gebruikte intraveneuze anestheticum, sevofluraan is het meest gebruikte dampvormige anestheticum, maar beide tonen verschillende effecten. Preklinisch onderzoek wijst op voordelen van propofol, maar klinische studies laten wisselende resultaten zien; overtuigend bewijs dat propofol tot betere oncologische uitkomsten leidt, ontbreekt. Bepalend zijn momenteel enkele grote, gerandomiseerde onderzoeken waarin geen verschil in oncologische overleving tussen beide anesthetica wordt beschreven.

Voor anesthesiologen en intensivisten is het essentieel om inzicht te hebben in de aard van systemische oncologische behandelingen met de bijbehorende prognoses en bijwerkingen, omdat deze invloed kunnen hebben op de beleidskeuzes rondom perioperatieve zorg en niet-operatieve kritische zorg op de IC. Zo kan chemotherapie het immuunsysteem verzwakken, immunotherapie kan auto-immuunreacties veroorzaken en bepaalde doelgerichte therapie kan specifieke organen of weefsels beïnvloeden. Door goed geïnformeerd te zijn over de oncologische behandelingsstrategieën kunnen anesthesioloog en intensivist effectiever anticiperen op complicaties, de medicatie aanpassen en gerichter multidisciplinaire overleg voeren met de oncoloog om de algehele zorg te optimaliseren in lijn met de wensen van de patiënt.

De gezondheidszorg, het kappersvak en metaalbewerking zijn branches waar beroepshuidaandoeningen frequent voorkomen. Maar ook bij andere beroepen zijn deze beelden te verwachten. Per beroep wordt aangegeven wat de belangrijkste items zijn die u moet weten als u werkzaam bent als bedrijfsarts voor deze branches betreffende beroepshuidziekten. De resultaten van interventieprogramma’s worden toegelicht. Naast de contactdermatitis zijn ook contacturticaria en proteïnecontactdermatitis mogelijk. In dit artikel worden de huidige behandelmogelijkheden op een rij gezet met een doorkijk naar de toekomst.