Nascholing voor en door zorgprofessionals

Zuid-Afrika ondergaat een demografische transitie waarbij het aantal ouderen snel toeneemt. Deze ontwikkeling legt druk op een zorgsysteem, dat historisch vooral gericht was op jongere bevolkingsgroepen en infectieziekten. Dit artikel verkent de staat van de ouderenzorg in Zuid-Afrika aan de hand van bestaande literatuur, en bespreekt thema’s als chronische aandoeningen, infectieziekten, dementie, mantelzorg, institutionele zorg, palliatieve zorg, mondzorg en voeding. De rol van het Ubuntu-concept in de mantelzorg wordt toegelicht, evenals de lessen die Nederland hieruit kan trekken. Tot slot worden beleidsaanbevelingen geformuleerd.

Zes scenario's voor het verpleeghuis van de toekomst: 1. kleinschalig wonen voor mensen met dementie 2. verpleeghuis als buurtcentrum 3. herstelcentrum en revalidatiespecialist 4. multidisciplinair centrum voor complexe doelgroepen 5. het digitale verpleeghuis 6. het verpleeghuis als hospice | Het talent van de oudere (patiënt)

Arthur Bouwman, anesthesioloog in het Catharina Ziekenhuis Eindhoven en hoogleraar Perioperatieve monitoring en klinische beslissingsondersteuning aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), gelooft sterk in samenwerking. Niet alleen met collega’s en andere specialismen, maar ook met de Technische Universiteit en de industrie. Op die manier komen ontwikkelingen als 3D-echo, wearable patches en continue monitoring immers verder.

Het gebruik van anti-aanvalsmedicatie voor de behandeling van epilepsie kan leiden tot verschillende soorten cardiovasculaire complicaties. Natriumkanaalblokkers kunnen ritme- of geleidingstoornissen veroorzaken of doen toenemen. ECG-diagnostiek vóór en na het starten met deze medicijnen is in specifieke gevallen geïndiceerd. Het gebruik van bloedverdunners vereist extra aandacht bij het behandelen van patiënten met epilepsie vanwege mogelijke interacties met anti-aanvalsmedicatie. Enzyminducerende anti-aanvalsmedicatie kan op de langere termijn leiden tot een ongunstige cholesterol- en lipidenhuishouding. Ook kan anti-aanvalsmedicatie, in het bijzonder valproaat, bijdragen aan gewichtstoename wat leidt tot een ongunstiger cardiovasculair risicoprofiel. Het advies is om anti-aanvalsmedicatie met enzyminducerende en -inhiberende eigenschappen alleen in te zetten als gebruik van medicatie zonder deze eigenschappen niet mogelijk is en te overleggen met de (behandelend) cardioloog bij zorgen over interacties en/of ritme- of geleidingstoornissen.

Dit verhaal toont de veerkracht van twee boers die beiden recentelijk een groot verlies te verwerken kregen. En toch de kracht vonden op zoek te gaan naar sporen van hun evacuatieverleden, nu tachtig jaar geleden.

Kennis is: weten dat een tomaat een vrucht is. Wijsheid is: geen tomaat in een fruitsalade doen. Ik moest hieraan denken na een telefoongesprek met een medisch specialist, die overduidelijk niet verlegen zat om kennis, maar wel om wijsheid. Het ging om een meneer die te vermoeid was voor een goede revalidatie. Hij had een forse anemie. Hij had voor de revalidatie al meerdere bloedtransfusies achter de rug en er werd een oorzaak vermoed, aangezien hij ook rectaal bloedverlies had en veel was afgevallen. Een gastro-intestinale maligniteit was echter niet gevonden, omdat er geen scopie was gewenst door de patiënt. In een goed gesprek gaf meneer aan dat hij verlangde naar het einde en ik stelde voor om de revalidatie te staken en meneer over te plaatsen naar het hospice. Voor de volledigheid nam ik contact op met de internist, bij wie hij immers ook onder behandeling stond. Toen ik haar vroeg of zij akkoord ging met een opname in het hospice, antwoordde ze: “Zonder coloscopie kan ik niet zeggen of hij dood gaat.” De bruuskheid van de uitspraak daargelaten hinderde, naar mijn mening, haar kennis van alle mogelijke behandelbare oorzaken van rectaal bloedverlies en gewichtsverlies, bij het in alle wijsheid afwegen van de de beste optie.