A&I

Voor anesthesiologen en intensivisten is het essentieel om inzicht te hebben in de aard van systemische oncologische behandelingen met de bijbehorende prognoses en bijwerkingen, omdat deze invloed kunnen hebben op de beleidskeuzes rondom perioperatieve zorg en niet-operatieve kritische zorg op de IC. Zo kan chemotherapie het immuunsysteem verzwakken, immunotherapie kan auto-immuunreacties veroorzaken en bepaalde doelgerichte therapie kan specifieke organen of weefsels beïnvloeden. Door goed geïnformeerd te zijn over de oncologische behandelingsstrategieën kunnen anesthesioloog en intensivist effectiever anticiperen op complicaties, de medicatie aanpassen en gerichter multidisciplinaire overleg voeren met de oncoloog om de algehele zorg te optimaliseren in lijn met de wensen van de patiënt.

De meeste patiënten met een solide tumor moeten voorafgaand aan chirurgische resectie een vorm van neoadjuvante therapie ondergaan: chemotherapie, radiotherapie of immunotherapie. Neoadjuvante therapie is toxisch; de behandeling richt zich namelijk ook op niet-oncologische cellen. De toxische effecten zijn zichtbaar in verschillende orgaansystemen en kunnen de orgaanfunctie en het herstel na chirurgie beïnvloeden. Het ondergaan van een anesthesie, de operatie en het herstel worden tevens beïnvloed door een verminderde voedingsstatus in combinatie met pre-existente comorbiditeit. De timing tussen neoadjuvante therapie en chirurgie is belangrijk. Een zorgvuldige preoperatieve beoordeling gevolgd door prehabilitatie is cruciaal voor het reduceren van postoperatieve complicaties en het bespoedigen van het herstel. Voor de anesthesioloog is het van belang om te weten wat het effect van de neoadjuvante therapie en prehabilitatie op de patiënt is geweest, zodat een gedegen anesthesieplan gemaakt kan worden voor de perioperatieve fase.

Extravasatie is het uittreden van infuusvloeistof in het onderhuidse weefsel. Als niet tijdig wordt ingegrepen kan ernstige schade ontstaan, zoals necrose. Risicofactoren zijn gerelateerd aan de patiënt en aan de canulatie en infusie. De behandeling bestaat in niet-farmacologische en farmacologische interventies, waarbij afhankelijk van het geëxtravaseerde geneesmiddel gekozen kan worden tussen ‘verspreiden en verdunnen’ en ‘lokaliseren en neutraliseren’. Om de schade bij niet-cytotoxische extravasatie te beperken kunnen specifieke antidota zoals hyaluronidase, fentolamine, nitroglycerine en natriumthiosulfaat worden toegepast. Chirurgisch kan vocht worden verwijderd en de druk worden verlicht. Het begrijpen van deze aspecten is cruciaal voor het voorkomen en effectief behandelen van extravasatieletsels.

Hoewel de Nederlandse reanimatiezorg uitstekend georganiseerd is, blijft de mortaliteit van langdurige reanimatie hoog. Om bij patiënten met een refractair arrest de circulatie te herstellen en ischemie te voorkomen, wordt steeds meer gebruikgemaakt van extracorporele cardiopulmonaire reanimatie (ECPR). Dit is een potentieel levensreddende, maar ook invasieve en kostbare behandeling met grote kans op complicaties. Bovendien is de daadwerkelijke effectiviteit nog steeds onderwerp van discussie. Om de plaats van ECPR voor reanimaties buiten het ziekenhuis te kunnen vaststellen is het belangrijk te weten wanneer en bij wie ECPR een geschikte behandeling kan zijn, maar ook om zich bewust te zijn van de mogelijke keerzijde van ECPR vanuit individueel en maatschappelijk perspectief. Dit artikel gaat in op de huidige inzet van ECPR en geeft aanknopingspunten om geschikte kandidaten te herkennen. Daarnaast wordt gekeken naar de kosteneffectiviteit van deze behandeling.

Alarmmoeheid blijft een grote uitdaging binnen de IC en OK. Er kunnen belangrijke stappen worden gezet in het optimaliseren van alarmmanagement door gerichte maatregelen, zoals het aanpassen van alarmprofielen, het instellen van alarmvertragingen, het gebruik van betrouwbaardere sensoren, het optimaliseren van alarmketens op basis van nieuwste technieken en normen, en het verhogen van bewustwording bij zorgverleners.

De belasting van een IC-behandeling weegt soms niet op tegen het nut. Welke criteria worden gehanteerd voor het begrip disproportionaliteit? Daar wordt door zorgverleners én patiënten verschillend over gedacht. Er is nu een uitgangspunt voorgesteld waarbij voor een volledige IC-behandeling een realistisch uitzicht moet bestaan op ten minste een halfjaar overleving met redelijke kwaliteit van leven.