Nascholing voor en door zorgprofessionals

Multipele sclerose (MS) is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel. MS komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen (3 : 1). Er wordt nog steeds onderzoek verricht naar de oorzaken en mogelijke behandeling van MS. In dit artikel leest u enkele resultaten daarvan. Mensen met MS vormen een grote belasting voor de mantelzorger. Voor u als verpleegkundige en verpleegkundig specialist is er een aantal aandachtpunten waarmee u rekening dient te houden.

Aspiratie van maaginhoud in de perioperatieve periode is een zeldzame maar ernstige complicatie die gepaard gaat met een hoge morbiditeit. Het is de meest voorkomende oorzaak van anesthesiegerelateerde mortaliteit. Een niet-lege maag is een van de hoofdoorzaken van aspiratie. Door een gestandaardiseerd echografisch onderzoek van het antrum van de maag kan de maaginhoud bepaald worden: leeg, helder vocht, vast voedsel of viskeuze vloeistof. Met behulp van een gevalideerd wiskundig model kan ook de hoeveelheid maagvocht bepaald worden. Maagscanning is een gevalideerde, betrouwbare en gemakkelijk aan te leren techniek. Per patiënt kan het individueel aspiratierisico worden beoordeeld en het anesthesiebeleid worden aangepast.

Glaucoom is een verzamelnaam voor oogaandoeningen die, met een hoge oogboldruk als belangrijkste risicofactor, een beschadiging van de oogzenuw als centrale kenmerk hebben. De oogzenuwbeschadiging heeft gezichtsvelddefecten tot gevolg en leidt onbehandeld uiteindelijk tot blindheid. Glaucoom wordt door patiënten vaak pas opgemerkt als er al forse schade is opgetreden. Het is daarom belangrijk dat glaucoom zo vroeg mogelijk gesignaleerd wordt. De behandeling is erop gericht het proces te vertragen of te stoppen en de schade van de gezichtszenuw tot een minimum te beperken: door het verlagen van de oogdruk met dagelijks oogdruppelen, laserbehandeling of chirurgisch ingrijpen. Verbetering, zoals verhoging van de visus, is niet mogelijk. De verpleegkundige vervult een belangrijke rol bij therapietrouw.

De klinische diagnose polyneuropathie is meestal niet moeilijk. Er zijn echter enkele valkuilen. In 90% van de gevallen is er een chronisch axonale senso(motorische) polyneuropathie. Het vinden van een oorzaak is de grootste uitdaging. De oorzaken kunnen in zeven grote groepen worden ingedeeld: metabool; intoxicaties; deficiënties; infecties; hereditair; auto-imuun en idiopathisch. Hier zal in dit artikel uitgebreid op worden ingegaan.

Neuropsychiatrische symptomen komen met regelmaat voor bij mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Apathie, agitatie, agressie, stemmingsstoornissen of denk- en waarnemingsstoornissen kunnen van grote invloed zijn op de kwaliteit van leven van iemand met NAH. Dit artikel werkt een casus uit en belicht neuropsychiatrische symptomen als een multifactorieel probleem, waarbij een persoonsgerichte analyse en aanpak kunnen leiden tot herstel van balans en kwaliteit in het leven van een persoon met NAH en neuropsychiatrische symptomen.

De persisterende waarneemstoornis door hallucinogenen (hallucinogen persisting perception disorder; HPPD) is een relatief onbekende aandoening, waarbij herbelevingen of flashbacks optreden na een periode van gebruik van drugs. LSD is het meest bekende voorbeeld, maar de flashbacks kunnen ook voorkomen na gebruik van ketamine, paddo’s, XTC of cannabis (tabel 1). De symptomen worden beschreven als repercepties van visuele symptomen die optraden tijdens het gebruik van het hallucinogeen. Hiermee wordt bedoeld dat verschijnselen die ten tijde van de trip worden ervaren, worden herbeleefd op een later tijdstip in abstinente toestand. In de DSM-5 wordt de stoornis beschreven onder code 292.89 (tabel 2). De symptomen dienen langer dan enkele dagen na het gebruik van het middel aanwezig te zijn en worden meestal, maar niet altijd, herkend van eerdere intoxicaties. Voorbeelden van symptomen passend bij HPPD worden vermeld in tabel 3. Voor zover bekend is er geen richtlijn over HPPD.