Physios

Hoewel sporten duidelijke gezondheidsvoordelen heeft, zijn er veel mensen die niet graag sporten of niet kunnen sporten. Bovendien blijkt langdurig zitten een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van diabetes en hart- en vaatziekten te zijn, die niet gecompenseerd kan worden door te sporten. Regelmatig onderbreken van zittijd door licht-intensieve fysieke activiteiten lijkt effectief om het risico op diabetes en hart- en vaatziekten te verminderen. Aangezien licht-intensieve fysieke activiteiten voor veel mensen beter haalbaar zijn dan intensief sporten, lijkt dit een veelbelovende strategie voor de preventie en behandeling van deze aandoeningen. Optimale gezondheidseffecten zijn te behalen door voldoende te sporten en zitten te onderbreken met lichte activiteit. Door concreet in te gaan op de persoonlijke en omgevingskenmerken van de patiënt kan de fysiotherapeut ondersteunen bij het aanwennen van een beweegpatroon dat het risico op diabetes en hart- en vaatziekten verkleint en het vóórkomen van complicaties doet afnemen.

Multiple sclerose is een auto-immuunaandoening waarbij het centrale zenuwstelsel wordt aangetast, hetgeen tot diverse neurologische symptomen leidt. Tot 1990 werd personen met MS aangeraden om fysieke activiteit te mijden, vanwege de veronderstelling dat beweging de ziekte zou verergeren. Rond 2000 werd voor het eerst aangetoond dat dit niet het geval is, waarna het wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van beweging exponentieel groeide. Intussen is het zelfs bekend dat, net als in de sportwereld, ‘high-intensity interval training’ (HIIT) wellicht de beste trainingsvorm is voor het verbeteren van diverse functionele en fitheidsparameters. Recent onderzoek toont aan dat ook zittijd een belangrijke nefaste invloed heeft op de gezondheid, en dat dit niet of moeilijk te compenseren is met training. Dit betekent dat een ideaal beweegpatroon voor Personen met MS bestaat uit een combinatie van HIIT en het reduceren van de zittijd. Voor elke patiënt dient individueel bekeken te worden wat de beste aanpassingen zijn.

De vergrijzing neemt toe en daarmee het aantal ouderen met fysieke beperkingen. Een van de belangrijkste oorzaken van deze fysieke beperkingen is sarcopenie, dat wordt gekenmerkt door het verlies van spiermassa, kracht en fysiek functioneren. Gevolgen van sarcopenie zijn een verhoogd risico op vallen, comorbiditeit, institutionalisering, hospitalisering en hogere zorgkosten. De oorzaken van sarcopenie zijn multifactorieel, waarbij inactiviteit en inadequate voedingsinname belangrijke factoren zijn. Door meer fysieke activiteit, met name een combinatie van duur- en krachtoefeningen, treedt adaptatie op van spiervezels type I en type II, wat resulteert in meer spiermassa, kracht en beter fysiek functioneren. Maar zonder adequate eiwitinname lukt dit niet optimaal. Een eiwitinname van 1,2-1,5 g/kg/d, verdeeld over vier eetmomenten (ontbijt, lunch, diner en avondmaaltijd), samen met een beweeginterventie lijkt de meest belovende behandeling te zijn voor thuiswonende ouderen, kwetsbare ouderen en ouderen in ziekenhuis- of revalidatiesetting. Een goede samenwerking tussen de beweegprofessional en voedingsprofessional is hierbij noodzakelijk

Voor het menselijk bewegen is mobiliteit essentieel. Het bindweefsel in ons lichaam is niet alleen bedoeld om weefsels met elkaar te verbinden, maar juist ook om mobiliteit ertussen mogelijk te maken. Om aan beide eisen te voldoen zijn er verschillende verschijningsvormen van het bindweefsel. Dit artikel beperkt zich tot het dicht collagene en het losmazige bindweefsel. Deze bindweefselvormen bevinden zich in een continu proces van vervanging, waarbij problemen tijdens de ombouw of bij het herstel na schade kunnen leiden tot een bewegingsbeperking. Een voor de hand liggende therapie is het rekken en daarmee verlengen van de aangedane structuren. De bedoeling is het bindweefsel plastisch, dus blijvend, te verlengen. Het zomaar trekken aan dit bindweefsel kan echter een averechts effect hebben. In dit artikel wordt recente wetenschappelijke evidentie rondom de bindweefselfysiologie beschreven, waarbij gepoogd wordt onderbouwde adviezen te geven voor het behandelen van bewegingsbeperkingen in de dagelijkse fysiotherapeutische praktijk.

Twee vormen van beweging en sport die tegenwoordig veel aandacht krijgen in het wetenschappelijk onderzoek zijn ‘light-intensity physical activity’ (LIPA) en ‘high-intensity interval training’ (HIIT). Bij LIPA wordt er bewogen op een lage intensiteit, verspreid over de hele dag. Dit betekent dat het zitten regelmatig onderbroken wordt door staan of door activiteiten op lage intensiteit. Bij HIIT wordt er op hoge intensiteit bewogen tijdens een gestructureerde sportsessie, waarbij intervallen van hoge intensiteit afgewisseld worden met recuperatie-intervallen van lage intensiteit. Beide vormen van beweging zijn veilig voor personen met een gezondheidsprobleem of aandoening en hebben goede effecten op verschillende ziektespecifieke uitkomsten. Dit artikel beschrijft een specifiek HIIT-protocol dat onderzocht is bij personen met aspecifieke lage rugpijn, de bevindingen van HIIT-studies bij personen met chronische pijn en specifieke aandachtspunten om HIIT toe te passen bij personen met cardiovasculaire aandoeningen.

De in de samenleving geconstateerde hoge incidentie van grensoverschrijdend gedrag kan de vraag oproepen hoe dit vertaald kan worden naar de fysiotherapeutische situatie. Hoewel ervan mag worden uitgegaan dat zorgprofessionals zich inzetten voor goede, verantwoorde en veilige zorg kan iemand bedoeld of onbedoeld verzeild raken in grensoverschrijdende gedragingen. De beroepscode is hierover duidelijk. Toch is de praktijk wellicht complexer dan in een tekst te vangen is. In dit artikel wordt stilgestaan bij omschrijvingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag, het specifieke hiervan in de fysiotherapeutische setting en aspecten van professionaliteit in deze context. Aandacht wordt besteed aan ethiek, de beroepscode en de vertaling hiervan naar de praktijk.