Quintesse

Inflammatoire darmziekten zijn chronische ontstekingsziekten van de darm die interfereren met de kwaliteit van leven. Ernstige vermoeidheid komt vaak voor en is een bepalende factor voor de kwaliteit van leven. Ziekteactiviteit, vrouwelijk geslacht, kortere ziekteduur, psychologische factoren, slaapproblemen en bijwerkingen van medicatie zijn gerelateerd aan vermoeidheid. Ook heeft onderzoek laten zien dat vermoeide patiënten een verlaagde fysieke fitheid (conditie) hebben en gedurende de dag minder bewegen dan niet-vermoeide patiënten. Hoewel duidelijk is dat verschillende factoren meespelen in de vermoeidheid, is er over de etiologie weinig bekend. Verschillen in leukocytensubsets en cytokines tussen vermoeide en niet-vermoeide patiënten geven aanwijzingen dat het immuunsysteem in vermoeide patiënten meer geactiveerd is. Onderzoek naar de behandeling van vermoeidheid laat zien dat anti-TNF-α verbetering van kwaliteit van leven en vermoeidheid geeft. Daarnaast is oplossingsgerichte psychologische therapie een effectieve behandeling voor de vermoeidheid.

Benzodiazepinen (en zolpidem en zopiclon) hebben een dempende werking op het centrale zenuwstelsel en worden op grote schaal gebruikt voor de behandeling van slaapstoornissen, angststoornissen en bepaalde vormen van epilepsie. Zij versterken de werking van de neurotransmitter gamma-aminoboterzuur (GABA) en hebben vier werkingen: sederend, anxiolytisch, anticonvulsief en spierverslappend. Hun werking wordt versterkt door alcohol en andere sederende middelen. Er zijn lang- en kortwerkende benzodiazepinen en een deel ervan is onderhevig aan geneesmiddeleninteracties. Het gebruik van benzodiazepinen leidt snel tot gewoontevorming en afhankelijkheid, en heeft duidelijke negatieve invloed op de rijvaardigheid en – bij extrapolatie – op andere taken en werkzaamheden waarbij aandacht, concentratie en goede motorische coördinatie noodzakelijk zijn voor veilig werken.

Wet- en regelgeving over privacybescherming van werknemers is complex en niet altijd helder geformuleerd. Er is onduidelijkheid in normen en regels die soms eerder belemmerend werken op de re-integratie dan bevorderend. De overheid geeft in een aantal opzichten niet het goede voorbeeld en in de rechtspraak wordt wisselend en soms onjuist geoordeeld over privacyzaken. Besproken wordt wat die regels betekenen voor de taak van bedrijfs- en verzekeringsartsen en voor het handelen van werkgevers. Veelvoorkomende vragen en problemen worden benoemd en oplossingen voor knelpunten worden besproken.

Deze beschrijving van een korte zoektocht in de literatuur illustreert hoe u vrij gemakkelijk gebruik kunt maken van beschikbaar bewijs. Het hoeft niet veel tijd te kosten, zeker niet wanneer u vrij eenvoudig aan een relevante richtlijn of systematische review kunt komen. De stap ‘kritisch beoordelen van de literatuur’ is feitelijk al voor u gedaan wanneer u gebruik maakt van bestaande richtlijnen of systematische overzichtsartikelen. Dat maakt het toepassen van het beschikbare bewijs flink eenvoudiger.

Deze klinische casus beschrijft een werkneemster met een spinale musculaire atrofie type 3. Een aandoening met een veelal mild maar progressief verloop vanaf jonge leeftijd. Deelname aan het arbeidsproces is niet onmogelijk, maar uiteindelijk niet meer vanzelfsprekend. In deze casus wordt het verloop geschetst van ziekmelding tot beoordeling in het kader van de WIA-keuring en worden de diagnose en prognose van de aandoening beschreven. Een progressieve spierziekte is een invaliderende aandoening waarvoor nog steeds geen goede behandeling bestaat. Indien gecompliceerd door comorbiditeit kan dit grote invloed hebben op de kwaliteit van leven. Opvallend is dat ondanks forse tegenslagen de werkneemster een copingstrategie heeft ontwikkeld waardoor zij met de belasting van haar aandoeningen heeft leren omgaan. Uiteindelijk kon zij haar werk niet behouden en werd een IVA-uitkering toegekend.

Depressie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Er zijn enkele kenmerkende verschillen, zoals de presentatie van diverse lichamelijke klachten en gedragsveranderingen. Er zijn weinig sekseverschillen in de effectiviteit van de diverse soorten behandeling, maar wel in de farmacokinetiek en het bijwerkingenprofiel van antidepressiva, en in de verwachtingen van de therapie.