Quintesse

In de bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde komen regelmatig werknemers met maag-, darm- en leveraandoeningen op het spreekuur. Om de gevolgen van een maag-darm-leveraandoening voor de belastbaarheid van een werknemer te kunnen vaststellen, is het van belang om kennis te hebben van de functionele anatomie en fysiologie. Tussen de inname van voedsel en het defeceren spelen zich in het maag-darmstelsel ingewikkelde processen af die meestal autonoom verlopen en waarbij het zenuwstelsel, hormonen en neurotransmitters verschillende functies vervullen. In feite is het zenuwstelsel van de darm zo expansief en groot dat het wel het ‘tweede brein’ wordt genoemd.

Fysieke inspanning op het werk | Screening op het droge oog bij computerwerkers | Nieuwe EU-strategie voor gezondheid en veiligheid op het werk

Neuropsychologisch onderzoek kan een bijdrage leveren aan het stellen van de (medische) diagnose en kan worden ingezet ter evaluatie van het emotioneel en cognitief functioneren van de patiënt. Om te bepalen of een testprestatie achteruit is gegaan, wordt een schatting van het premorbide niveau gemaakt aan de hand van het opleidingsniveau. Neuropsychologisch onderzoek kan worden gebruikt bij het bepalen of een patiënt een bepaalde ziekte of stoornis heeft. Doel van het onderzoek kan ook zijn het bepalen van de ernst van de cognitieve problemen van een patiënt. Hierbij is het bekijken van mogelijke stoorfactoren die een verslechterde prestatie kunnen veroorzaken van groot belang. Consistentie van het testprofiel is eveneens van belang om betrouwbare uitspraken te kunnen doen over het cognitief functioneren. Neuropsychologisch onderzoek is belangrijk om de onzichtbare gevolgen inzichtelijk te maken op basis waarvan indicaties kunnen worden gesteld voor behandelingen.

Deze klinische casus beschrijft een werknemer met een spondylolyse. Deelname aan het arbeidsproces bleek onmogelijk en gezien de ernst van de aandoening zal rekening gehouden moeten worden met forse beperkingen in de toekomst. In deze casus wordt deze aandoening nader belicht met een differentiaaldiagnostische beschouwing ten opzichte van andere specifieke rug aandoeningen. Rugklachten op jonge leeftijd kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor de continuïteit van de carrière. Ook een tweede carrièreperspectief is dan niet meer altijd vanzelfsprekend. Opleiding en specifieke competenties bepalen dan de mogelijkheden die bij de werknemer in deze casus onvoldoende uitzicht boden op succes. Wordt een invaliderende spondylolyse op jonge leeftijd vastgesteld, dan wordt daarmee niet alleen de werksituatie maar ook de privésituatie zeer zwaar belast.

Hoewel darmkanker steeds vaker voorkomt, neemt de overleving toe. Hierdoor zal deze aandoening bij een steeds ouder wordende beroepsbevolking steeds vaker door de bedrijfs- en verzekeringsarts worden gezien. Uitdagingen rondom de werkhervatting tijdens en na de behandeling verschillen weinig ten opzichte van andere oncologische aandoeningen. Wel is de werknemerspopulatie met darmkanker vaak ouder dan 55 jaar en kunnen er na de behandeling specifieke darm- of stomaklachten blijven bestaan. Er is geen specifieke oncologische revalidatie voor deze groep mensen. Dankzij de goede prognose ligt werkbehoud voor veel mensen binnen de mogelijkheden. Wel hebben veel mensen na de behandeling last van vermoeidheid, die aanleiding kan zijn voor een verminderde duurbelasting. Bij darmkanker en alle andere oncologische aandoeningen geldt dat bij de WIA-beoordeling zeer zorgvuldig moet worden gehandeld. Zowel door de bedrijfsarts bij het onderbouwen van het dossier, als bij de verzekeringsgeneeskundige bij het verzamelen van een alle relevante medische informatie.

Het prikkelbaredarmsyndroom werd tot voor kort beschouwd als een functionele ziekte. Voor de meeste artsen staat dit gelijk aan ‘het zit tussen de oren en er is niets aan te doen’. Nu is de Gut Brain Axis de hoeksteen van het inzicht dat we over prikkelbaredarmsyndroom hebben. Van centraal zenuwstelsel (de hersenen) tot aan de samenstelling van het microbioom zijn er talloze schakels die het functioneren van een goede coördinatie van de Gut Brain Axis kunnen belemmeren. Het feit dat er zo veel systemen in ons lichaam deelnemen aan de Gut Brain Axis maakt het ook wat begrijpelijker dat er zo veel verschillende uitingen van prikkelbaredarmsyndroom bestaan. In vrijwel ieder onderdeel van de Gut Brain Axis zijn er organische en structurele afwijkingen aantoonbaar. Met de uitkomsten van het project REDUCE PDS kan een patiënt zelf kiezen uit tien goed gedocumenteerde behandelopties, waardoor acceptatie en compliance van de behandeling beter zijn. Het ondersteunen van deze vorm van zelfmanagement kan goed aansluiten bij de praktijk van bedrijfs- en verzekeringsartsen.