Quintesse

Sarcoïdose: een beroepsziekte? | Succesvolle preventie van door organische oplosmiddelen geïnduceerde aandoeningen: geschiedenis en lessen | Werk en de oudere vrouwelijke werknemer

Van de urologische beroepskankers is blaaskanker de meest voorkomende: al meer dan een eeuw geleden werd blaaskanker als beroepsziekte beschreven bij werkers in de kleurstofindustrie. In circa 10% van de gevallen van blaaskanker is blootstelling aan stoffen op het werk de oorzaak. Dit artikel geeft handvatten voor beoordeling en advisering over mogelijke gevallen van urologische beroepskankers. Er wordt een casus beschreven van blaaskanker als beroepsziekte bij een brandweerman, wat tot preventieve acties in een brandweercorps heeft geleid, en een casus van een schilder met blaaskanker, waar een proportionele aansprakelijkheidskwestie tot een jarenlange juridische strijd heeft geleid. Vroege opsporing van blaaskanker bij werkenden die aan blaascarcinogenen zijn blootgesteld is in principe mogelijk. Nieuwe methoden hiervoor zijn ontwikkeld, maar zin en onzin daarvan zijn omstreden. Vaak ontstaat emotionele discussie bij een mogelijk geval van urologische beroepskanker. Het goed organiseren van risicocommunicatie rond dit onderwerp is belangrijk.

Fasciitis plantaris is een ontsteking van de fascia plantaris onder de voet. Dit is niet hetzelfde als een hielspoor. Een hielspoor is een calcificatie van de fascia plantaris ter hoogte van de aanhechting van de fascie aan de calcaneus, die klachten geeft wanneer er een ontsteking op deze plaats ontstaat. Herstel van de klachten van fasciitis plantaris duurt meestal lang en niet zelden meer dan een jaar. De behandeling is bij voorkeur conservatief met advies en eventueel pijnmedicatie. Re-integratie is een kwestie van geduld en opbouw naar volledige werkhervatting kan vele maanden duren. Preventie kan geschieden door beperking van langdurig lopen en staan en het bieden van zitgelegenheid op de werkplek. Goed (werk)schoeisel is belangrijk naast leefstijladviezen als voldoende slaap, gezond eten en regelmatig bewegen.

Mictieklachten komen vaak voor bij met name oudere mannen. Boven de 40 jaar heeft 70% van de mannen één symptoom van lower-urinary-tract symptoms (LUTS). Deze klachten hebben vaak een fysieke, sociale, psychische en economische impact. Benigne prostaathyperplasie (BPH) is de meest voorkomende oorzaak van mictieklachten bij mannen, waarvoor onder andere medicatie en chirurgische interventie tot de behandelmogelijkheden behoren. Nierstenen treden op bij jongere patiënten en hebben daardoor impact op het werkende deel van de bevolking. Afhankelijk van de klachten en presentatie behoren een afwachtend beleid, vergruizing, operatie en een tijdelijke opheffing van de obstructie tot de behandelmogelijkheden.

Migraine is een veelvoorkomende hersenziekte van onbekende oorzaak, veelal gekenmerkt door aanvalsgewijze unilaterale matig-ernstige hoofdpijn met handicap, verzuim, productieverlies en kosten voor de werkgever tot gevolg. Een aanval van migraine kan worden uitgelokt door zogenoemde triggers, zoals stress, auditieve stimuli, vermoeidheid, vasten en menses. Voor deze triggers kunnen gepersonaliseerde leefstijlinterventies worden ingezet. Er bestaat een grote spreiding in de kwaliteit van onderzoeken naar de effectiviteit van verschillende leefstijlinterventies als behandeling voor migraine, zoals die gericht op voeding, beweging, slaap en stress. Een complexe ziekte als migraine is gebaat bij een integrale benadering, waarin samen met de patiënt wordt gezocht naar een optimale balans tussen medicatie, leefstijlinterventies, complementaire zorg en aanpassingen op het werk. De bedrijfsarts kan voor werknemers een belangrijke rol spelen door herkenning van migraine, erkenning van de impact, identificatie van mogelijke triggers, gerichte advisering en adequate verwijzing. Innovatieve integrale initiatieven bieden patiënten een nieuw perspectief.

Psychosociale arbeidsbelasting (werkdruk en ongewenst gedrag) is een van de verzuimoorzaken bij organisaties. Toenemende bekendheid over gevallen van ongewenst gedrag op het werk en verzuimcijfers toont de noodzaak aan om ongewenst gedrag te voorkomen. Arbowetgeving schrijft voor dat risico’s op psychosociale arbeidsbelasting moeten worden geïnventariseerd en dat maatregelen moeten worden getroffen. Uit de praktijk blijkt dat dit onvoldoende gebeurt en dat vooral curatieve maatregelen worden genomen. De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft om die reden een Delphi-studie uitgevoerd naar risicofactoren van intern ongewenst gedrag, waarvan de uitkomsten worden vertaald naar de praktijk. Deze helpen bij een gedegen inventarisatie en het bepalen van preventieve en maatwerkmaatregelen om intern ongewenst gedrag te voorkomen. Ook bedrijfsartsen kunnen een belangrijke rol spelen bij de preventie van intern ongewenst gedrag. Kennis van intern ongewenst gedrag en de wijze waarop de bedrijfsarts aandacht kan besteden aan intern ongewenst gedrag binnen diens werk kan daarbij helpen.