Socares

Floor Bols werkte vier jaar als specialist ouderengeneeskunde in het palliatief team van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis. De onduidelijkheid over haar rol en de eenzaamheid van haar positie deed haar uiteindelijk besluiten het ziekenhuis te verlaten. Maar ze ziet het ook als een leerzame periode, waarin ze haar vak in het ziekenhuis bekender maakte en het palliatief team een boost gaf. En: ‘Ik heb weer heel veel waardering voor mijn vak gekregen.’

In een kleinschalige woonvorm voor ouderen aan de rand van de stad bezoek ik mevrouw De Vries, een vrouw die met haar 92 jaar meer heeft meegemaakt dan de meeste mensen zich kunnen voorstellen. Haar dunne handen rusten in haar schoot, haar ogen fonkelen nog steeds als ze praat. Ondanks haar fragiele lichaam en de zorgafhankelijkheid die haar dagelijks leven bepaalt, is ze een bron van inspiratie voor iedereen om haar heen. Want waar anderen slechts een oude vrouw zien, schuilt in haar een levensles die we allemaal kunnen gebruiken: de kracht van kwetsbaarheid en de waarde van aandacht.

Clozapine wordt soms gebruikt voor behandeling van therapieresistente neuropsychiatrische symptomen bij dementie. Dit blijkt uit ons eigen dossieronderzoek als ook uit een enquête onder specialisten ouderengeneeskunde en huisartsen. Wij vonden in een literatuuronderzoek vier case series en vier case reports met in totaal 59 personen die clozapine voor deze indicatie kregen toegediend. Over het algemeen wordt clozapine dan zeer laag gedoseerd, tussen 6,25 mg en 50 mg. Als we alleen kijken naar de onderzoeken waarin deze patiënten bij dossieronderzoek systematisch werden opgespoord, werd bij 28 van de 38 patiënten (73,6%) het effect als positief geëvalueerd. Bij follow-up gebruikten 23 van 31 patiënten de clozapine nog steeds. Wij menen dat een proefbehandeling met clozapine door een hierin ervaren behandelaar onder goede observatie en strikte granulocytencontrole geoorloofd kan zijn bij therapieresistente neuropsychiatrische symptomen die ernstig lijden veroorzaken bij patiënten met dementie en hun omgeving.

De medische zorg voor ouderen wordt steeds complexer. Ouderen blijven steeds langer thuis wonen en worden steeds ouder. Hierbij neemt ook de kans dat zij een cognitieve beperking hebben toe. Om te weten te komen wat kwetsbare ouderen belangrijk vinden in hun leven, en wat daarvoor nodig is, is adequate gespreksvoering noodzakelijk. Het is wenselijk om een gesprek te houden waarbij de arts een open, geduldige en empathische houding aanneemt. Een goede voorbereiding met oog voor de omgevingsfactoren zal samen met een krachtige zelfreflectie ervoor zorgen dat een arts de communicatie blijft verstevigen. Hierdoor wordt de mens achter de patiënt nauwkeuriger en efficiënter in beeld gebracht, wat de kwaliteit van leven voor de patiënt verder verbetert. Communicatie is maatwerk. Wees je als arts bewust van de kwaliteiten die je van nature hebt, houd deze vast en blijf nieuwsgierig naar verbeterpunten.

Wachten duurt lang… De overeenkomst tussen de nieuwe James Bond-film en de ouderenzorg | A man on the inside: een Netflixserie van acht afleveringen van 30 minuten | Pennywafels

De KNMG en het Integraal Kankercentrum Nederland werken nauw samen om het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland te implementeren. In 2022 is de revisie van de richtlijn Delier in de palliatieve fase geautoriseerd. Dit was noodzakelijk vanwege de hoge prevalentie van delier in de palliatieve fase, de ernst van het beloop, de negatieve impact op sterven en op kwaliteit van leven voor zowel patiënten als naasten, de hoge mate van complexiteit van zorg en de inmiddels verjaarde richtlijn uit 2010. In de nieuwe richtlijn wordt aandacht besteed aan diagnostiek, preventie, behandeling van veelvoorkomende oorzaken, medicamenteuze interventies, doseringen en toedieningsvormen van medicamenteuze behandeling en organisatie van zorg. Literatuur is uitgewerkt volgens de GRADE-methodiek (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) voor evidence-based onderbouwing van de richtlijn. Daar waar onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing te vinden was, worden consensus-based adviezen gegeven. Deze richtlijn biedt geüpdatete handvaten voor de diagnostiek en behandeling van delier in de palliatieve en stervensfase.