Quintesse

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een veelvoorkomende aandoening met aanmerkelijke gevolgen voor het functioneren. Eye movement desensitization reprocessing (EMDR), waarbij blootstelling aan de angstopwekkende stimulus in een veilige omgeving plaatsvindt, leidt tot een nieuwe koppeling tussen de angstopwekkende herinnering en een rustig, veilig gevoel. Deze behandelmethode is ook effectief gebleken bij complexere PTSS. Persoonlijkheidsproblematiek is daarbij geen absolute contra-indicatie. Medicatie en verslaving kunnen door hun dempend effect op de angstprikkel wel maken dat de nieuwe koppeling minder makkelijk plaatsvindt. Directe koppeling aan een specifieke gebeurtenis of zelfs meerdere specifieke gebeurtenissen hebben dan weer een gunstigere behandelprognose dan een diffuus trauma.

Er zijn in Nederland criteria voor melding van PTSS als beroepsziekte. Omdat Nederland geen algemene regeling voor schadevergoeding voor beroepsziekten kent, kunnen deze criteria in strikte zin niet worden gebruikt als criteria voor erkenning van beroepsziekten. Om in aanmerking te komen voor schadevergoeding voor PTSS moet men de werkgever aansprakelijk stellen. Wel zijn er enkele speciale regelingen voor vergoeding van PTSS voor politiemedewerkers en militairen.

In dit artikel richten we ons op de principes van motiverende gespreksvoering om een gewenste gedragsverandering van de patiënt te ondersteunen, waarbij de hulpverlener aansluit bij de fase van gedragsverandering waarin de patiënt zich bevindt. We bieden kennis over de gedragsveranderingsfasen, de uitgangspunten van motiverende gespreksvoering, de basisgedragshouding van de hulpverlener zoals Rosengren die aanraadt en over gesprekstechnieken die deze houding ondersteunen. Een specifiek beginsel dat verandering in de weg kan staan is ambivalentie en dit wordt uitgebreid besproken. We geven tips hoe dit met specifieke gespreksvaardigheden kan worden weggenomen.

Na het stellen van de diagnose PTSS is het zaak om de juiste behandelvorm in te zetten, liefst via een passend snel verwijscircuit, waarbij de kosten worden gedragen door de werkgever. Goede communicatie tussen bedrijfsarts, werkgever en de behandelaars tijdens het gehele traject, maar vooral in de eindfase van de behandeling, is van essentieel belang voor een succesvolle re-integratie van de werknemer en daarmee ook voor diens werkbehoud. Bij beroepen met hoog risico is primaire preventie vrijwel niet mogelijk, maar met secundaire preventie kan voor bijvoorbeeld herbelevingsverschijnselen een tijdige interventie worden ingezet.

Bedrijfsartsen en sportartsen werken met een vergelijkbaar denkkader: sportartsen ondersteunen mensen om optimaal en duurzaam te kunnen sporten en bewegen, bedrijfsartsen ondersteunen mensen om optimaal en duurzaam te werken. Sportartsen en bedrijfsartsen kunnen elkaar versterken in de zorg en advisering ten aanzien van sport en werk. In dit artikel ligt het accent op de mogelijke samenwerkingsterreinen belasting en belastbaarheid, inzetbaarheid en vitaliteit, en de topsporter als werknemer.

Op het spreekuur van de bedrijfsarts worden huidafwijkingen veelvuldig gezien. Voetproblemen komen minder vaak voor, maar ook de huid van de voeten kan zijn aangedaan door een dermatose als gevolg van het werk. Bij een opmerkelijke zweetlucht kan er sprake zijn van pitted keratolysis, hoewel de meeste patiënten er alles aan doen om geurvrij op het spreekuur te verschijnen. Pitted keratolysis is een aandoening van het stratum corneum, de dode verhoornde epitheellaag van de huid. De aandoening komt het meest voor aan de voetzolen. Diagnostiek en behandeling zijn gebaat bij goede samenwerking tussen bedrijfsarts, dermatoloog en huisarts.