Physios

In dit artikel wordt uitgebreid aandacht besteed aan een invulling van de concepten ‘restcapaciteit’ en ‘oplossingsruimte’. Dit wordt gedaan aan de hand van een fictieve casus van een patiënt met een knieprothese in verband met een knie-osteoartritis. Met de casus wordt geïllustreerd waarom het beschrijven van de kwaliteit van het looppatroon of de beenbewegingen informatief kan zijn voor de wijze waarop herstelprocessen bevorderd kunnen worden. Centraal in dit artikel staat de relatie tussen herstelprocessen en de drie dimensies van de oplossingsruimte (tijd, vrijheidsgraden en processen) als indicator van de gezondheid van het bewegingsapparaat. Afsluitend wordt een voorstel uitgewerkt voor een fysiotherapeutische interventie bij de fictieve casus. Hierbij dient het specifieke deel van de oplossingsruimte dat nog benut kan worden als richtpunt voor het therapeutisch handelen.

Op vrijdag 20 september 2013 hield prof. dr. Marijke Hopman-Rock haar afscheidsrede als bijzonder hoogleraar Fysieke activiteit en gezondheid bij ouderen. Daarin gaf zij aan dat de lijst van gezondheidsparameters en ziektes waarop bewegen een gunstig effect heeft inmiddels indrukwekkend is. Toch beweegt nog steeds de helft van de oudere mensen in Nederland niet volgens de beweegrichtlijnen. De oorzaak ligt niet alleen bij het feit dat het veranderen en behouden van beweeggedrag moeilijk is, maar ook dat er nog een collectieve blinde vlek is voor het belang van het in beweging brengen van ouderen.

De huidige evidentie voor schouderoefeningen is vooral gebaseerd op epidemiologische studies. Het doel van dit artikel is om als aanvulling hierop een vertaalslag te maken van resultaten uit fundamentele studies naar concrete mobiliserende oefeningen. De subdoelstelling ‘verbeteren van mobiliteit’ is verder uit te splitsen naar de afzonderlijke anatomische structuren en functies van de verschillende delen van de schoudergordel. Het onderzoek en het klachtenpatroon bepalen of een mobiliserende interventie zinvol is. Het belangrijkste leerdoel van dit artikel is dat oefenstof wordt toegepast op basis van klinisch redeneren. Geen eenheidsworst maar maatwerk.

Moeheid is voor pubers ‘gewoon’ en is meestal het gevolg van slaaptekort in combinatie met school- en sociale eisen. Zij zoeken hiervoor zelden medische hulp. Kinderartsen zien de jongeren die hun moeheid als ‘ongewoon’ ervaren en bij wie geen goede verklaring voor de moeheid gevonden wordt. Van deze patiënten heeft 50 procent een jaar later nog dezelfde klachten en 25 procent is zelfs na drie jaar nog in hun mogelijkheden beperkt. Deze aanhoudende onverklaarde moeheid is de meest voorkomende reden voor langdurig geheel of gedeeltelijk schoolverzuim en vormt een ernstig risico voor de educatieve en sociale ontwikkeling van een kind. Vanaf het eerste consult wordt een tweesporenbeleid gevoerd, waarbij de diagnostiek naar fysieke en psychische pathologie zo snel mogelijk wordt afgesloten en de terugkeer naar een normaler activiteitenpatroon wordt gestimuleerd. De behandeling moet gericht zijn op de in stand houdende factoren, met als eerste stap het meegeven van strakke leefregels. Bij onvoldoende herstel is cognitieve gedragstherapie geïndiceerd.

Wanneer er kanker in de mond ontstaat, worden mensen vaak geconfronteerd met ingrijpende behandelingen en met het verlies van elementaire functies zoals eten, spreken en kussen. In het revalidatieproces worden tandarts, mondhygiëniste, diëtist, logopedist en fysiotherapeut ingeschakeld om optimaal herstel te bewerkstelligen. In dit artikel worden de huidige inzichten besproken ten aanzien van de kennis rondom mondkanker en de aanverwante klachten. De orofaciaal fysiotherapeut is voor deze klachten de specialist in het fysiotherapeutisch domein. Daarom wordt in dit artikel ook ingegaan op de orofaciaal-fysiotherapeutische diagnose en behandeling bij patiënten met mondkanker.

De rol van fasciale structuren bij pijnklachten komt bij fysiotherapeuten steeds meer in de aandacht. Een benadering die hierop aansluit is het fasciale distorsiemodel (FDM), eind vorige eeuw ontwikkeld door Stephan Typaldos. In dit model wordt de etiologie van veelvoorkomende pijnklachten aan het bewegingsapparaat benoemd als een aandoening (distorsie) van de fasciën. In het FDM zijn zes verschillende typen distorsies beschreven. De verbale klachtenbeschrijving en non-verbale lichaamstaal van de patiënt geven aan van welk type sprake is. Elk type distorsie kent in het FDM een specifieke behandelwijze. Het doel van het artikel is de fysiotherapeut informeren over een andere zienswijze op de behandeling van myofasciale pijnklachten.