Physios

Patiënt-gerapporteerde uitkomsten geven de mening en waardering van de patiënt over zijn eigen gezondheid. Vragenlijsten om deze uitkomsten te meten worden PROM’s genoemd (‘patient reported outcome measures’). PROM’s stimuleren patiëntgerichte zorg door systematisch de eigen mening van de patiënt met betrekking tot zijn of haar functioneren te bevragen. PROM’s kunnen fysiotherapeuten ondersteunen in het klinisch redeneren. PROM’s vormen een hulpmiddel voor inventarisatie van de hulpvraag van de patiënt, dienen als basis voor het diagnostisch onderzoek en ondersteunen bij het bepalen van het doel van de fysiotherapeutische behandeling. Vervolgens kunnen PROM’s worden ingezet voor het monitoren van de vooruitgang en om te evalueren of het behandeldoel is behaald. Daarnaast is de toepassing van PROM’s om kwaliteit van zorg te meten en transparant te maken sterk in opkomst. In dit artikel vindt u een overzicht van PROM’s en hun verschillende toepassingen. Verder worden de ontwikkelingen in de gezondheidszorg beschreven, met de nadruk op de toepassing van PROM’s in het klinisch redeneren en methodisch handelen.

Voldoende en vooral de juiste voeding is van groot belang voor het leveren en volhouden van inspanning. Het is bekend dat het prestatievermogen daalt door ondervoeding of een slecht voedingspatroon. Dat geldt niet alleen bij sportprestaties, maar ook bij inspanning door ouderen of cachextische of laagbelastbare patiënten. Een koolhydraatrijke voeding voor, tijdens en na inspanning is belangrijk om het prestatieniveau op peil te brengen en te houden en om optimaal te herstellen. Daarnaast is het belangrijk om het vochtverlies zo snel mogelijk te compenseren met eenzelfde inname aan extra vocht. Deze kennis is interessant voor de fysiotherapeut werkzaam in de sportgezondheidszorg én voor de fysiotherapeut die werkt met bijvoorbeeld ouderen of met cachextische of laagbelastbare patiënten.

Het inschatten van de prognose van een klacht of de reactie op een behandeling is een continue afweging van kansen. Klinische predictieregels hebben als doel dit proces transparanter te maken, en ook evidence-based. Voor veel klachten aan het bewegingsapparaat bestaan diverse predictieregels en het is vaak niet duidelijk welke predictieregels het meest bruikbaar zijn voor de praktijk. De wetenschap is nog niet zo ver met het ontwikkelen van klinische predictieregels dat het dagelijks gebruiken van predictieregels een verantwoorde keuze is. De focus van de fysiotherapeutische praktijk en onderzoekers samen ligt nu op het verder ontwikkelen van kwalitatief goede klinische predictieregels (bij voorkeur beslisregels) en het valideren en uittesten ervan in de dagelijkse praktijk.

De totale heupprothese is een van de meest succesvolle operaties omdat het de vaak forse functionele beperkingen en pijnklachten ten gevolge van coxartrose kan doen verdwijnen. De fysiotherapeut heeft een belangrijke ondersteunende rol in het conservatieve en preoperatieve behandelingstraject, de indicatiestelling en het postoperatieve herstel. Daarnaast is het belangrijk om eventuele complicaties vroegtijdig te herkennen. Dit artikel beoogt inzicht te geven in de oorzaken van coxartrose, de indicatiestelling voor een totale heupprothese, de verschillende typen heupprothesen, de verschillende benaderingen en stappen tijdens de operatie, de nabehandeling en de mogelijke complicaties.

Omdat artrose vooral bij ouderen voorkomt, zal door de vergrijzing het aantal artrosepatiënten de komende jaren aanzienlijk toenemen. Bij artrose treden er niet alleen veranderingen op in het kraakbeen, maar in alle weefsels van het gewricht. Wanneer er ook klachten ontstaan, spreken we van een klinische artrose. Artrose wordt een multifactoriële aandoening genoemd, wat betekent dat er diverse factoren zijn die bijdragen aan het ontstaan van de ziekte. In de nationale en internationale behandelingsrichtlijnen wordt een goede voorlichting over de aandoening en oefentherapie, mogelijk in combinatie met pijnmedicatie en afvallen, beschouwd als kernbehandeling bij artrose. Pas als de klachten van artrose ondanks medicatie en oefentherapie onhoudbaar worden, wordt een operatie overwogen, vooral bij knie- en heupartrose. Tot nu toe nu zijn de effecten van niet-operatieve behandelingen nog steeds te gering. We zullen daarom met wetenschappelijk onderzoek moeten nagaan hoe de effecten van niet-operatieve behandelingen te verbeteren zijn.

Artrose wordt door velen gezien als een onvermijdelijke ouderdomskwaal of als een vorm van 'slijtage', waarmee mensen moeten leren leven omdat er niets aan te doen is. Artrose blijkt echter niet een normaal ouderdomsverschijnsel of slijtage te zijn en er blijken tal van behandelmogelijkheden te bestaan om de klachten te verlichten. In dit artikel wordt een actueel overzicht gegeven van de niet-medicamenteuze behandelmogelijkheden van artrose van de heup en/of knie. Daarnaast is een goede voorlichting belangrijk en daarvoor worden adviezen gegeven. Tot slot worden de meest recente aanbevelingen op het gebied van niet-medicamenteuze behandeling van artrose van de heup en/of knie genoemd.