Physios

Voor het menselijk bewegen is mobiliteit essentieel. Het bindweefsel in ons lichaam is niet alleen bedoeld om weefsels met elkaar te verbinden, maar juist ook om mobiliteit ertussen mogelijk te maken. Om aan beide eisen te voldoen zijn er verschillende verschijningsvormen van het bindweefsel. Dit artikel beperkt zich tot het dicht collagene en het losmazige bindweefsel. Deze bindweefselvormen bevinden zich in een continu proces van vervanging, waarbij problemen tijdens de ombouw of bij het herstel na schade kunnen leiden tot een bewegingsbeperking. Een voor de hand liggende therapie is het rekken en daarmee verlengen van de aangedane structuren. De bedoeling is het bindweefsel plastisch, dus blijvend, te verlengen. Het zomaar trekken aan dit bindweefsel kan echter een averechts effect hebben. In dit artikel wordt recente wetenschappelijke evidentie rondom de bindweefselfysiologie beschreven, waarbij gepoogd wordt onderbouwde adviezen te geven voor het behandelen van bewegingsbeperkingen in de dagelijkse fysiotherapeutische praktijk.

Klinische neurodynamica is een relatief nieuw aspect van de fysiotherapie en kan een waardevolle aanvulling worden in de neuromusculoskeletale gereedschapskist van de moderne fysiotherapeut en/of manueeltherapeut. Neurodynamica beschrijft en onderzoekt de interactie tussen de mechanische en de fysiologische eigenschappen en gedragingen van zenuwweefsel. Het doel van neurodynamica is een indruk krijgen van de mechanische belastbaarheid en gevoeligheid van neurale structuren, gerelateerde interfaces (raakvlakken) en geïnnerveerde weefsels. Hiervoor kunnen neurodynamische tests gebruikt worden, voor de diagnostiek van specifieke nek- en rugklachten, maar ook om bij veel aspecifieke nek- en rugpijn met uitstralende klachten te beoordelen of verhoogde neuromechanosensitiviteit een van de mogelijke oorzaken is van de klacht van de patiënt. Dit artikel geeft een eerste inleiding in dit concept.

Het is al eeuwen bekend dat het menselijk bewegingsapparaat, net zoals dat van vele andere organismen, zich uitermate efficiënt aanpast aan de mechanische belasting die het ondergaat. Deze relatie tussen mechanische stimuli en celdifferentiatie wordt onderzocht in een nieuw (of hernieuwd) wetenschapsgebied: de mechanobiologie. Dit artikel bespreekt de invloed van de mechanobiologie op het bindweefsel en geeft een overzicht van de diverse weefseladaptaties die zich in het menselijk lichaam voordoen. Een verdieping in de theorie van dit continue adaptatieproces geeft een belangrijke legitimatie voor het fysiotherapeutisch handelen, aangezien fysiotherapeuten dagelijks bezig zijn met het toedienen van mechanische stimuli op het bewegingsapparaat. Hierdoor kan het wetenschapsgebied van de mechanobiologie in de toekomst van essentieel belang zijn voor het fysiotherapeutisch vakgebied.

Patellatendinopathie is een veelvoorkomende en lastig te behandelen blessure van de patellapees. Deze blessure kan een grote invloed hebben op de sportparticipatie, kan leiden tot beperkingen in dagelijkse activiteiten en wordt gekenmerkt door een belastingafhankelijke lokale pijn bij de apex van de patella. De diagnose wordt gesteld op basis van (fysiotherapeutische) anamnese en onderzoek, eventueel kan er gekozen worden voor aanvullende beeldvorming, maar de klinische diagnose is leidend. De behandeling met de meeste evidentie in de wetenschappelijke literatuur is oefentherapie. Daarbij dient per patiënt gekeken te worden op welke manier de belastbaarheid van de pees door middel van de juiste belasting kan worden vergroot.

Dit artikel belicht de rol van fascia als bron van perifere nociceptie bij chronische pijn. Een benadering die hierop aansluit is de Fascia Integratie Therapie, die het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam enkele jaren geleden heeft toegevoegd aan het multidisciplinaire revalidatieprogramma voor chronische pijn. Dit is een bottom-upbenadering die gericht is op de behandeling van perifere bronnen van nociceptie en op het herstellen van de myofasciale balans, door middel van manuele fasciatechnieken en specifieke oefeningen. In dit artikel wordt deze benadering besproken en worden drie potentiële perifere bronnen van nocisensoriek uitgewerkt: triggerpoints, fasciapathologie en neuropathodynamica. Van elke bron worden de pathofysiologie, diagnostiek en behandelopties besproken.

Het lichaam heeft met alle bindweefselstructuren een stevige basis om de persoonlijke vorm van de mens te handhaven. Onder de huid zorgt het bindweefsel van het spier-skeletstelsel en van de orgaanstelsels voor een functioneel en soepel vervormbaar lichaam. Wanneer deze basisstructuur door ziekteprocessen of genetische afwijkingen zijn taak niet optimaal kan vervullen, leidt dit tot een spectrum van aandoeningen die het dagelijks functioneren hinderen. Stoornissen in bindweefsel kunnen leiden tot bewegingsbeperkingen, maar ook tot hypermobiliteit. Dit artikel geeft hiervan een overzicht.