A&I

Het bespreken en vastleggen van perioperatieve behandelwensen en/of -beperkingen is maatwerk. Het gaat erom een weg te vinden tussen zelfbeschikkingsrecht en proportionele medische zorg. Voorafgaand aan een operatieve procedure dienen afspraken te worden gemaakt over de toepassing van invasieve behandelingen in geval zich complicaties voordoen. Een nationale richtlijn omtrent deze beslissingen ontbreekt.

Chirurgische behandeling van solide tumoren blijft een belangrijke pijler in de behandeling van patiënten met kanker. Er is echter groeiend bewijs dat chirurgie op zichzelf de eigen afweer van de patiënt sterk nadelig kan beïnvloeden door het veroorzaken van een uitgesproken ontstekingsreactie in het lichaam, de chirurgische inflammatoire stressrespons. Van deze ontstekingsreactie is aangetoond dat zij de kans op tumorgroei en/of uitzaaiing van tumorcellen in de relatief kortdurende perioperatieve periode kan bevorderen. Het anesthesiologisch beleid dient er dan ook mede op gericht te zijn de immunosuppressieve effecten van chirurgie te onderdrukken en de eigen afweer zoveel mogelijk in stand te houden. Aan de hand van een uitgebreide literatuurstudie wordt de anesthesiologische wijze van handelen toegelicht.

Voor het vaststellen en bestrijden van pijn bij kanker werd in 2008 een nieuwe richtlijn opgesteld. Een van de auteurs is Kees Besse, die als anesthesioloog al ruim dertig jaar betrokken is bij de zorg voor kankerpatiënten. De richtlijn wordt goed gevolgd waar het gaat om medicatie, maar het monitoren van pijn, de hoeksteen van een goede pijnbestrijding, gebeurt nog slecht. Een gesprek over palliatieve zorg met de Nijmeegse anesthesioloog Kees Besse.

Naast de intraveneuze behandeling van een ischemische beroerte met rt-PA is behandeling door middel van intra-arteriële trombectomie mogelijk. Deze procedure kan dan zowel onder algehele anesthesie als onder lokale verdoving of conscious sedation plaatsvinden, afhankelijk van de klinische conditie van de patiënt en lokale voorkeuren. Het handhaven van de bloeddruk tijdens de narcose voor deze ingrepen is essentieel.

Anti-epileptica zijn geneesmiddelen die de neuronale gevoeligheid verminderen. Naast barbituraten en benzodiazepinen zijn het vooral een groot aantal ‘losse’ middelen die worden ingezet bij de behandeling en preventie van epilepsie, neuropathische pijn, gegeneraliseerde angststoornissen, migraine en bipolaire stoornissen. Verschillende aangrijpingspunten met bijbehorende werkingsmechanismen maken de afzonderlijke middelen meer of minder geschikt voor de genoemde indicaties. De meeste middelen zijn overigens op meerdere aangrijpingspunten werkzaam.

David Menon was betrokken bij de initiatie van de Neurocritical Care Unit, de NCCU, in het Addenbrooke’s Hospital in Cambridge. Toen hij in 1993 als academisch specialist begon, had hij aanvankelijk twee drijfveren: het verbeteren van de klinische zorg voor patiënten met hersenletsel en het opzetten van de NCCU. Op die manier wilde hij de klinische zorg verbeteren met protocol-gedreven therapieën en een framework creëren voor gedegen klinisch onderzoek naar acuut hersenletsel. David Menon is een vooraanstaand expert op het gebied van de neurocritical care.