A&I

In 1954 werd de eerste nier succesvol getransplanteerd en ongeveer vijf jaar later werden de eerste orgaanperfusiemachines gebouwd. Hierna heeft orgaantransplantatie een hoge vlucht genomen door de verbetering van immunosuppressiva en de ontwikkeling van bewaarvloeistoffen voor koude preservatie van donororganen. Het metabolisme van een orgaan op ijs blijft 5-10% van het normale niveau. Hierdoor neemt de kwaliteit tijdens koud transport af. Machinepreservatie is pas sinds tien jaar weer in opkomst door de toenemende druk op de wachtlijsten en de afname van initiële donororgaankwaliteit. Ook door de voortschrijdende technologische ontwikkeling is het inmiddels mogelijk om organen te transplanteren die voorheen zouden zijn afgewezen.

Ischemie en reperfusie (I/R) van een orgaan of weefsel gaat gepaard met een afname van ATP-productie, het ontstaan van acidose, de vorming van reactieve oxygenspecies (ROS) en celschade. Dit resulteert in het fenomeen ischemie en reperfusieschade (IRI), een complex pathofysiologisch proces dat gepaard gaat met necrose en apoptose, endotheeldisfunctie en activatie van zowel het innate als het adaptieve immuunsysteem. IRI is onvermijdelijk bij niertransplantatie en heeft een negatieve invloed op de graft outcome. Het is een risicofactor voor delayed graft function en acute rejectie. Uit in-vitro- en dierexperimentele studies blijkt dat volatiele anesthetica ingrijpen op veel van de processen onderliggend aan IRI en zij zouden de nier mogelijk kunnen beschermen tegen deze vorm van schade. Of dit vertaald kan worden naar de klinische praktijk zal moeten blijken uit prospectieve gerandomiseerde studies.

Het toedienen van medicatie aan de intrathecale ruimte is een handeling die veelal is voorbehouden aan de anesthesioloog. Medicatiefouten bij intrathecale toediening zijn zeldzaam, maar komen ook in de huidige dagelijkse anesthesiologische praktijk (nog steeds) voor. Over de behandeling bestaat geen consensus.

Lokale anesthetica worden routinematig gebruikt voor diverse indicaties, maar ondanks talrijke maatregelen om de veiligheid te vergroten kan het gebruik van lokale anesthetica leiden tot systemische toxiciteit (LAST). Sinds 1989 wordt infusie van lipidenemulsie (ILE) als antidotum gebruikt bij de behandeling van LAST. Er zijn veel ILE-producten met verschillende formuleringen. De meest gebruikte is Intralipid 20%; deze bestaat uit 20% sojaolie, 1,2% fosfolipiden, 2,25% glycerol, water en natriumhydroxide

PONV-profylaxe wordt in de dagelijkse praktijk veel toegepast, evenals de behandeling van reeds opgetreden PONV. De gebruikte middelen komen uit verschillende klassen, 5HT3-antagonisten, dopamineantagonisten en corticosteroïden. We zetten hier een aantal belangrijke representanten van deze middelen op een rij: granisetron, metoclopramide, droperidol en dexamethason.

Moeilijk behandelbare pijn bij kanker kent vele oorzaken en reageert vaak onvoldoende op de standaardbehandeling met paracetamol, NSAID’s en opioïden. Door gebruik te maken van adjuvantia en invasieve technieken kan de pijn beter onder controle worden gebracht. Aan de hand van casuïstiek van moeilijk behandelbare pijn wordt de lezer gevraagd mee te denken over de mogelijke oplossingen.