A&I

Peer support of collegiale opvang is een laagdrempelige manier om na een ingrijpend incident eerste opvang en ondersteuning voor en door collega’s te bieden. Om peer supporter te worden volgen zorgprofessionals een eendaagse training en daarna is het bijwonen van intervisiebijeenkomsten en bijscholing noodzakelijk. Binnen het OLVG wordt al jaren succesvol met het peer support-opvangmodel gewerkt.

Hydroxocobalamine, ook wel bekend als vitamine B12, wordt in Nederland vooral gebruikt bij pernicieuze anemie. Bij deze aandoening, veroorzaakt door vitamine B12-tekort, is de eerste keuze voor suppletie orale medicatie in de vorm van cyanocobalamine. Bij onvoldoende effect door slechte enterale opname wordt gekozen voor parenterale toediening van hydroxocobalamine. Dit rode in water oplosbare poeder wordt dan intramusculair of diep subcutaan toegediend. Er is echter ook een indicatie voor hydroxocobalamine binnen de anesthesiologie en IC-geneeskunde, namelijk bij cyanidevergiftiging.

Chemische wapens worden sinds de Eerste Wereldoorlog op grote schaal toegepast. Hun belangrijkste doel is het onbruikbaar maken van de vijandige troepen. In de loop van de tijd zijn de strijdmiddelen complexer en gevaarlijker geworden. Ondanks de afspraken in het verdrag op chemische wapens dat sinds 29 april 1997 van kracht is, worden er tot op de dag van vandaag personen blootgesteld aan onder andere mosterdgas en zenuwgassen. Voor anesthesiologen en intensivisten is het van belang kennis te hebben van de verschillende strijdgassen, hun symptomen en mogelijke behandelingen zodat hiermee zo snel mogelijk kan worden gestart. Bovendien veroorzaken al deze middelen luchtwegsymptomen, bij uitstek het terrein van de anesthesioloog.

Na de recente aanslagen in diverse Europese landen bereidt Nederland zich al geruime tijd voor op een grootschalig terroristisch incident, waarbij specifieke letsels (blast) en mass casualties realiteit zullen worden. Om de mortaliteit en morbiditeit van de groep slachtoffers positief te beïnvloeden dient men pre-hospitaal, in de zogenaamde ‘warm zone’, te focussen op adequate triage en minimale ‘damage control / stop de bloeding’-interventies. Gezien de ontstane disbalans tussen zorgvraag en zorgaanbod dient men zorgvuldig om te gaan met behandelresources en is het adagium ‘do the most for the most’ zeer belangrijk. In-hospitaal is de kennis van terrorisme-gerelateerde letsels van levensbelang, evenals inzicht in de principes van damage control resuscitation (DCR) en damage control surgery (DCS). Bij DCR zal de focus ook liggen op het corrigeren van de ontstane coagulopathie terwijl bij DCS het ‘packen’ van intra-abdominale organen bijvoorbeeld eerste prioriteit zal krijgen.

Naast de vitamine K-antagonisten voor orale antistollingsbehandeling zijn er sinds 2008 direct werkende orale anticoagulantia (DOAC’s). Dabigatran, rivaroxaban, apixaban en edoxaban zijn geregistreerd voor een van de belangrijkste indicatiegebieden: de preventie van cerebrovasculaire accidenten en systemische embolie bij niet-valvulair atriumfibrilleren met een of meer risicofactoren. De komende jaren zullen factor XI-remmers waarschijnlijk meer aandacht krijgen.

De ontwikkeling van de cardiopulmonale bypass heeft ervoor gezorgd dat openhartchirurgie mogelijk werd. Het gebruik hiervan wordt geassocieerd met activatie van het hemostatische systeem, de reden waarom het bewerkstelligen van antistolling zeer belangrijk is gedurende deze procedure. Tot voor kort bestond er nog geen richtlijn die optimale toepassing van antistolling gedurende cardiopulmonary bypass definieert en in de praktijk is er een grote variatie aan handelwijzen. Met de recente komst van de richtlijn ‘Anticoagulation during cardiopulmonary bypass’ wordt geprobeerd om de uitvoering hiervan te standaardiseren.