Quintesse

De kennis van de pathogenese van chronischevermoeidheidssyndroom en myalgische encefalomyelitis is in de laatste decennia sterk toegenomen. De hypothese dat de oorzaak was gelegen in het persisteren van ziektegedrag is verlaten. De symptomen worden nu toegeschreven aan een veranderde interactie van biochemische en fysiologische systemen met abnormale activiteit van het immuunsysteem. De combinatie van symptomen is specifiek voor het chronischevermoeidheidssyndroom en myalgische encefalomyelitis, maar er zijn waarschijnlijk meer oorzaken die eenzelfde combinatie van klachten veroorzaken. De klachten en symptomen na Pfeiffer, burn-out, kanker en Lyme zijn alleen met geavanceerde biochemische technieken te herleiden tot hun oorzaak. De gevolgen voor het functioneren worden medebepaald door de ernst van de ziekte. Naast anamnese en observatie bieden inspanningsonderzoek, neuropsychologisch onderzoek en onderzoek van de visus aanvullende objectieve metingen.

Vermoeidheid is een van de meest genoemde klachten tijdens en na de behandeling van kanker. Zo blijft circa een derde van de vrouwen na de behandeling van borstkanker last van vermoeidheid houden. Vermoeidheid heeft tevens invloed op de tijd die nodig is om terug te keren naar werk. In de juni 2017 verschenen NVAB-Richtlijn Kanker en Werk wordt uitgebreid stilgestaan bij het begeleiden van mensen met vermoeidheid. Hierbij speelt het inzetten van vragenlijsten een belangrijke rol. Deze vragenlijsten bieden bedrijfs- en verzekeringsartsen niet alleen houvast bij het vaststellen van de vermoeidheid, maar ook bij het inschatten van de mate van vermoeidheid en het kiezen van een passende interventie.

Dit artikel beschrijft een casus van een man van middelbare leeftijd bekend met een vorm van hemoglobinopathie, hemoglobine E (HbE), een – meestal milde – vorm van thalassemie. Een van de mogelijke symptomen is vermoeidheid. In deze casus vraagt de bedrijfsarts zich af of de HbE een rol zou kunnen spelen bij de klachten van betrokkene. Dat is niet uitgesloten, maar omdat er ook sociale problemen spelen en zijn conditie verbetert na starten met een antidepressivum, is het waarschijnlijk dat de HbE van ondergeschikt belang is bij de klachten.

Bedrijfsongevallen bij migranten in Denemarken | Beroepsgebonden risico’s op het instaan van COPD | Verbetering van diagnostiek van beroepsziekten door bedrijfsartsen

Het metabool syndroom oftewel de clustering van abdominale obesitas, hoge bloeddruk, hyperglykemie en dyslipidemie is een veelvoorkomend toenemend gezondheidsprobleem en een belangrijke risicofactor voor diabetes en hart- en vaatziekten. De onderliggende mechanismen zijn complex en multifactorieel met een belangrijke rol voor inflammatie. Voordat hart- en vaatziekten manifest worden, zijn er meestal al (microvasculaire) afwijkingen in hersenen, hart (linkerventrikelhypertrofie) en nieren (albuminurie). Subklinische schade is daardoor een goede marker voor een hoger cardiovasculair risico. Tijdige opsporing van hoogrisicopatiënten is van belang, omdat afwijkingen vaak nog reversibel zijn. Leefstijlinterventie vormt de hoeksteen van de therapie, maar blijkt in de praktijk lastig langere tijd vol te houden. De preventie van overgewicht en obesitas is en blijft daarom een van de grootse uitdagingen voor de gezondheidszorg wereldwijd.

Door middel van de hypothalamus-hypofyse-bijnieras wordt de hoeveelheid bijnierhormoon in het lichaam geregeld. Het syndroom van Cushing is een zeldzame ziekte die wordt veroorzaakt door verhoogde bijnierhormoonspiegels in het bloed. In dit artikel worden de pathofysiologie, de diagnostiek en de therapie van het syndroom van Cushing beschreven.