Quintesse

Elk verzuim langer dan zes weken kan worden beschouwd als kostbare crisis (zowel in gezondheidstermen als in financiële termen), die rechtvaardigt dat nauwgezet wordt gekeken naar de oorzaken. Belastbaarheid, of 'functionele mogelijkheden', is geen objectief gegeven en kan niet direct worden afgeleid uit alleen de medische feiten. De belastbaarheid of inzetbaarheid voor werk heeft veel te maken met sociaal-culturele factoren en individuele percepties. Bij de re-integratie is het van belang om primair aan te sluiten bij de belevingswereld van de cliënt en zijn vragen. Re-integratie vereist heel vaak ook gesprekken met andere betrokkenen, zoals leidinggevenden, casemanagers en partners. Opbouwschema’s zijn bedoeld om de cliënt te helpen bij zijn re-integratie en kunnen niet worden opgelegd op basis van vaststelling van functionele mogelijkheden.

Een patiënt met aanvallen komt in zijn werk (indirect) in aanraking met mogelijk gevaarlijke machines en moet voor dat werk flinke afstanden reizen. De zoektocht naar de diagnose, epilepsie of iets anders, speelt in het begin de belangrijkste rol. Later ligt het accent meer op hoe met de aanvallen kan worden geleefd en gewerkt. Van belang is dat de bedrijfsarts, in overleg met de behandelend neuroloog en de patiënt, nagaat om wat voor type aanvallen het gaat en of die (volgens de neuroloog) adequaat worden behandeld.

Syncope komt vaak voor. Eén op de drie mensen krijgt ooit een vasovagale syncope (VVS). Syncope, tonisch-clonische insulten en psychogene wegrakingen lijken op elkaar en vormen samen ‘wegrakingen’. De diagnose berust in het algemeen veel meer op de anamnese dan op aanvullend onderzoek. Reflexsyncope wordt gekenmerkt door een specifieke uitlokking (met name pijn, lang staan) plus ‘autonome activatie’: zweten, misselijkheid en bleekheid. Orthostatische hypotensie (OH) wordt door staan opgewekt, maar hier gaan de klachten niet gepaard met autonome activatie. De alarmverschijnselen van cardiale syncope zijn: optreden in liggende houding, tijdens inspanning, na hartkloppingen en verschillende ECG-afwijkingen. Verhoogde waakzaamheid is geboden bij een cardiale voorgeschiedenis of het voorkomen van plotse dood bij familieleden jonger dan 40 jaar. De behandeling van reflexsyncope en OH bestaat vooral uit leefstijladviezen en bloeddrukverhogende manoeuvres. Er zijn regionale centra waar men nader onderzoek (kantelproef) kan verrichten en moeilijker gevallen kan behandelen.

Een 23-jarige man vroeg een Wajong-uitkering aan, maar bleek ondanks narcolepsie met kataplexie niet te voldoen aan de criteria omdat hij over arbeidsvermogen beschikte. Uit literatuuronderzoek komt naar voren dat narcolepsie weliswaar een zeldzaam ziektebeeld is dat niet altijd makkelijk wordt onderkend en waarbij ook vaak en veel arbeidsbeperkingen aan de orde kunnen zijn, maar ook dat door medicamenteuze behandeling en aanpassingen in werk de gevolgen van de ziekte niet per se blokkerend zijn voor het beschikken over arbeidsvermogen.

Mensen met epilepsie moeten in het dagelijks leven rekening houden met belangrijke beperkingen. Zo zijn er bepaalde beroepen waarvoor in regelgeving is vastgelegd dat mensen ongeschikt zijn als er sprake is (geweest) van epilepsie. Daarnaast is er een scala aan werkzaamheden waarbij de bedrijfsarts zal moeten bepalen of iemand met epilepsie deze mag uitvoeren. Hierbij moet hij rekening houden met het type epilepsie, de aanvalsfrequentie, gebruik van (soms sederende) medicatie, maar ook met de arbeidsomstandigheden (solodiensten, onregelmatige diensten, besturen van voertuigen).

Overgewicht is een groeiend probleem in de samenleving. Voor patiënten met obesitas graad 2 met comorbiditeit en obesitas graad 3 is wetenschappelijk aangetoond dat een bariatrische ingreep de enige duurzame behandeling is met goede effecten op de gezondheid en de kwaliteit van leven. De meest uitgevoerde operaties zijn gastric sleeve en (mini) gastric bypass. Complicaties op korte termijn (minder dan 30 dagen) komen zeer weinig voor na bariatrie, maar de ingreep heeft een groot effect op de leefstijl, waaraan mensen zeer moeten wennen. Op de lange termijn komen enkele bijwerkingen voor die grote impact kunnen hebben op het dagelijks leven en soms opnieuw operatief ingrijpen noodzakelijk maken.