Praktische Pediatrie

Urine-incontinentie kan onder andere worden veroorzaakt door een overactieve blaas (OAB). In de NVK/NVU-richtlijn wordt oxybutinine aanbevolen om overactiviteit van de blaasspier te verminderen. Het wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit en veiligheid van deze behandeling bleek gering. Er werd één valide gerandomiseerde studie gevonden waarin 97 kinderen met OAB naast cognitieve training werden gerandomiseerd voor behandeling met oxybutinine, placebo of blaastraining. De belangrijkste uitkomstmaat, volledig droog worden, werd bij ongeveer 40% van de deelnemende kinderen bereikt zonder significant verschil tussen de groepen. Daarmee ontbreekt bewijs voor de effectiviteit van oxybutinine bij kinderen. Omdat het middel bij volwassenen wel effectief bleek voor deze indicatie, wordt oxybutinine toch aanbevolen bij kinderen met OAB en urge-incontinentie waarbij uitleg en cognitieve training onvoldoende effect hebben. Goede uitleg over de (milde anticholinerge) bijwerkingen en een evaluatie van het effect zijn hierbij noodzakelijk.

Het Martini Allergie Centrum voor Kinderen (MACK) heeft als doel de zorg kinderen met een allergische aandoening en hun ouders zo goed mogelijk te organiseren. De diagnostiek en behandeling van voedselallergie vormen de belangrijkste activiteiten van ons centrum. In de afgelopen vier jaar hebben wij hiervoor geïnvesteerd in gespecialiseerd personeel, waardoor een omvangrijke voedselprovocatie-unit kon worden gerealiseerd. Daarnaast hebben we multidisciplinaire spreekuren opgezet en materialen vervaardigd voor een optimale ondersteuning van onze patiënten. Nu deze basis er staat, komen we toe aan verdere verdieping in de vorm van wetenschappelijk onderzoek, samenwerkingsprojecten met ouders en betere zorg voor voedselallergische patiënten in het hele ziekenhuis.

Neonatale convulsies zijn lastig te herkennen en te behandelen. De meeste ervaring is opgedaan met de zogenoemde eerstegeneratie-anti-epileptica (onder andere fenobarbital en benzodiazepinen), waarvan bekend is dat ze vaak onvoldoende effectief zijn, schadelijk kunnen zijn, en ook regelmatig bijwerkingen geven. In de afgelopen periode zijn tweedegeneratie-anti-epileptica steeds frequenter ter behandeling van neonatale convulsies gebruikt, hoewel de werking en de veiligheid van deze middelen binnen de neonatale populatie (nog) niet goed zijn aangetoond. In de nieuwe, aangepaste NVK-richtlijn (juni 2012) is een tweedegeneratie-anti-epilepticum (levetiracetam) opgenomen als vierde middel. Daarbij wordt aangegeven dat het te overwegen valt levetiracetam ook als tweede of derde middel te gebruiken. Wij bespreken de overwegingen om dit middel op te nemen in de richtlijn en doen een plaatsbepaling.

Iedere kinderarts moet longfunctieonderzoek bij kinderen kunnen aanvragen en beoordelen. Het meest gebruikte longfunctieonderzoek betreft de flow-volumecurve, die vooral wordt gebruikt bij de diagnostiek en monitoring van astma. Een betrouwbare flow-volumecurve kan bij kinderen vanaf ongeveer 5 jaar worden verkregen. Goed getraind longfunctiepersoneel dat gewend is met kinderen te werken is daarbij een vereiste. Bij het interpreteren van een flow-volumecurve is vooral de visuele inspectie van de curve van belang. De kinderarts beoordeelt of de curve voldoet aan kwaliteitscriteria (snelle oploop van het expiratoire deel van de curve, langzame continue afname van flow totdat deze 0 is) en beoordeelt het patroon van de curve als normaal, obstructief of ‘restrictief’. Pas daarna worden de gemeten waarden vergeleken met referentiewaarden.

In Nederland is paracetamol de eerste keuze als het aankomt op antipyreticagebruik bij kinderen. Ibuprofen is een NSAID met ook een bewezen antipyretische werking. Uit onderzoek blijkt dat ibuprofen veilig kan worden gebruikt bij kinderen en in deze groep ook effectief is. Het gecombineerde gebruik van paracetamol en ibuprofen is eveneens onderzocht. Hierover bestaat vooralsnog geen definitieve conclusie. Het lijkt een betere koortsbestrijding te bewerkstelligen en in een goed gecontroleerde setting blijft de veiligheid gewaarborgd. Het effect op comfort is nog niet goed onderzocht. Naar onze mening zou bij een kind met aanhoudende koorts dat niet verbetert onder paracetamol een switch naar ibuprofen of een gecombineerd gebruik van paracetamol en ibuprofen moeten worden overwogen.

Acute luchtweginfecties bij kinderen komen zeer vaak voor. De diagnose wordt klinisch gesteld en er zijn geen internationaal geaccepteerde diagnostische tests. Men neemt aan dat de meeste acute luchtweginfecties door virussen worden veroorzaakt. In het verleden was virale diagnostiek beperkt mogelijk en bij positieve bacteriële kweken moest men zich realiseren dat dit slechts kolonisatie kon aantonen en niet automatisch bewijzend was voor een bacteriële infectie. In de laatste twee decennia zijn in veel ziekenhuizen nieuwe moleculaire technieken geïntroduceerd. Zo kan tegenwoordig een zeer breed spectrum van virussen en bacteriën worden aangetoond. De betekenis hiervan voor de klinische praktijk is echter nog onduidelijk.