Praktische Pediatrie

In het huidige complexe zorglandschap, met uitdagende zorgvragen, technologische vooruitgang en een veranderende maatschappij, is het vak kinderarts een dynamische baan, waarin levenslang leren en aanpassen essentieel zijn. Daarbij wordt van kinderartsen gevraagd dat ze niet alleen vakinhoudelijk sterk zijn, maar ook mentaal veerkrachtig en duurzaam inzetbaar. De bevlogenheid voor het vak behouden en versterken is dan van belang. Kinderartsen en arts-assistenten kindergeneeskunde zijn erg trots op hun vak, maar uitval ligt op de loer door de hoge werkdruk en verstoring van de werk-privébalans. Met gerichte ondersteuning op individueel, team- en organisatieniveau versterken we de bevlogenheid onder kinderartsen, behouden we werkplezier én houden we het vak kindergeneeskunde aantrekkelijk voor de huidige en nieuwe generaties. Dit kan in elke fase van de carrière, van medisch student tot medisch specialist aan het einde van de loopbaan.

Armoede heeft een diepgaande invloed op de gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Dat kinderartsen armoede herkennen en bespreekbaar maken is essentieel, maar kan uitdagend zijn door het gevoelige en soms ongemakkelijke karakter van het onderwerp. Dit artikel biedt handvatten om signalen van armoede vroegtijdig te herkennen en bespreekt de rol van armoedestress bij kinderen en gezinnen. Daarnaast worden praktische tips gegeven voor respectvolle communicatie met ouders en kinderen, met oog voor stigma’s en schaamte. Tot slot wordt belicht hoe kinderartsen effectief kunnen samenwerken met andere disciplines en hulpverleners om gezinnen in armoede te ondersteunen. Door aandacht te besteden aan deze aspecten kunnen zorgverleners bijdragen aan het verminderen van de negatieve impact van armoede en een duurzame verbetering realiseren in het leven van kinderen en hun families.

Anne de Pagter is kinderarts-hematoloog. Ze is werkzaam in het Erasmus MC en het LUMC. Ze is onder andere verantwoordelijk voor levensloopzorg na hoogcomplexe behandelingen, is associate professor bij de afdeling Kwaliteit en Patiëntveiligheid en initiatiefnemer en voorzitter van ANBI-stichting Challenge & Support. In deze editie leest u haar bijdrage over het behoud van bevlogenheid bij kinderartsen.

De impact van klimaatverandering en milieuvervuiling vraagt ook binnen de gezondheidszorg om concrete stappen richting verduurzaming. Geneesmiddelen vormen een aanzienlijk deel van de ecologische voetafdruk, zowel door CO₂-uitstoot bij productie en distributie als door medicijnresten in het milieu. In de kindergeneeskunde betekent duurzaam voorschrijven dat de arts bewust kiest voor effectieve én milieubewuste behandelopties. Dit artikel biedt praktische handvatten om medicijnverspilling te verminderen, met hulpmiddelen zoals de ‘farma time-out’, een checklist om medicatiegebruik structureel te herevalueren. Daarnaast komt de rol van samenwerking in de zorgketen aan bod, bijvoorbeeld met apothekers, via initiatieven zoals het doorgebruiken van thuismedicatie en het registreren van verspilling. Aan de hand van praktijkvoorbeelden zoals de paracetamol-challenge, waarbij intraveneuze toedieningen werden vervangen door orale of rectale alternatieven, wordt duidelijk dat milieuwinst mogelijk is met relatief eenvoudige aanpassingen in het voorschrijfgedrag. De nadruk ligt op direct toepasbare adviezen die kinderartsen helpen duurzamer te werken, zonder in te leveren op kwaliteit van zorg.

Deze complicatiebespreking betreft een 5-jarige jongen met sinds enkele jaren chronisch productief hoesten. Helaas is het niet gelukt om op tijd optimale behandeling in te zetten waardoor er nu langetermijngevolgen zijn die waarschijnlijk niet volledig zullen herstellen.

Infographic over duurzaamheid binnen de kindergeneeskunde