Praktische Pediatrie

De richtlijn ‘Koorts bij kinderen op de spoedeisende hulp’ is herzien. Ten opzichte van de vorige versie is er weinig nieuwe bewijslast ten aanzien van de klinische beoordeling en het beleid bij kinderen met koorts zonder focus. De herziene richtlijn is vooral aangepast naar aanleiding van nieuwe ontwikkelingen in diagnostische technieken en hulpmiddelen, zoals nieuwe biomarkers, Point-of-Care Ultrasound (POCUS) en predictiemodellen. Stroomdiagrammen zijn uit de nieuwe richtlijnen verwijderd, omdat ze vanuit de praktijk te strikt leken. In de samenvattingskaart staan aanbevelingen die enerzijds houvast geven bij het indiceren van aanvullende diagnostiek en behandeling, maar die anderzijds de ervaren arts ruimte bieden om af te wijken van de richtlijn, mits goed gedocumenteerd in het patiëntendossier. De samenvattingskaart bevat de NICE-stoplichtentabel met klinische symptomen en verwijst naar beslismodellen waarmee op gestandaardiseerde wijze het risico op een bacteriële infectie kan worden ingeschat.

Naftaleenintoxicatie presenteert zich met braken, koorts, diarree en hoofdpijn. Een hemolytische anemie en methemoglobinemie ontstaan daarbij na enkele dagen maar kunnen acuut optreden bij patiënten met een verhoogd risico hierop, zoals patiënten met een G6PD-deficiëntie. De behandeling is symptomatisch.

Cyclo-oxygenase-enzymen (COX-enzymen) zorgen voor de productie van prostanoïden. Deze prostanoïden spelen een rol in veel fysiologische en pathofysiologische processen. De twee belangrijkste vormen van de COX-enzymen zijn COX-1 en COX-2. Ze lijken structureel op elkaar en katalyseren dezelfde reactie maar zijn toch verschillend. COX-1 is aanwezig in veel weefsels en heeft vooral een ‘huishoudelijke’ rol in het lichaam. COX-2 wordt vooral geïnduceerd bij weefselinflammatie. Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs (NSAID’s) en hiervan afgeleide selectieve COX-2-remmers remmen COX-1 en COX-2 in wisselende verhoudingen. In dit artikel gaan we in op de belangrijkste effecten en bijwerkingen van NSAID’s en selectieve COX-2-remmers die te verklaren zijn op basis van COX-remming.

Wij zien een drie dagen oude, aterme jongen vanwege een toenemende zwelling in de navelstomp. De neonaat doet het verder goed: hij drinkt goed, plast en poept en heeft geen ondertemperatuur of koorts gehad. Vanaf de geboorte is de navelstomp in omvang toegenomen en is er enig bloedverlies opgemerkt. De ouders hebben geen ander bloedverlies gezien, zoals bloed bij de ontlasting, en ook geen blauwe plekken waargenomen. Postpartum is vitamine K toegediend. De familieanamnese was negatief voor stollingsziekten. Bij lichamelijk onderzoek wordt een heldere en alerte neonaat gezien die roze-icterisch is. Aan de navelstomp is een forse zwelling te zien, donker van kleur en 5×4 cm groot. De ventrale zijde van de zwelling is hard en ingedroogd, de dorsale zijde voelt zacht aan. De cord ring aan het uiteinde van de zwelling is nog in situ. Bij de overgang van de navel naar de navelstomp wordt een druppeltje bloed gezien. Wat is uw diagnose?

In 2018 werd de kinderoncologische zorg in Nederland gecentraliseerd in het Prinses Máxima Centrum in Utrecht. Sindsdien worden de telefonische vragen van ouders van niet opgenomen kinderen die gedurende de dienst binnenkomen, voornamelijk beantwoord door de arts-assistenten. Door de complexiteit van kinderoncologische zorg gecombineerd met een hoge werkdruk bestaat het risico dat triage op grond van een telefonische vraag suboptimaal verloopt, met een risico op ernstige complicaties. Om dit risico te verkleinen is een gestructureerde triagetool ontwikkeld. Deze tool helpt arts-assistenten en verpleegkundig specialisten bij het uitvoeren van een uniforme triage door een stapsgewijze aanpak volgens de ABCD-methodiek en oncologie-specifieke vragen. Op basis van de ingevoerde informatie wordt mede bepaald of en waar een patiënt moet worden beoordeeld.

Helaas neemt onder tieners en jongeren het gebruik van nicotine-bevattende vapes steeds verder toe. Er is steeds meer bewijs dat vapes net zo verslavend zijn als tabakssigaretten én forse gezondheidsschade kunnen geven. Het bespreken van vapen en het geven van een stopadvies in de spreekkamer zijn daarom belangrijke taken van elke zorgverlener. In dit artikel bespreken we hoe een effectief stopadvies in enkele minuten kan worden gegeven.