Praktische Pediatrie

Er wordt een 4 jaar oude jongen beschreven met koorts, huiduitslag, hoesten en buikpijn. Door de huiduitslag werd gedacht aan een infectie met Mycoplasma pneumoniae dan wel Streptococcus pneumoniae. Er wordt ingegaan op de incidentie van de verwekkers van pneumonieën bij jonge kinderen. Daarnaast wordt stilgestaan bij het feit dat bij pneumonieën vaak meerdere micro-organismen worden geïsoleerd c.q. meerdere verwekkers een rol spelen.

Urineweginfecties (uwis) komen bij kinderen vaak voor. Bij een groot deel van deze kinderen treedt een recidief op. uwis zijn hinderlijk voor de patiënt en roepen veel vragen op. De vraagstelling die in dit artikel beantwoord wordt, is in hoeverre antibiotische profylaxe het aantal recidief uwis kan verminderen en nierschade kan voorkomen. Bij een literatuuronderzoek tot oktober 2009 werden een systematische review en twee recente rct’s gevonden die deze vraag beantwoorden. De methodologisch sterke rct van Craig toont aan dat antibiotische profylaxe vergeleken met placebo (enigszins) effectief is ter voorkoming van een recidief uwi (ar: 13% vs 19%, 95%-bi, 1-13; nnt=14). Er is geen bewijs dat profylaxe nierschade voorkomt. Conclusie: antibiotische profylaxe dient niet standaard te worden aanbevolen bij kinderen na een eerste urineweginfectie. Antibiotische profylaxe wordt aanbevolen bij kinderen met recidiverende urineweginfecties en hooggradige vesico-ureterale reflux (vur) ( graad iii of meer).

Het beloop van infecties is wezenlijk anders bij patiënten met een afweerstoornis dan bij mensen zonder afweerstoornis. Infecties verlopen bij de eerste groep vaak sneller en heviger en genezen niet altijd, ook niet wanneer maximale behandeling gegeven wordt. Hoewel banale verwekkers van infecties vaak gevonden worden bij immuungecompromitteerden, moet ook met opportunistische verwekkers rekening worden gehouden. Welke opportunisten dit kunnen zijn, hangt samen met de aard van de afweerstoornis. Dit stuk gaat verder kort in op diagnostiek, profylaxe en behandeling van infecties bij patiënten met afweerstoornissen.

Behandeling en follow-up van patiënten met glycogeenstapelingsziekten van de lever (l-gsd) vindt vooral plaats in de universitaire centra. Iedere kinderarts krijgt echter te maken met patiënten met hepatomegalie en/of hypoglykemie bij wie een l-gsd in de differentiaaldiagnose staat. De definitieve diagnose verreist enzymonderzoek of dna-diagnostiek en kost (meestal veel) tijd. Toch kan met eenvoudig laboratoriumonderzoek een l-gsd al (on)waarschijnlijk worden gemaakt. Indien de diagnose waarschijnlijk is, kunnen vervolgens direct dieetmaatregelen worden gestart. In deze beschouwing wordt deze in ieder ziekenhuis toepasbare benadering gepresenteerd.

Bij de overgang van het intra-uteriene naar het extra-uteriene leven begint voor een pasgeborene met een cyanotische hartafwijking een strijd op leven en dood. Het is voor de clinicus van groot belang deze strijd op tijd te onderkennen. Prenatale diagnostiek en neonatale screening leveren hieraan een belangrijke bijdrage. Eenmaal herkend dient de pasgeborene met een cyanotische hartafwijking gestabiliseerd te worden totdat correctieve therapie of invasieve stabilisatie kan worden geboden. Het tempo en de kwaliteit van de stabilisatie hebben invloed op de prognose op lange termijn.

Van alle pediatrische specialismen is de kindercardiologie misschien wel het specialisme dat momenteel de meest stormachtige ontwikkelingen doormaakt. Niet alleen inhoudelijk, met de explosieve toename van de (technische) mogelijkheden, maar vooral ook organisatorisch. De zorg voor patiënten met aangeboren hartafwijkingen gaat momenteel op de schop. Kinderhartcentra worden opgeheven en de zorg wordt geconcentreerd. In deze woelige tijd had ik gesprekken met twee personen die intensief betrokken zijn bij de huidige en komende ontwikkelingen: kindercardioloog Jan Strengers en pah-voorzitter en ‘ervaringsdeskundige’ Wilco van Renselaar.