Praktische Pediatrie

Borstvoeding is de eerste keuze als het gaat om het geven van babyvoeding. Om de kans van slagen zo groot mogelijk te maken, hebben de Wereldgezondheidsorganisatie (who) en Unicef samen de tien stappen naar succesvolle borstvoeding geformuleerd met daarin de aanbeveling om het gebruik van kunstspeen en van kunstvoeding te vermijden tenzij medisch noodzakelijk. De gedachte hierachter is de zogenoemde tepel-speenverwarring. In een systematische review van de literatuur en vier gepubliceerde rct’s werd geen voordeel gevonden van het gebruik van cupvoeding ten opzichte van flesvoeding als bijvoeding, noch werd een verband gevonden tussen introductie van een fopspeen en het langdurig geven van borstvoeding. Er werd zodoende geen wetenschappelijke basis gevonden voor de regels 6 en 9 van de who en Unicef en evenmin voor het fenomeen tepel-speenverwarring.

Benauwdheid bij inspanning komt veel voor bij kinderen. De meest voorkomende oorzaak is een fysiologische beperking van inspanning (buiten adem zijn), soms door conditiegebrek. Astma en disfunctionele ademhaling zijn de andere twee meest voorkomende oorzaken. Een zorgvuldige anamnese is meestal voldoende om het onderscheid te kunnen maken. Soms is aanvullend onderzoek (bijvoorbeeld het meten van het inspanningsvermogen of het objectiveren van inspanningsgeïnduceerde bronchusobstructie) nodig.

Huidaandoeningen worden bij neonaten frequent gezien en geven vaak veel onrust bij ouders en zorgverleners. Het betreft veelal onschuldige aandoeningen, maar soms is een huiduitslag een aanwijzing voor een ernstige ziekte zoals neonatale herpes. Aan de hand van een praktische indeling wordt de lezer geholpen bij het onderscheiden van de diverse huidaandoeningen in de neonatale fase.

Kinderartsen leren het van het begin af: de helft van het lichamelijk onderzoek kun je doen met je handen op je rug. Het meest zichtbare orgaan van kinderen is de huid en voor de diagnostiek van huidafwijkingen heb je de handen niet nodig. Of wel? Weten kinderartsen wel genoeg van de huid? Geen inspectie zonder palpatie, zegt de dermatoloog. Voor dit aan huidaandoeningen gewijde nummer spreek ik met twee vooraanstaande kinderdermatologen: Suzanne Pasmans uit Utrecht en Maurice van Steensel uit Maastricht.

Steeds vaker worden tieners in het ziekenhuis opgenomen met een alcoholintoxicatie. Alcoholintoxicatie is meestal het gevolg van binge drinken. Nederland is een van de landen in Europa met de hoogste prevalentie van binge drinken onder jongeren. Er zijn aanwijzingen dat alcoholintoxicatie schade aan het zich ontwikkelende brein veroorzaakt met ernstige langetermijneffecten. Follow-up van deze groep jongeren is dan ook belangrijk om recidieven te voorkomen en acute en langetermijngevolgen van alcoholintoxicatie op te sporen. Hiervoor is een multidisciplinaire aanpak van kinderarts en (kinder)psycholoog onontbeerlijk en zijn speciale poliklinieken opgericht.

Bronchiolitis komt veel voor bij jonge kinderen en geeft aanleiding tot frequente ziekenhuisopnamen en aanzienlijke morbiditeit. De behandeling is ondersteunend en bestaat uit sondevoeding, zuurstoftoediening en/of beademing. Er is geen bewezen effectieve therapie. De vraag is of behandeling met een combinatie van dexamethason en adrenaline tot sneller herstel leidt en ziekenhuisopnamen kan voorkomen. Er werden drie randomised controlled trials (rct’s) gevonden. Behandeling van kinderen met bronchiolitis met orale dexamethason en adrenalineverneveling vermindert het aantal ziekenhuisopnamen in de Noord-Amerikaanse setting, heeft een gunstig effect op symptomen en opnameduur en is veilig. Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, zijn ze niet zonder meer van toepassing in Nederland, omdat kinderen hier minder lang op een Spoedeisende Hulp kunnen verblijven. Vervolgstudies naar de effectiviteit in de Nederlandse setting zijn dan ook gewenst voordat gebruik in de praktijk kan worden aanbevolen.