Praktische Pediatrie

Een groot aantal kinderen vertoont lees- en spellingsproblemen; slechts een kleine groep van hen heeft dyslexie. Kinderen met dyslexie kunnen zich bij de kinderarts presenteren met lichamelijke symptomen als hoofdpijn en vermoeidheid. Door een gerichte anamnese naar ontwikkeling, schoolprestaties en functioneren thuis en op school kan de kinderarts aanwijzingen vinden voor het mogelijk bestaan van dyslexie. Sinds 2009 worden diagnostiek en behandeling van ernstige enkelvoudige dyslexie vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering. In dit artikel wordt daarom besproken hoe de kinderarts dyslexie kan herkennen, en hoe daarna gerichte verwijzing kan plaatsvinden voor verdere diagnostiek en behandeling.

Hoewel de preventief gerichte jeugdgezondheidszorg en de curatief gerichte kindergeneeskunde beide de bevordering van de gezondheid van het kind beogen, verloopt de samenwerking in de praktijk moeizaam. Verbetering hiervan vereist inzicht in en respect voor elkaars werkzaamheden. In Amsterdam West werd door jeugdartsen en kinderartsen in 2001 het transmurale en interdisciplinaire samenwerkingsverband Werkzaam West opgericht, dat tweemaal per jaar thema-avonden organiseert, waaraan gemiddeld 70 hulpverleners met uiteenlopende achtergronden deelnemen. Tijdens deze bijeenkomsten wordt niet alleen gezamenlijk kennis verkregen maar op een informele manier ook met elkaar kennisgemaakt. Deze interactieve opzet vormt de basis van dit succesvolle initiatief, dat inmiddels ook elders in de stad navolging heeft gekregen. Bovendien wordt door een betere samenwerking en afstemming van taken de kwaliteit van de zorg voor de patiënt verbeterd.

Prostaglandinesynthetaseremmers zijn de eerste keuze bij de behandeling van reumatische aandoeningen, zowel bij volwassenen als kinderen. Ernstige complicaties, zoals gastro-intestinale bloedingen en ulcera, zijn zeldzaam en doen zich vooral voor wanneer één of meer risicofactoren aanwezig zijn. Bij volwassenen zijn beschermende maatregelen alleen in deze risicogroepen gebruikelijk, waarbij de voorkeur uitgaat naar het toevoegen van een protonpompremmer. Hoewel protonpompremmers zeer effectief zijn en zowel op korte als lange termijn goed verdragen worden door kinderen, zijn er belangrijke bezwaren. Iatrogene blokkade van de zuursecretie kan tot verstoring van de bacteriële flora in de darm leiden. Ook is het risico op respiratoire infecties toegenomen. Het lijkt daarom redelijk om deze middelen ook bij kinderen alleen voor te schrijven wanneer er risicofactoren zijn voor gastro-intestinale complicaties of wanneer er buikpijnklachten ontstaan.

Praten met Remy HiraSing is nog het best te vergelijken met het worden ondergedompeld in een zee van enthousiasme. Het interview moest aanvankelijk worden uitgesteld omdat hij een lang verblijf in Suriname voor de boeg had, maar toen ik eenmaal tegenover hem zat, hoefde ik alleen nog maar notities te maken. Na de eerste aftastende gedachtewisseling startte hij een monoloog die de indruk wekte dat vanaf zijn eerste schreden op het pad van de geneeskunde de weg onontkoombaar leidde tot zijn huidige positie als hoogleraar jeugdgezondheidszorg aan de Vrije Universiteit en tot wat inmiddels misschien zijn levenswerk genoemd mag worden: de beteugeling van de epidemie van overgewicht en obesitas bij kinderen.

De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen neemt nog steeds toe. Ongeveer één op vijf à zes Nederlandse kinderen is te dik. Het overgewicht treedt op steeds jongere leeftijd op. Een ‘zittende’ leef­ stijl en de gehele dag door eten spelen hierin een rol: de balans tussen inname en verbruik van energie is verstoord. Eetgedrag wordt voor een belangrijk deel gestuurd door cerebrale processen en neuro­endocriene factoren die in de vroege jeugd worden aangelegd. Genetische en omgevingsfactoren die deze aanleg beïnvloeden, kunnen een irreversi­ bele invloed uitoefenen op de regulatie van de energiebalans. Variatie in body­mass index wordt voor ongeveer 70% bepaald door erfelijke fac­ toren. Epidemiologische studies laten zien dat er een verband is tussen intra­uteriene en vroege postnatale omstandigheden en de latere kans op overgewicht. In dit artikel bespreken we hoe genetische en omge­ vingsfactoren in verschillende fasen van de ontwikkeling van het kind de regulatie van de energiebalans onomkeerbaar kunnen beïnvloeden.

Het is mogelijk uw werk efficiënt te organiseren als u duidelijke keuzes maakt over uw eigen workload en takenpakket en uw agendaplanning hierop laat inrichten. Kijk voortdurend kritisch naar uw activiteiten en tijdsbesteding. Sommige taken zijn in overleg te delegeren en kunnen binnen vakgroepsverband verdeeld worden. Dit geldt ook voor de onderlinge afstemming van de profielen van de verschillende vakgroepleden en het aanpassen van uw keuzes afhankelijk van de fase waarin uw loopbaan zich bevindt. In de vakgroep dient op basis van respect en vertrouwen te worden samengewerkt. Maak duidelijke afspraken over taakverdeling, sturing en mandatering, visie en beleidsvorming. Organiseer uw vergaderingen efficiënt en maak regels over besluitvorming. Sta met uw vakgroep regelmatig stil bij het professioneel functioneren, de onderlinge samenwerking en de externe representatie. Managementparticipatie vanuit de medische staf is een belangrijke succesfactor voor het moderne ziekenhuis. Een assessment helpt om de geschiktheid van de specialist-manager in te schatten en een specifiek scholingsprogramma in te richten. Naast motivatie, kennis, beschikbare tijd en inzet van de manager, zullen ook draagvlak vanuit de achterban en het mandaat bepalend zijn voor de effectiviteit van de medisch specialist als manager. Maak hieromtrent vooraf goede afspraken.