Praktische Pediatrie

Obesitas is een toenemend probleem in de westerse wereld en komt ook bij kinderen steeds vaker voor. De voorkeursbehandeling van obe­ sitas is gecombineerde leefstijlinterventie gericht op voeding en bewe­ ging, maar dit geeft vooral bij morbide obesitas vaak een teleurstellend resultaat. Bariatrische (obesitas­) chirurgie geeft bij volwassenen met morbide obesitas een gewichtsreductie van ongeveer 30%, met vermindering van mortaliteit en morbiditeit en een betere kwaliteit van leven. De voorlopige resultaten van bariatrische chirurgie bij kinderen zijn hier­ mee vergelijkbaar. De overwegingen, methoden en potentiële voor­ en nadelen van bariatrische chirurgie bij kinderen worden hier besproken.

Prostaglandinesynthetaseremmers (non-steroidal anti-inflammatory drugs, NSAID’s) worden vaak langdurig gegeven aan kinderen met juveniele idiopatische artritis (JIA). De belangrijkste bijwerkingen bestaan uit gastro-intestinale klachten zoals buikpijn, misselijkheid en verminderde eetlust. Deze klachten zijn de voornaamste reden om te stoppen met NSAID’s, met als gevolg een toename van stijfheid, pijn en gewrichtsklachten bij kinderen met JIA. Bij langdurig gebruik van NSAID’s adviseren wij daarom preventief omeprazol of esomeprazol voor te schrijven om therapietrouw en kwaliteit van leven te verbeteren.

De diagnose obstipatie wordt gesteld op grond van een combinatie van symptomen en bevindingen bij lichamelijk onderzoek. Bij twijfel wordt regelmatig een buikoverzichtsfoto gemaakt. De kwalitatief betere studies laten echter geen meerwaarde zien van het maken van een buikover­ zichtsfoto voor de diagnose obstipatie en de inter­ en intraobserverva­ riabiliteit is hoog. In de richtlijn obstipatie bij kinderen van 0 tot 18 jaar wordt aanbevolen om geen buikoverzichtsfoto te maken om de diagnose functionele obstipatie te stellen.

Het aantal kinderen met overgewicht en obesitas neemt wereldwijd toe, ook in Nederland. Het Franse preventieve epode­programma richt zich behalve op het kind ook op de omgeving van het kind. Zo maakt het de hele gemeenschap bewust van het belang van gezond eten en voldoende bewegen. Hierdoor ontstaat een stimulerende sociale en fysieke omge­ ving waarin bewegen en gezond eten de norm wordt. De epode­aanpak kenmerkt zich door publieke/private samenwerking, sociale marke­ tingstrategieën, bestuurlijk draagvlak op lokaal niveau en wetenschap­ pelijke evaluatie. Het succes van epode heeft in Nederland bijgedragen aan de introductie van het gemeentebrede gezondheidsbevorderende programma Jongeren Op Gezond Gewicht (jogg). In beide programma’s is er voor de jeugdarts, naast signalering en doorverwijzing, ook een belangrijke rol weggelegd in het verkrijgen van draagvlak en bewustwor­ ding in de gemeente.

In dit artikel wordt een jongen van 12 jaar met koorts, hoofdpijn, braken en afasie gepresenteerd. Liquoronderzoek toonde een verhoogd leukocyten- en erytrocytengetal, een verhoogde totaaleiwitconcentratie en een normaal glucose. MRI-onderzoek liet frontotemporaal typische afwijkingen zien. Met een positieve PCR op herpessimplexvirus type 1 in de liquor werd de diagnose herpessimplexencefalitis gesteld. De aanknopingspunten om deze relatief zeldzame diagnose te stellen worden beschreven. Het is van belang om zo snel mogelijk de behandeling met aciclovir te starten.

Endoscopisch onderzoek bij accidentele ingestie van etsende stoffen is niet in alle gevallen noodzakelijk. Bij twijfelachtige verdenkingen op accidentele ingestie is bij afwezigheid van symptomen endoscopie niet geïndiceerd. Bij symptomen is endoscopisch onderzoek binnen 12­24 uur geïndiceerd. Bij ernstige ingesties dient onafhankelijk van symptomen endoscopisch onderzoek te worden verricht.