Praktische Pediatrie

Voor kinderen is het gebruik van medicatie in vloeibare vorm prettig. Daarom schrijven kinderartsen regelmatig recepten voor drankjes uit die thuis gebruikt worden. Het is natuurlijk wel de vraag of het lukt de hoeveelheid medicatie nauwkeurig af te meten. Yin en anderen gingen na welke factoren van invloed zijn op het correct doseren van vloeibare medicatie.

Ichthyosis is een heterogene groep huidaandoeningen met een afwijkende verhoorning, die zich uit in hyperkeratose en schilfering. Een zeer ernstige vorm van genetisch bepaalde ichthyosis is het keratitis-ichthyosis-deafness (kid-)syndroom, dat ook letale gevolgen kan hebben. Ichthyosis vulgaris is de meest voorkomende erfelijke vorm, waarbij een wit-grijze schilfering wordt gezien op romp en extremiteiten. Bij X-linked ichthyosis is de schilfering donker en dik. Tot slot wordt bij autosomaal recessieve congenitale ichthyosis (arci) postpartum vaak een collodionbaby gezien. Na het afvallen van de collodion membraan ontstaat een lamellaire schilfering. De behandeling is lokaal en gericht op hydratie en keratolyse. Het in bad doen zorgt voor hydratie. Door vervolgens te smeren met een indifferente zalf wordt het vocht in de huid vastgehouden en de conditie van de huid verbeterd. Met keratolytische middelen wordt de schilfering verwijderd. Bij ernstige ichthyosis is er de mogelijkheid van systemische behandeling met retinoïden.

Kinderen hebben vaak huidinfecties: virale huidinfecties, bacteriële dermatosen en dermatomycosen. Vrijwel ieder kind krijgt ooit wratten en mollusca contagiosa. Beide aandoeningen genezen spontaan en veelal zonder littekenvorming. Gordelroos komt minder vaak voor. Meestal is het een onschuldige aandoening, maar in het gelaat of in het oor kan gordelroos zonder adequate behandeling ernstig verlopen. De hand-, voet- en mondziekte is een virale aandoening die vooral pijnlijke mondulcera kan geven; de behandeling is symptomatisch. Impetigo en furunkels zijn bacteriële huidaandoeningen. Lokale antibiotica zijn bij impetigo meestal effectief, bij een furunkel echter niet. Bij uitgebreide impetigo of ernstige furunkels kunnen orale antibiotica geïndiceerd zijn, zeker bij kinderen met verminderde weerstand. Dermatomycosen, zoals ringworm, zwemmerseczeem en luiereczeem, zijn meestal onschuldig en reageren goed op lokale antimycotica.

Autismespectrumstoornissen zijn ernstige ontwikkelingsstoornissen waarin het begrijpen en kunnen hanteren van sociale relaties ernstig beperkt zijn. Dit komt door een neurobiologische informatieverwerkingsstoornis. ass gaat vaak gepaard met comorbiditeit. Deze komt voort uit de ass-problematiek, maar kan zo overheersend zijn dat het de oorspronkelijke diagnose kan maskeren. Dit wordt vaak gezien bij mensen met ass die pas in de adolescentie of de vroege volwassenheid decompenseren. Er is geen behandeling bekend die de kern van de ass, de verstoorde (sociale)informatieverwerkingsstoornis, kan verhelpen. Wel kan door gerichte begeleiding, het aanleren van vaardigheden, behandelen van de interfererende comorbiditeit en het aanpassen van de omgeving, een zogenoemde ‘prothetische’ behandeling, de kwaliteit van leven voor het individu met ass en zijn omgeving sterk verbeteren.

Borstvoeding is wereldwijd aangenomen als de beste voeding voor preterme en terme kinderen. Een groot deel van de moeders begint met borstvoeding, maar stopt eerder dan de aanbevolen periode van zes maanden. Bij preterme neonaten gebeurt dit mede door alle stress die de opname met zich meebrengt en het feit dat er vaak niet uit de borst gedronken kan worden maar afgekolfd moet worden. Een manier om het teruglopen van de melkproductie als gevolg van deze factoren te behandelen, is het voorschrijven van domperidon (3 maal daags 10 mg gedurende 2 weken). Domperidon is bewezen effectief en meerdere placebogecontroleerde studies laten extreem lage spiegels van domperidon in de melk zien en geen extrapiramidale bijwerkingen bij de moeder en de preterme neonaat. Gezien de zeer belangrijke kortetermijn- en langetermijneffecten van borstvoeding adviseren wij bij teruglopende melkproductie een borstvoedingskuur met domperidon.

In het allereerste nummer van Praktische Pediatrie, verschenen in oktober 2007 (waar blijft de tijd), stond een artikel van de hand van kinderarts Rob Rodrigues Pereira over aandachtstekort-hyperactiviteitsstoornis, in de wandeling aangeduid met de afkorting adhd. In het kader van het thema van het huidige nummer, gedragsproblemen, heeft de redactie ervoor gekozen om dat onderwerp opnieuw te belichten, maar nu niet alleen vanuit kindergeneeskundig, maar ook vanuit kinderpsychiatrisch perspectief. In Rob Pereira en Jan Buitelaar – de een vooral medicus practicus, de ander in de eerste plaats onderzoeker – trof ik twee zeer gepassioneerde vertellers met grote kennis over 'hun' onderwerp.