Nurse Academy

De cardiologie heeft zich in de jaren zestig van de vorige eeuw als zelfstandig specialisme ontwikkeld, waarbij de focus primair kwam te liggen op onderzoek en behandeling van hart- en vaatziekten (HVZ) bij (en door) mannen. In veel studies werd deelname van vrouwen als niet-relevant gezien en aan dit standpunt werd nog tot ver in de jaren zeventig en tachtig vastgehouden. De gezondheidszorg voor vrouwen werd in die tijd benaderd met een ‘bikini approach’, waarbij de aandacht vooral uitging naar ziekten van de borsten en voortplantingsorganen. Vrouwen konden zelfs cursussen volgen om beter voor hun man te zorgen als hij een myocardinfarct had doorgemaakt. Dat vrouwen zelf een hartinfarct konden krijgen, was nog helemaal niet aan de orde. Men veronderstelde dat vrouwen door hun hormonen ‘beschermd’ waren. Pas vanaf 1991 kwamen hartklachten bij vrouwen meer in de belangstelling en werd er meer onderzoek naar gedaan. Nu weten we beter, de laatste sterftecijfers in de EU laten zien dat er binnen Europa jaarlijks meer vrouwen dan mannen overlijden aan coronaire hartziekten, beroertes en hartfalen. Hart- en vaatziekten treden gemiddeld zeven tot tien jaar later op bij vrouwen dan bij mannen en dat komt vooral door de beschermende effecten van de oestrogenen op jonge leeftijd. Onder de 60 jaar hebben mannen een drie- tot viermaal zo groot risico op een myocardinfarct, maar boven de 70 jaar komt dit vaker voor bij vrouwen. Door onze westerse leefgewoonten, met minder bewegen en overgewicht, is het risico op een hartinfarct bij vrouwen op middelbare leeftijd de afgelopen decennia toegenomen. Daar komt bij dat jonge vrouwen relatief meer zijn gaan roken.

De incidentie van cellulitis en erysipelas wordt geschat op negentien (cellulitis) en drie (erysipelas) per 1000 patiëntbezoeken per jaar en worden meestal door de huisartsen gezien en behandeld. In Nederland is een toename te zien van ernstige groep-A-streptokokken (GAS-)infecties. GAS zijn de verwekkers van erysipelas. Erysipelas recidiveert en heeft een chronisch karakter bij bepaalde patiëntencategorieën. Patiënten hebben vaak last van weefselschade in de vorm van blaren en/of wonden en uiteraard brengt dat veel ongemakken met zich mee. Ook is er kans op complicaties zoals necrotiserende fasciitis, glomerulonefritis en sepsis.

Ruwweg één op de vijf Nederlanders wordt ooit in zijn leven depressief. En wie ooit een depressie heeft meegemaakt, loopt een grote kans opnieuw een dergelijke periode mee te maken. Schokkende gegevens, die naast hoge maatschappelijke kosten, vooral veel lijdensdruk voor patiënten met zich meebrengen. Nergens van kunnen genieten, een sombere stemming, de neiging zich terug te trekken uit de sociale omgeving, concentratieproblemen, schuldgevoelens, slaapproblemen, negatief denken, libidoverlies; symptomen die maken dat het leven van een patiënt vastloopt. Op den duur kan dit zelfs leiden tot suïcidale ideaties. Niet alle patiënten hebben specialistische zorg nodig. Ongeveer 33% wordt (ooit) verwezen naar de gespecialiseerde GGZ. Daar wordt een patiënt meestal behandeld door een multidisciplinair team en een combinatie van therapieën: medicatie en psychotherapie (waaronder gedragstherapie). Alles is erop gericht de patiënt letterlijk weer in beweging te krijgen. Naast het leed dat de diagnose ‘depressie’ alleen al met zich meebrengt, loopt een patiënt ook een hoger risico op het krijgen van somatische aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht.

Na elke bevalling is de start van de pasgeborene weer spannend. De baby wordt geboren door een nauw baringskanaal en heeft te maken met contracties (weeën) van de uterus (baarmoeder). Bij ongeveer 6-10% van de bevallingen is er opvang nodig voor de pasgeborene, maar meestal volstaat het vrijmaken van de luchtweg en het geven van beademingen.

In Nederland zijn verschillende soorten medicamenteuze pijnbestrijding mogelijk tijdens een bevalling. Pijnstilling door medicatie moet altijd weloverwogen gebruikt worden in verband met mogelijke risico’s bij moeder en kind. Zorgverleners en behandelaars zijn samen verantwoordelijk voor het terugdringen van potentiële risico’s. Dit betekent in het geval van medicamenteuze pijnstilling dat professionele zorg en behandeling 24 uur gegarandeerd zijn, dat het personeel geschoold en deskundig is, dat moeder en kind continu worden gemonitord en bewaakt tijdens de medicatietoediening en dat pijn en pijnbeleving worden gemeten, genoteerd en geëvalueerd.

Op de intensive care (IC) overlijden regelmatig patiënten, bij 90% wordt van tevoren besloten de behandeling te staken. End-of-life care (EOLC) beslaat het totale (zorg)proces vanaf de beslissing om de behandeling te staken tot aan de nazorg aan naasten van overleden IC-patiënten. In januari 2014 is de evidence-based richtlijn End-of-life care bij IC-patiënten, de verpleegkundige zorg gepubliceerd. Deze richtlijn biedt IC verpleegkundigen handvatten in de zorg voor de IC-patiënt die zal komen te overlijden. De evidence-based aanbevelingen in deze richtlijn zijn gebaseerd op informatie uit wetenschappelijke artikelen en (internationale) richtlijnen, gecombineerd met klinische ervaringen.