Nurse Academy O&T

Door verplaatsing van zorg van eerste naar tweede lijn wordt er ook in de thuissituatie vaker gebruikgemaakt van toegangswegen voor centrale intraveneuze toediening van vloeistoffen, medicatie, bloedproducten, parenterale voeding of afname van bloedmonsters. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Behalve de hickman®-katheter(getunneld), picc-lijn (peripherally inserted central catheter), jugularis- of subclaviakatheter, kan er gebruik worden gemaakt van een veneus poortsysteem ook wel TIVAS (= totally implantable venous access system) genoemd. In dit artikel wordt deze laatste mogelijkheid beschreven.

Evidencebased practice betekent dat klinische beslissingen het best genomen kunnen worden door klinische expertise te integreren in het beslissingsproces. Dat betekent dat de zorgprofessional zijn kennis op het vakgebied op peil moet houden. Het zoeken naar literatuur en het beoordelen van die literatuur op de aard van het geleverde bewijs behoort tot de competenties van alle zorgprofessionals en dus ook tot die van de verpleegkundige. Voor het zoeken naar onderzoeksliteratuur kunt u terecht in verschillende databanken, zoals de Cochrane, PubMed en Cinahl. In de databanken worden zoekwoorden met elkaar verbonden met behulp van de zogenoemde Booleaanse operatoren, zoals ‘anD’, ‘or’ en ‘not’. In de onderzoeksliteratuur zijn verschillende soorten bewijsvoeringen te herkennen. De hiërarchie van de bewijsvoering wordt weergegeven in de ‘piramide van evidence’. Het beste bewijs wordt geleverd door metastudies en systematische reviews, omdat zij een overzicht geven van de stand van zaken op dat moment. Methodologisch hoogwaardige onderzoeken worden daarin naast elkaar gezet. De besproken onderzoeken in deze ‘reviews’ zijn meestal randomized clinical trials (rct’s) van hoge kwaliteit. Vandaar dat de enkele rct volgt op de systematische reviews. De reden is dat één enkele rct minder bewijs levert dan bijvoorbeeld vijftien rct’s over hetzelfde onderwerp. Onderaan de piramide van evidence staat de gevalsbeschrijving, waarin maar één geval besproken wordt.

Al jaren wordt gesproken over het verbeteren van de kwaliteit van zorg in de ouderenzorg. Meestal gaat het dan over de ‘technische kwaliteit’, met elk jaar een ander aandachtsgebied: medicatie, hygiëne, vrijheidsbeperkende maatregelen enzovoort. Stuk voor stuk uiteraard belangrijke onderwerpen, die ook zeker tot verbeteringen hebben geleid. De Zweedse banden zijn uitgebannen, medicatieprocessen zijn veiliger; waarbij steeds de veronderstelling leeft dat dit is wat de zorgvrager nodig heeft. Hoe breng je als zorgverlener echter werkelijke ruimte voor kwaliteit van leven van mensen die kwetsbaar zijn en risico’s lopen? Wat doe je wanneer je gebonden bent aan wetgeving en zorgplicht? Hoe ga je om met risico’s die gepaard gaan met de vrijheid van een zorgvrager? Dit artikel gaat op deze vragen in en geeft handreikingen hoe om te gaan met de kansen voor het optimaliseren van de kwaliteit van leven van de kwetsbare zorgvrager.

COPD staat voor chronic obstructive pulmonary disease (chronische obstructieve longziekte). De ziekte wordt veroorzaakt door chronische bronchitis en emfyseem en uit zich in klachten zoals productief hoesten en dyspneu. COPD heeft een grillig verloop en gaat gepaard met exacerbaties. Bij veel patiënten veroorzaakt COPD ook andere klachten zoals gewichtsverlies, afname van de spiermassa en psychische klachten. COPD is een sterk invaliderende aandoening. Met name bij ouderen is er veelal sprake van comorbiditeit en is de diagnose soms lastig te stellen. De behandeling bestaat uit medicamenteuze en nietmedicamenteuze interventies. De verpleegkundige en de verpleegkundig specialist (VS) hebben een belangrijke rol in de behandeling en begeleiding van de patiënt met COPD.

Mondproblemen in de palliatieve fase vormen een ernstige bedreiging voor de kwaliteit van leven. Soms kunnen zij ertoe leiden dat patiënten eten en drinken gaan vermijden. Ernstige infecties van de mond kunnen zelfs leiden tot verspreiding door het hele lichaam (sepsis). Verpleegkundige zorg bij mondproblemen bestaat uit het geven van voorlichting over en het toepassen van preventieve maatregelen en regelmatige mondinspectie bij mensen met een verhoogd risico op mondproblemen. Als mondproblemen zijn vastgesteld, moeten goede mondzorg en het behandeladvies van deskundigen nauwkeurig worden uitgevoerd en gemonitord.

Benzodiazepinen zijn veelgebruikte psychofarmaca. Ze kunnen onder andere worden ingezet bij de kortdurende behandeling van slaapstoornissen, angst en paniekstoornissen. De farmacokinetische eigenschappen bepalen of een middel geschikter is als slaapmiddel of als anxiolyticum. In de praktijk worden benzodiazepinen vaak chronisch gebruikt. De bijwerkingen vormen niet alleen bij ouderen maar ook bij volwassenen een risico. Het zorgvuldig evalueren van de werkzaamheid en afbouwen en staken indien er geen toepassing is, zouden vaker moeten gebeuren. In dit artikel worden de eigenschappen, de toepassingen en de risico’s van benzodiazepinen besproken.