Nurse Academy GGZ

Zorg voor een gezonde leefstijl is een actueel thema in onze samenleving. Onderzoek laat de samenhang zien tussen een ongezonde leefstijl en een reeks van ziekten en aandoeningen. Ongezonde voeding, inactiviteit, roken, alcohol en stress – vooral in hun onderlinge combinatie – dragen daaraan in hoge mate bij. In Nederland lijdt inmiddels 48% van de inwoners aan overgewicht en 13% aan obesitas. Naar verwachting lijdt in 2025 ongeveer 1,3 miljoen Nederlanders aan diabetes. Verder zijn onder meer het optreden van bepaalde vormen van kanker, aandoeningen aan het bewegingsapparaat en hart- en vaatziekten geassocieerd met een ongezonde leefstijl. Dit voorjaar verschenen er twee nieuwe richtlijnen: de multidisciplinaire richtlijn Somatische screening bij patiënten met een ernstige psychische aandoening en de Multidisciplinaire richtlijn Leefstijl bij patiënten met een ernstige psychische aandoening. In dit artikel wordt in het bijzonder ingegaan op de richtlijn Leefstijl.

Intoxicaties met klassieke antidepressiva zijn ernstig, vanwege het risico op levensbedreigende hartritme- en geleidingsstoornissen. In dit artikel wordt een casus beschreven van een patiënt met een ernstige imipramine-intoxicatie. Door snelle diagnosestelling en adequate behandeling, waarbij onder andere absorptieverminderende maatregelen werden toegepast, herstelde de patiënt en kon zij terugkeren naar de psychiatrische instelling waar zij verbleef.

De rol van de verpleegkundige in de verslavingszorg heeft zich de afgelopen twintig jaar ontwikkeld. In de praktijkvoering is meer differentiatie ontstaan in verpleegkundige functies en herschikking van taken tussen verpleegkundigen en medische disciplines. Binnen de verslavingszorg zijn zowel niveau 4- als niveau 5-verpleegkundigen werkzaam, alsook verpleegkundig specialisten en sociaal-psychiatrisch verpleegkundigen. Zowel in de intramurale als in de ambulante zorg bestaan verpleegkundige taken en interventies uit anamnese, analyse, planning, uitvoering en evaluatie van de zorg. De zorg richt zich op de gezondheidsproblemen die zijn ontstaan door het gebruik van de middelen en die in stand worden gehouden door de verslaving. In dit artikel schetsen we aan de hand van een aantal specifieke thema’s – intoxicatie, somatiek detoxificatie, terugvalmanagment en onderhoudsbehandeling – hoe het verpleegkundig werk binnen de verslavingszorg eruitziet.

In 1997 werd de Wet BIG van kracht en sindsdien is er voor verpleegkundigen tuchtrechtspraak. Tuchtrechtspraak is een bijzondere vorm van rechtspraak, bedoeld om de kwaliteit van de beroepsuitoefening te bevorderen en te bewaken. Het lijkt erop dat verpleegkundigen in de GGZ en het gevangeniswezen relatief meer kans hebben voor een tuchtcollege te moeten verschijnen, dan hun collega’s in de algemene gezondheidszorg. Een gewaarschuwd mens telt voor twee.

Gedragsproblemen bij kinderen komen voor bij 11-17% van de Nederlandse kinderen. Deels horen deze bij het opgroeien naar volwassenheid. Wanneer er veel problemen zijn en het moeilijk is om met deze problemen om te gaan, kan er meer aan de hand zijn. Gedragsproblemen kunnen leiden tot de ontwikkeling van een oppositioneel-opstandige stoornis (ODD) of een gedragsstoornis (CD). Deze stoornissen beschrijven het probleemgedrag dat kan ontstaan wanneer kind- en omgevingsfactoren elkaar ongunstig beïnvloeden. Risicofactoren zijn bijvoorbeeld genetische factoren, de invloed van het gezin en de sociale omgeving. Vroege interventies kunnen problemen op lange termijn voorkomen. Daarnaast kan de inzet van de best mogelijke begeleiding en behandeling voor kind en omgeving zorgen voor een reductie van ODD en CD, waardoor de diagnose op termijn zelfs niet meer relevant is. Dit artikel doorloopt aan de hand van casuïstiek de oorzaken, diagnostiek en passende interventies bij gedragsproblemen.

Vermindering van dwang en drang; herstelondersteunende zorg; hogere maatschappelijke verwachtingen ten aanzien van de geestelijke gezondheidszorg; verregaande ambulantisering. Allerlei factoren dwongen de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg (GGZ) tot herziening van de gesloten-opnameafdelingen. Diverse partijen zochten gezamenlijk naar een antwoord op dit dilemma en vonden dit in de ontwikkeling van high en intensive care (HIC). De belangrijkste twee doelstellingen van HIC zijn hoge kwaliteit van zorg en minimale toepassing van gedwongen interventies. Hierin speelt de verpleegkundige discipline een belangrijke rol. In dit artikel wordt beschreven wat HIC is en wat de rol van de verpleegkundige discipline binnen de HIC betekent. Hierbij wordt gebruikgemaakt van literatuur en ook van de ervaring die de afgelopen twee jaar op de HIC´s van GGz Breburg is opgedaan met de in het Werkboek HIC beschreven standaard. Eerst wordt ingegaan op wat HIC is en wat dit betekent voor de verpleegkundige praktijk. Vervolgens worden valkuilen en krachten van het verpleegkundig team tijdens het ontwikkelproces beschreven. Daarna komt een aantal voor de HIC onmisbare verpleegkundige interventies aan bod en wordt ingegaan op de rol van verpleegkundigen op de HIC.