A&I

Beeldvorming van de hersenen (neuroimaging) heeft nieuwe inzichten opgeleverd in de processen die ten grondslag liggen aan pijn. Chronische pijn gaat gepaard met functionele, structurele en chemische veranderingen in de hersenen wat erop wijst dat chronische pijn een cerebrale functiestoornis is. Er zijn nog vrijwel geen gevalideerde toepassingen van neuroimaging in de diagnostiek van pijn, maar er zijn al wel ontwikkelingen in klinische toepassingen. Effectiviteit van analgetica kan met neuroimaging worden gemeten. Met diverse (niet-) invasieve technieken kan ook direct op het niveau van de hersenen worden ingegrepen om pijn te behandelen. Daarnaast bestaan er verschillende behandelingen, zoals spiegeltherapie, die erop gericht zijn om normalisatie van disfunctionele gereorganiseerde hersenfunctie te bewerkstelligen. Toekomstig hersenonderzoek bij pijn zal zich richten op verdere ontwikkeling en validatie van deze techniek, het identificeren van factoren die betrokken zijn bij het chronisch worden van pijn en het bestuderen van de samenhang tussen genetische vatbaarheid en veranderingen in hersenprocessen.

Binnen Nederland worden inmiddels meer CVVH-behandelingen met regionale antistolling met citraat (RCA) uitgevoerd dan met heparine. Door de uitgebreide ervaring en de vele onderzoeken zijn er inmiddels duidelijke protocollen voorhanden. De postdilutie-opstelling is tot op heden de meest toegepaste vorm van citraatbehandeling. De citraatflow is hierbij separaat van de substitutieflow te regelen. De predilutie-opstelling (met één type isotone substitutievloeistof, inclusief citraat) is de meest recente ontwikkeling en verloopt volgens een uitermate eenvoudig protocol, omdat het een isotone vloeistof betreft. Monitoring elke 6 uur van het iCa, het natrium, de pH, het bicarbonaat en elke 24 uur van de calciumratio waarborgt een veilige toepassing en maakt tijdige correcties mogelijk. Machines met geïntegreerde citraat- en calciumtoediening verdienen de voorkeur. In meerdere studies wordt citraat-anticoagulatie als eerstekeuzetherapie naar voren gebracht.

Naar schatting ontwikkelt 5-10% van de patiënten in een Nederlands ziekenhuis een ziekenhuisinfectie (nosocomiale infectie). Postoperatieve wondinfecties (POWI’s) vormen een belangrijke groep binnen de ziekenhuisinfecties. Dat de verwekker van een postoperatieve wondinfectie vrijwel altijd tijdens de operatie in het wondgebied terechtkomt, is veel medewerkers binnen het operatiecomplex onbekend. Een bijkomend feit is dat (wond)infecties pas ontstaan op de verpleegafdeling of na ontslag. De relatie tussen eigen handelen en een ziekenhuisinfectie is derhalve niet zichtbaar voor de OKmedewerker. Voor een goed infectiepreventiebeleid is strikte navolging van hygiënerichtlijnen noodzakelijk. Handhygiëne wordt beschouwd als de meest effectieve maatregel om ziekenhuisinfecties te voorkomen. Hoewel de richtlijnen ten aanzien van handhygiëne reeds lange tijd aanwezig zijn, is de naleving onder zorgmedewerkers laag (ongeveer 20%). Dit moet worden verbeterd.

Een 41-jarige Poolse man presenteerde zich met hoofdpijn en verward gedrag na een val van de trap. Hij bleek een ernstig traumatisch schedelhersenletsel te hebben met verhoogde intracraniële druk en een verlaagde Glasgow Coma Scale. Hij werd overgeplaatst naar een regionaal traumacentrum, er werd een intracraniële drukmeter ingebracht en op geleide van de intracraniële drukken werd hij behandeld met sedativa, analgetica en osmotherapie. Bij persisterende hoge intracraniële drukken vond een eenzijdige hemicraniotomie plaats. De patiënt kon 64 dagen na het trauma met E4M6V3 van de Intensive Care naar de verpleegafdeling ontslagen worden.

Rhabdomyolyse ontstaat door lekkage van intracellulaire componenten zoals creatinekinase (CK), myoglobine en elektrolyten in de systemische circulatie bij schade aan dwarsgestreept spierweefsel. De klinische presentatie van Rhabdomyolyse kan variëren van een asymptomatisch verhoogd serum-CK tot een levensbedreigende situatie met elektrolytstoornissen en acute nierinsufficiëntie. De behandeling van Rhabdomyolyse is in eerste instantie gericht op het wegnemen van het etiologisch agens en bestaat verder uit ondersteunende maatregelen en het proberen te voorkomen van acute nierinsufficiëntie en andere complicaties.

Dexmedetomidine is een selectieve α2-agonist die sinds juni 2011 in Nederland geregistreerd staat voor sedatie van volwassen IC-patiënten. Naast sedatie geeft dexmedetomidine analgesie en anxiolyse. Door het werkingsmechanisme blijven patiënten wekbaar met een verbale prikkel. Dexmedetomidine is met zijn halfwaardetijd van 2 uur geschikt voor peroperatief gebruik en procedurele sedatie. In tegenstelling tot andere sedativa geeft dexmedetomidine slechts een minimale ademhalingsdepressie. Wel versterkt het de werking van opiaten, benzodiazepines en anestheticaen daarmee ook de bijwerkingen zoals verminderde ademhalingsprikkel. Recente onderzoeken laten zien dat dexmedetomidine neuroprotectieve eigenschappen heeft. Bij kinderen wordt dexmedetomidine alleen nog off-label gebruikt, met goede resultaten.