A&I

Bijnierschorsinsufficiëntie is een relatief zeldzame ziekte die gekenmerkt wordt door een tekort aan bijnierschorshormonen, met name cortisol en soms aldosteron. Veelal uit de ziekte zich door een graduele verergering van klachten in de loop van dagen, weken of zelfs maanden. Symptomen als zwakte, gewichtsverlies, orthostatische hypotensie, ‘salt craving’, buikpijn, misselijkheid en braken staan op de voorgrond. Deze zijn grotendeels het gevolg van een disbalans in de elektrolyten- en vochthuishouding. In zeldzame gevallen kan er sprake zijn van een bijnierschorscrisis, ook wel bekend als addisoncrisis. Hierbij kan een meestal door stress geluxeerd acuut tekort aan gluco- en/of mineralocorticoïden leiden tot levensbedreigende shock. Het spoedig stellen van de juiste diagnose is door de aspecifieke symptomen een uitdaging. In dit artikel belichten wij aan de hand van een casus de symptomen, pathofysiologie, diagnostiek en behandeling van dit ziektebeeld.

Perioperatieve nuchtertijden zijn een belangrijk, maar vaak onderbelicht onderdeel van perioperatieve voeding. De impact van de preoperatieve nuchtertijden is bij menig anesthesioloog bekend. De onderbouwing van de perioperatieve nuchtertijden is minder bekend, en men weet ook niet altijd wat er gebeurt met de patiënt als er bewust of onbewust wordt afgeweken naar onnodig lange nuchtertijden.

Melatonine is een hormoon dat voornamelijk geassocieerd wordt met het circadiane ritme. Het wordt veelal als slaappil gebruikt, maar uit onderzoek blijkt dat het niet bij elk willekeurig slaapprobleem helpt. Met name bij jetlags en na nachtdiensten lijkt er een positief effect te zijn op slaap. Tevens helpt het mogelijk om de nachtrust van IC-patiënten te verbeteren en kan het de preoperatieve angst bij patiënten enigszins verlagen. Daarnaast is er momenteel veel onderzoek naar de rol van melatonine bij kanker.

Een thyreotoxische crisis is een extreme en levensbedreigende uiting van een thyreotoxicose waarbij tijdige herkenning en behandeling essentieel zijn voor een goede afloop. De relatief lage incidentie en het brede scala aan atypische symptomen waarmee dit ziektebeeld zich kan presenteren maakt het stellen van de diagnose lastig en daarom is het van belang dit onderwerp met regelmaat onder de aandacht te brengen. De diagnose wordt gesteld op basis van de klinische verschijnselen in combinatie met een bewezen thyreotoxicose; een extra handvat zijn bestaande diagnostische scoresystemen. Behandeling vindt veelal plaats op de IC en bestaat uit het wegnemen van de uitlokkende factor, het reduceren van de schildklierhormoonspiegel en het behandelen van de (vaak levensbedreigende) symptomen.

Maarten Soeters is internist-endocrinoloog in het Amsterdam UMC. Al voordat hij arts werd had hij interesse in voeding. Inmiddels heeft hij een eigen onderzoeksgroep met als speerpunten de postprandiale endocriene en metabole respons en de pathofysiologie van insulineresistentie. Daarnaast maakt hij zich hard voor onderwijs op het gebied van voeding en vooral ook beter eten voor klinische patiënten. Dit laatste heeft geresulteerd in een prestigieus voedingsprogramma, ‘Zorg op het bord’. Een paar dagen voordat hij het Europees parlement toespreekt over het belang van voeding in het ziekenhuis interviewen wij hem over dit onderwerp.

Insulinepompen en glucosesensoren worden in toenemende mate gebruikt bij de behandeling van diabetes mellitus. Daarom zal men ze ook vaker op de operatiekamer tegenkomen. In dit artikel bespreken we de huidige toepassingen van deze technieken en de relevantie voor de anesthesioloog.