Praktische Pediatrie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) komen veel voor. Neurobiologische, cognitieve, emotionele en sociale factoren staan centraal in de verklaringsmodellen. Communicatieaspecten zijn cruciaal in de aanpak. Erkenning van de klacht en gestructureerde exploratie zijn voorwaarden en rechtvaardigen een grotere tijdsinvestering dan gebruikelijk. Leidraad bij de exploratie is het biopsychosociale model.

Het ontwikkeling van een gameverslaving kan beginnen met het spelen van een onschuldig spelletje op internet. Een gameverslaving is de dwangmatige behoefte om games te spelen en/of te winnen. Iemand met een gameverslaving speelt overmatig lang games, met alle negatieve gevolgen voor de gezondheid en het sociale leven van dien. Een jongere met een gameverslaving kan zich presenteren met lichamelijke klachten als moeheid, slaapproblemen en over- of ondergewicht. Bij deze klachten wordt niet meteen gedacht aan gamen en gameverslaving. Gameverslaving komt vaker voor bij kinderen en jongeren met angst, depressie, ADHD, opstandig gedrag, een autismespectrumstoornis, een introverte persoonlijkheid en hechtingsproblematiek. Tevens is er bij gameverslaving een verhoogde kans op het gebruik van andere middelen zoals tabak, alcohol en (illegale) drugs. Door de opkomende problematiek rondom gamen is in de DSM-5 voor het eerst de stoornis ‘Internet Gaming’ opgenomen. Gezien het feit dat gameverslaving onder jongeren steeds vaker voorkomt, luidt het advies om bij diverse lichamelijke klachten een media-anamnese op te nemen in uw standaardanamnese. Indien er sprake is van overmatig gamen, kunt u als kinderarts starten met adviezen. Blijkt dit niet voldoende, dan is verwijzing naar een gespecialiseerde instelling op zijn plaats.

Placebo’s zijn bekend door hun inactieve of ‘fake’ karakter en als controle-arm in placebogecontroleerde trials. De laatste jaren is er groeiende belangstelling voor het placebo-effect omdat het niet alleen een belangrijke rol speelt in trials, maar ook inzicht geeft in de aspecifieke effecten van medisch handelen in de dagelijkse praktijk. Er zijn verschillende factoren die verantwoordelijk zijn voor het placebo-effect en die de grootte ervan kunnen beïnvloeden, zoals het natuurlijke ziektebeloop, regressie naar het gemiddelde, methodologische bias, verwachtingen en conditionering. Bij kinderen is het placebo-effect vaak groter, wat wordt toegeschreven aan een grotere leercapaciteit van kinderen in vergelijking met volwassenen, hun grotere suggestibiliteit en de hoge verwachtingen van ouders. Recent neurofysiologisch onderzoek laat zien dat polymorfismen in neurotransmitters het placebo-effect mediëren, waardoor het op termijn mogelijk wordt de effectiviteit van trials te verhogen door patiënten te selecteren met een lage placeborespons.

De kinderarts is gewenst in de diagnostiek en aanpak van kinderen met overgewicht. Het expertisecentrum voor kinderen met overgewicht in het Jeroen Bosch Ziekenhuis is door het ministerie van VWS erkend als best practice en fungeert als proeftuin voor de ketenaanpak van overgewicht bij kinderen. In dit artikel komt aan bod hoe de ernst van overgewicht wordt gedefinieerd, op welke wijze in ’s-Hertogenbosch ervaring werd opgedaan in ketensamenwerking, welke houding de zorgprofessional het beste zou kunnen aannemen ten opzicht van deze problematiek, welke competenties daarbij horen en hoe deze helpen specifiek de nieuwe rol van de kinderarts in het zorgnetwerk gestalte te geven, daarbij de focus houdend op stimulering van zelfmanagent in het hele gezin.

Melatonine is een hormoon dat het natuurlijke slaap-waakritme beïnvloedt. Het wordt steeds vaker toegepast als sedativum bij allerlei procedures waarbij het van belang is dat het kind rustig is of slaapt. Er ontbreken goed opgezette randomized controlled trials (RCT’s) om de effectiviteit van melatonine als sedativum voor het verrichten van een MRI bij kinderen te beoordelen. Aanvullend onderzoek hiernaar is nodig. De kans op succes is waarschijnlijk groter wanneer melatonine wordt ingezet in combinatie met slaapdeprivatie in een prikkelarme omgeving, waarbij de MRI in de avonduren wordt verricht.

Een mannelijke neonaat werd geboren bij een termijn van 32+2 weken. Er was sprake van een normale graviditeit met een onverwachte premature partus. Het jongetje had een matige start met APGAR-scores van 5, 6 en 9 na één, vijf en tien minuten. Wegens een insufficiënte ademhaling werden tweemaal vijf insufflatiebeademingen gegeven en werd aansluitend enkele minuten beademd. Hierbij was geen extra zuurstoftoediening nodig. Na circa zes minuten was er sprake van een adequate eigen ademdrive. Tijdens de opvang viel het huidbeeld op zoals te zien is in figuur 1. Het ging hier om het tweede kind van deze ouders. Het eerste kind was à terme geboren en was gezond. In de familie komen geen huidaandoeningen, auto-immuunaandoeningen of andere ziekten voor. De ouders zijn niet consanguin.