Praktische Pediatrie

In het kader van het thema van dit nummer van Praktische Pediatrie, ‘het schoolkind’, had ik gesprekken met Paul Leseman, kinder- en jeugdpsycholoog en als hoogleraar orthopedagogiek verbonden aan de Universiteit Utrecht, en Luuk Kalverdijk, die als kinderpsychiater werkzaam is bij Accare en de Rijksuniversiteit Groningen. De gesprekken met beiden blijken waar het de benadering van het gespreksthema betreft, de factoren die de schoolcarrière onder druk zetten, min of meer complementair.

Otitis media met een loopoor (otorroe) is een veelvoorkomende, doorgaans onschuldige aandoening bij kinderen. Meestal treedt spontaan herstel op, soms wordt een antibioticumkuur gegeven. Als de klachten van koorts en loopoor blijven bestaan, moet de arts kiezen voor voortzetten van de antibiotische behandeling of voor het verrichten van aanvullend onderzoek vanwege mogelijke complicaties. Op grond van onze ervaringen in de hier gepresenteerde casus adviseren wij om bij hardnekkige koorts en otorroe gericht onderzoek te doen naar complicaties van otitis media. Dit illustreert het algemene principe dat de differentiaaldiagnose heroverwogen moet worden als het beloop niet past bij de werkdiagnose. Het vasthouden aan de oorspronkelijke diagnose kan leiden tot tunnelvisie en ernstige, te laat herkende complicaties. Otitis media met een loopoor (otorroe) is een veelvoorkomende, doorgaans onschuldige aandoening bij kinderen. Meestal treedt spontaan herstel op, soms wordt een antibioticumkuur gegeven. Als de klachten van koorts en loopoor blijven bestaan, moet de arts kiezen voor voortzetten van de antibiotische behandeling of voor het verrichten van aanvullend onderzoek vanwege mogelijke complicaties. Op grond van onze ervaringen in de hier gepresenteerde casus adviseren wij om bij hardnekkige koorts en otorroe gericht onderzoek te doen naar complicaties van otitis media. Dit illustreert het algemene principe dat de differentiaaldiagnose heroverwogen moet worden als het beloop niet past bij de werkdiagnose. Het vasthouden aan de oorspronkelijke diagnose kan leiden tot tunnelvisie en ernstige, te laat herkende complicaties.

Veel kinderen met astma bereiken geen goede astmacontrole; onvoldoende gebruik van inhalatiesteroïden door therapieontrouw is daarvan een belangrijke oorzaak. Therapieontrouw is vaak een bewuste keuze van ouders (en kind), gebaseerd op eigen opvattingen over astma en de medicatie. Door medicamenteuze adviezen gepaard te laten gaan met voldoende begeleiding, zoals regelmatige zelfmanagementeducatie, kan deze vorm van therapieontrouw voor een groot deel worden voorkomen. Dat betekent dat de kwaliteit van astmazorg, inclusief communicatieve vaardigheden van artsen en verpleegkundigen, van groot belang is. Ondanks kwalitatief hoogstaande zorg blijven sommige ouders en kinderen therapieontrouw; vaak betreft dit niet-intentionele therapieontrouw. Door belemmerende factoren (zoals een chaotische gezinsorganisatie) lukt het deze gezinnen niet om de inhalatiesteroïden regelmatig in te nemen. Deze vorm van therapieontrouw is lastig vast te stellen en is soms, ondanks zorg op maat, nauwelijks te verbeteren.

Gedurende de opname ontwikkelde patiënte tevens bloederige diarree. Zij had dit nooit eerder gehad. Bij lichamelijk onderzoek bleek toen ook sprake van perianale fistels.

Hartritmestoornissen bij kinderen geven vaak veel onrust bij ouders en zorgverleners. Het is van belang om onschuldige symptomen te onderscheiden van ernstige cardiale ritmestoornissen. In dit artikel leert u de meest voorkomende hartritmestoornissen van de kinderleeftijd herkennen. Met behulp van specifieke vragen kan men zich door middel van de anamnese, aangevuld met lichamelijk onderzoek en ecg, een oordeel vormen over de aard van de ritmestoornis.

Pesten is een vorm van agressie waarbij een of meer personen de intentie hebben een ander stelselmatig schade toe te brengen en waarbij de macht ongelijk verdeeld is: de pester domineert het slachtoffer, dat zich meestal niet kan verdedigen. Pesten is een groepsproces omdat bijna iedereen in een klas (on)bewust een rol aanneemt: naast pesters en slachtoffers zijn er assistenten en versterkers (meelopers) die pesters ondersteunen, verdedigers die voor slachtoffers opkomen, en buitenstaanders die zien dat er gepest wordt maar niets doen. Het signaleren van pestproblemen wordt bemoeilijkt door de complexe rol van de groep. Een oplossing voor pesten is KiVa, een preventief antipestprogramma uit Finland. KiVa neemt het groepsproces bij pesten en de status van pesters als uitgangspunten om pesten aan te pakken. Belangrijke doelen van KiVa zijn om meelopers te laten stoppen en buitenstaanders te laten opkomen voor slachtoffers. KiVa wordt ook door Nederlandse scholen gebruikt.