Praktische Pediatrie

Late onderkenning van darminvaginatie bij kinderen kan leiden tot hoge morbiditeit en zelfs mortaliteit. De klassieke trias van koliekpijn, braken en ‘bessengelei’-ontlasting is zelden aanwezig. Vanwege het verschil in behandeling is het van belang onderscheid te maken tussen ileocolische en ileo-ileale invaginatie. Het echografische aspect is hierbij het belangrijkste criterium. Ileo-ileale invaginaties worden ook geregeld per toeval gezien; bij afwezigheid van kliniek en van een pathologisch lead point is dan een afwachtend beleid gerechtvaardigd.

Rob Scholten voltooide zijn studie geneeskunde ‘oude stijl’ aan de Vrije Universiteit in 1980. Hij kon niet kiezen tussen huisartsgeneeskunde en interne geneeskunde en koos, zoals dat gaat, uiteindelijk geen van beide. ‘Gelukkig kreeg ik 18 maanden bedenktijd,’ vertelt hij, ‘want ik moest eerst in militaire dienst. Daarna kon ik beginnen als AGNIO reumatologie in het Jan van Breemen Instituut in Amsterdam.’ Daar bleef hij tot 1986. Terwijl hij tevergeefs een opleidingsplaats voor interne geneeskunde probeerde te verwerven, verschoof geleidelijk zijn belangstelling. In 1985-1986 volgde hij de doctoraalstudie medische informatica (min of meer een opleiding tot epidemioloog avant la lettre), waarna hij bij het vers opgerichte EMGO terechtkwam, het instituut voor extramuraal geneeskundig onderzoek van VU en VU medisch centrum. Daar promoveerde hij op het proefschrift The increase of meningococcal disease in the Netherlands – we hebben het er niet over gehad, maar inmiddels kan iemand vermoedelijk promoveren op onderzoek naar The decline. ‘Maar de reumajaren hebben hun sporen nagelaten,’ zegt Scholten. ‘Uiteindelijk kwam ik met mijn onderzoek toch weer terecht bij het bewegingsapparaat.’ In die periode raakte hij ook betrokken bij de postdoctorale epidemiologieopleiding van het EMGO, waarin hij als docent een groot aandeel had.

Paracetamol is in de meeste gevallen een veilige pijnstiller. Bij pijn in het keel-, neus- en oorgebied is het effectief, maar bij migraine en pijn veroorzaakt door botbreuken geeft het minder pijnstilling dan ibuprofen. Na orale toediening wordt het vlot opgenomen; de rectale toediening is trager en soms onvolledig, zeker bij pasgeborenen. De intraveneuze vorm bereikt snel het centrale zenuwstelsel, waar het middel werkt. Bij langdurig gebruik kan paracetamol leverschade veroorzaken en leiden tot hoofdpijn. Bij ernstige intoxicatie kan leverschade beperkt worden door het geven van N-acetylcysteïne. Dit middel heeft echter vaak bijwerkingen, meestal mild van aard. Gebruik van paracetamol op jonge leeftijd is in epidemiologische studies geassocieerd met een verhoogd risico op astma en autisme later.

Wat is www.wiKiNO.nl? WiKiNO.nl is een database waar kennis over het KNO-vakgebied kan worden gevonden, geplaatst en besproken. Het platform heeft een Wikipedia-achtige structuur en is toegankelijk voor alle KNO-specialisten en KNO-AIOS in Nederland. WiKiNO.nl is voortgekomen uit de behoefte om up-to-date informatie snel en gemakkelijk te verspreiden. Op dit moment heeft de actuele evidence-based kennis een te versnipperd karakter om efficiënt te worden gebruikt in de dagelijkse praktijk. Het ligt voor de hand dat KNO-artsen door het hele land tegen dezelfde kennislacunes aan lopen, de stand van de wetenschap verandert immers voortdurend. Om te voorkomen dat het wiel telkens opnieuw moet te worden uitgevonden, werd wiKiNO.nl geïntroduceerd. Wie vormen de redactie van wiKiNO.nl? De belangrijkste redactie vormen alle KNO-artsen die nieuwe lemma’s plaatsen en bestaande lemma’s wijzigen wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn. Om de kwaliteit van de wetenschappelijke onderbouwing te waarborgen, worden alle lemma’s door een methodologische redactie beoordeeld alvorens ze op wiKiNO.nl worden geplaatst. Zij checkt de ingevoerde lemma’s op de methodologische kwaliteit van de uitgangsvraag, de literatuursearch, de onderbouwing en de aanbeveling. De methodologische redactie wordt gevormd door medewerkers van de afdeling Ondersteuning Professionele Kwaliteit van de Orde van Medisch Specialisten. Het draagvlak van wiKiNO.nl groeit langzaam maar gestaag. Na drie jaar ontwikkeling van de website, vele werkbijeenkomsten en presentaties op verschillende congressen, is een grote meerderheid van de KNO-gemeenschap bekend met wiKiNO.nl. Inmiddels is deze wiki een essentieel instrument geworden in de opleiding tot KNO-arts (schrijven van CAT’s) en bij het onderhouden van EBM-richtlijnen. De toekomst zal leren of deze website ook een essentieel instrument zal zijn voor de dagelijkse praktijkvoering.

De grootste uitdaging in de acute kindergeneeskunde is niet een succesvolle reanimatie, maar wel de tijdige herkenning en adequate opvang van een acuut ziek kind met een potentieel respiratoir en/of circulatoir falen. Een acuut ziek kind kan zich op elk moment presenteren op de eerste hulp van een algemeen ziekenhuis. Daar de opvang van deze kinderen voor de kinderarts in een algemeen ziekenhuis geen dagelijks werk is, is het van belang dat men optimaal voorbereid is op deze vaak onaangekondigde acute situatie. Met de abcd-methode kan in een aantal minuten een beeld worden verkregen van de toestand van het kind. Deze systematische benadering maakt het mogelijk om alle belangrijke handelingen in de juiste volgorde uit te voeren zonder onnodig tijdsverlies. Als alle betrokkenen bij de opvang van een acuut ziek kind de abcd-methode gebruiken, bevordert dat de kansen van het kind.

Vanaf 1 mei 2011 zal screening van pasgeborenen op cystische fibrose (cf) worden toegevoegd aan het landelijke hielprikprogramma. De Nederlandse screeningsstrategie verschilt van elders toegepaste screeningsstrategieën. Hierdoor heeft elke baby met een afwijkende screeningstest een klassieke cf of een cftr-gerelateerde aandoening. Desondanks blijft nadere diagnostiek om cf te bevestigen nodig.