Nurse Academy GGZ

Hechtingsstoornissen hebben grote invloed op het ontstaan van psychiatrische ziekten en de behandeling ervan. Voor zowel de cliënt als de behandelaar is de wijze waarop beiden gehecht zijn van essentieel belang bij het aangaan van een behandelrelatie. Trauma op jonge leeftijd verstoort het hechtingsgedrag van het kind. Dit kan zich ontwikkelen tot een hechtingsstoornis. In dit artikel wordt ingegaan op de complexiteit van een behandelrelatie bij een cliënt met een hechtingsstoornis.

Geveinsde ziekten komen binnen de gezondheidszorg veel voor. Mensen kunnen vele redenen hebben om ziekte te veinzen Ziek zijn heeft naast nadelen onmiskenbare voordelen, van externe en van interne aard. Dit artikel gaat over het veinzen van klachten vanwege interne psychologische motieven bij de veinzer. In DSM-IV-termen wordt dat een nagebootste stoornis genoemd. Na beschrijving van vóórkomen en beloop van nagebootste stoornissen met vooral lichamelijke symptomen wordt ingegaan op die met psychische verschijnselen. Het onvermogen om gepresenteerde psychische klachten als geveinsd te duiden, de weerstand om dat te doen, maar ook het belang ervan worden besproken. Het belang is erin gelegen te voorkomen dat geveinsde psychische klachten en symptomen leiden tot diagnoses die een patiënt levenslang blijven achtervolgen. En dan hebben we het nog niet over de behandelconsequenties van die diagnosen. Handvatten worden aangereikt voor onderkenning en er worden suggesties gedaan hoe met dergelijke onderkenning om te gaan.

De conversiestoornis begint langzaam maar zeker uit de hoek van onbegrip en afwijzing te komen. In de lange geschiedenis van de onbegrepen uitvalsverschijnselen is de stoornis getooid met diverse namen en verklaringen. Hiervan is de term hysterie, afgeleid van de dwalende baarmoeder door het gefrustreerde lichaam, nog het meest bijgebleven. Hysterie heeft in de loop der jaren de bijklank van aanstellen en theater gekregen. De mensen die door onbegrepen uitvalsverschijnselen getroffen werden, kregen daardoor ook nog eens te maken kregen met ongeloof en schouderophalen. In professionele zin is het onbegrip er nog steeds, maar de attitude ten opzichte van de aandoening verschuift steeds meer naar onderbouwende belangstelling en uitwerking van op bewijs gebaseerde behandelingen. De harde veronderstelling dat psychogene factoren een causale rol spelen in het ontstaan van de stoornis, is in de DSM-5 als criterium losgelaten. Ook in de verpleegkundige praktijk blijkt dat de professionele attitude positief evolueert bij verduidelijking van inzichten in deze stoornis. In dit artikel wordt ingegaan op de diagnostiek en mogelijke behandeling van de conversiestoornis.

De ziekte van Huntington is een erfelijke aandoening met bewegingsstoornissen, psychiatrische stoornissen en cognitieve achteruitgang. De ziekte is niet te genezen. Vooral depressie, prikkelbaarheid, apathie en in mindere mate dwangklachten komen bij patiënten met de ziekte van Huntington vaker voor dan in de algemene populatie. Omdat de psychiatrische stoornissen potentieel behandelbare aandoeningen zijn, is het belangrijk om alert blijven op het ontstaan van psychiatrische stoornissen en deze adequaat te behandelen. Daarnaast is ondersteunende begeleiding van patiënten en hun familie noodzakelijk. Met een goed samenwerkend multidisciplinair team kan een opname in een verpleeghuis mogelijk worden uitgesteld.

Onder de titel ‘Ook u bent welkom’ start ‘Slimmer Beter’ begin 2009 een project op de afdeling Psychiatrie in het UMC Utrecht voor het invoeren van familiebeleid. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het sociaal netwerk van de patiënt een belangrijke rol speelt bij herstel en verloop van de psychiatrische ziekte. Dit contact is duurzaam, in tegenstelling tot veel hulpverleningscontacten. We willen vanaf het eerste contactmoment het sociaal netwerk actief betrekken bij de directe zorg aan jongeren, volwassenen en ouderen, die depressief of (drugs)psychotisch zijn, stemmingsproblemen hebben of in crisis zijn. Sinds enige tijd hebben we onder andere de mogelijkheid tot rooming-in op de afdeling Psychiatrie. Rooming-in betekent dat een familielid en/of directbetrokkene bij de patiënt mag/ mogen overnachten wanneer dit volgens het behandelteam een meerwaarde heeft. In het begin van het project was er wel enige weerstand op de afdeling, men verwachtte dat het veel meer werk zou zijn als familieleden actief bij het behandel- en herstelproces betrokken werden. In de praktijk is gebleken dat het inderdaad meer tijd kost, maar men ziet ook heel duidelijk wat het oplevert

Clozapine is bijzonder effectief voor patiënten met schizofrenie die niet voldoende antipsychotisch reageren op andere antipsychotica. Clozapine heeft bovendien nog andere indicaties. De bijwerkingen bepalen het beperkte gebruik van clozapine, vooral omdat de bijwerkingen extra controles vereisen. Sommige bijwerkingen zijn gevaarlijk. Het meest bekend in die zin is wel de agranulocytose, een tekort aan granulocyten, waardoor de patiënt vatbaar wordt voor infecties, zonder er weerstand tegen te kunnen bieden. Omdat clozapine voor een specifieke doelgroep bovenmatig effectief is, geldt ook dat die patiënten recht hebben op een behandeling met clozapine. Clozapine wordt nog niet voldoende gebruikt, zo wijzen prescriptiecijfers uit. Verpleegkundigen hebben een belangrijke taak zowel bij het motiveren van patiënten voor clozapinegebruik als bij het signaleren van bijwerkingen.