FocusVasculair

Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) is de meest voorkomende leverziekte in de westerse maatschappij. De hoge prevalentie wordt verklaard door de huidige obesitasepidemie. NAFLD geeft een verhoogd risico op intrahepatische complicaties (gedecompenseerde levercirrose en hepatocellulair carcinoom), alsook extrahepatische complicaties (diabetes type 2 en hart- en vaatziekten). Het doel van dit artikel is praktische handvatten te bieden voor de klinische praktijk. Is het zinvol om actief te screenen op NAFLD bij hoogrisico patiënten, zoals patiënten met obesitas, metabool syndroom, hypertriglyceridemie of diabetes type 2? Is het zinvol een cardiometabool risicoprofiel op te stellen bij patiënten met NAFLD en, zo ja, wat zijn dan de behandeldoelen? De antwoorden op deze vragen ondersteunen een multidisciplinaire begeleiding van patiënten met NAFLD, met betrokkenheid van de huisarts, hepatoloog, vasculair geneeskundige en internist-endocrinoloog.

In dit nascholingsartikel worden de ontwikkelingen op het gebied van de medicamenteuze behandeling van obesitas besproken. Er wordt toegelicht wat de plek is van deze strategie ten opzichte van de huidige behandelopties en wie ervoor in aanmerking komen. De meeste ervaring is inmiddels opgedaan met GLP-1-agonisten, ook al bekend vanuit hun toepassing bij diabetes. In de komende jaren zal het aantal beschikbare middelen toenemen, met nog betere resultaten op het niveau van gewichtsafname. Het is van belang dat we als artsen goed op de hoogte zijn van deze ontwikkelingen en een visie vormen op de juiste toepassing. Daaraan wil dit artikel bijdragen.

Atriumfibrilleren is een veelvoorkomende hartritmestoornis bij dialysepatiënten. Naast een verhoogd trombo-embolisch risico hebben dialysepatiënten door de uremie en anemie ook een hoger bloedingsrisico. Dit maakt dat er onzekerheid blijft bestaan of chronisch antistolling noodzakelijk is in deze groep. Vooral omdat dialysepatiënten vaak niet geïncludeerd zijn in de effectiviteits- en veiligheidsstudies met betrekking tot antistolling. Er is in de toekomst behoefte aan grootschalige gerandomiseerde studies die de ‘risk-benefit’-ratio van de verschillende anticoagulantia evalueren bij dialysepatiënten met atriumfibrilleren.

Ondanks ontwikkelingen in de behandeling van type 1- en (vergevorderde) type 2-diabetes blijven hypoglykemieën de meest voorkomende bijwerking van insulinetherapie. Patiënten met type 1-diabetes ervaren twee tot drie hypoglykemieën per week, voor patiënten met type 2-diabetes is dit twee tot drie hypoglykemieën per maand. Een sterke daling in de glucosewaarde zorgt voor het op gang komen van de contraregulatie van glucose. Bij een deel van de patiënten met diabetes komt deze contraregulatie echter in mindere mate en pas bij een lagere glucosewaarde op gang. Dit wordt impaired awareness of hypoglycemia (IAH) genoemd. IAH komt voor bij een kwart tot een derde van de patiënten met type 1-diabetes en bij ongeveer 10% van degenen met type 2-diabetes met insulinetherapie. Herstel van IAH kan worden bereikt door het vermijden van hypoglykemieën. Goede patiënteducatie is hierbij van belang. Daarnaast kan behandeling met continue glucosemonitoring (CGM) de frequentie van (ernstige) hypoglykemieën verminderen, al is vooralsnog niet aangetoond dat hiermee verbetering van IAH kan worden bereikt.

Bariatrische operaties worden tegenwoordig steeds vaker uitgevoerd als behandeling van morbide obesitas. In dit artikel worden de effecten van bariatrie op primaire en secundaire cardiovasculaire preventie, en veelvoorkomende comorbiditeiten (diabetes mellitus, hypertensie, dyslipidemie) besproken. Ook komen in dit artikel specifieke medicamenteuze adviezen met betrekking tot diabetes, hypertensie, dyslipidemie, antistolling en andere aandachtspunten na een bariatrische ingreep aan de orde.

Spierklachten bij gebruik van statines komen veel voor en zijn doorgaans mild. Ze worden veroorzaakt door een toxisch effect