Praktische Pediatrie

Frequent worden kinderartsen geconfronteerd met kinderen met een hartgeruis. De waarde van ecg en thoraxfoto is beperkt. Bij kinderen waarbij op klinische gronden de verdenking bestaat van een hartafwijking, kunnen ecg en thoraxfoto informatie geven over de gevolgen daarvan. Bij asymptomatische kinderen met een geruis zijn ecg en thoraxfoto niet zinvol en soms zelfs misleidend.

Lang geleden waren er twee werelden: de wereld van de neurologen en de wereld van de kinderartsen. In beide specialismen kwamen dokters voor die zich hadden gespecialiseerd in de neurologische problematiek van kinderen, maar ook de ‘kinderneurologen’ en de ‘neuropediaters’ leefden in verschillende werelden. In de jaren zeventig traden vooral de kinderneuroloog-geworden-neurologen op de voorgrond: Le Coultre en Prechtl in Groningen, Fleury in het Amsterdamse Binnengasthuis, Willemse in Utrecht, Njiokiktjien in het azvu en Gabreëls in Nijmegen. Nederland vormde daarmee een uitzondering: vrijwel overal in Europa en elders was de kinderneurologie voortgekomen uit de kindergeneeskunde. Er waren twee uitzonderingen op die uitzondering: de neuropediaters Peter Barth in het azvu en Nan Krijgsman in het St. Radboud. Inmiddels zijn de grenzen tussen beide werelden vervaagd – maar niet verdwenen. Neurologen zijn immers meer thuis in systeemdenken, terwijl de kracht van kinderartsen ligt in hun kennis van groei en ontwikkeling én in het feit dat zij vanaf het begin van hun opleiding geleerd hebben om met ouders om te gaan. Als inleiding op dit nummer van Praktische Pediatrie had ik een gesprek met twee als kinderarts opgeleide kinderneurologen, beide werkzaam in een perifere praktijk.

Primaire ciliaire dyskinesie (PCD) is een relatief zeldzame autosomaal recessief overervende aandoening, die gekenmerkt wordt door disfunctie van de trilharen, recidiverende bovenste- en ondersteluchtweginfecties en in ongeveer de helft van de gevallen een situs inversus. PCD heeft veel uitingsvormen, die sterk wisselen in symptomatologie. Vroege herkenning en behandeling van deze ziekte is van belang voor het behoud van longfunctie en het verminderen van morbiditeit.

Een goede beoordeling van een trommelvlies is vaak lastig en vraagt kennis en ervaring van de onderzoeker. Het systematisch beoordelen van het otoscopisch beeld is een hulpmiddel bij het komen tot de juiste diagnose. In dit artikel wordt een leidraad aangereikt om dit te bereiken. Pathologie van de gehoorgang wordt buiten beschouwing gelaten.

Post traumatisch hypopituïtarisme (PTHP) na traumatisch hersenletsel (THL) wordt beschreven bij 10-61% bij kinderen. PTHP treedt meestal op binnen 1 jaar na THL, maar wordt in het algemeen gemist indien er niet gericht op wordt gelet. PTHP kan vroeg na THL optreden en herstellen in het eerste jaar, maar kan ook in de loop van het herstelproces optreden. Klachten veroorzaakt door PTHP kunnen erg lijken op het klachtenpatroon na THL. De kans op post traumatische stoornissen van de hypofyse voorkwab blijkt niet gerelateerd te zijn met de ernst van het hersenletsel. Wel wordt er een associatie beschreven tussen de ernst van THL en het optreden van de hypofyse achterkwabstoornis diabetes insipidus (DI). Zeer waarschijnlijk draagt adequate herkenning van PTHP en behandeling hiervan bij tot beter herstel van kinderen na THL. In de regio Leiden/Den Haag werd recent een screeningsprotocol opgesteld, dat hier wordt gepresenteerd.

Na het voltooien van zijn studie in Rotterdam (1987) en de militaire dienst kwam Kors van der Ent in opleiding tot kinderarts in het Eindhovense Catharinaziekenhuis en het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Onder leiding van Han van der Laag en Hein Brackel deed hij onderzoek naar de longfunctie bij jonge kinderen. Niet alleen leidde dat tot een fellowship kinderlongziekten, aangevangen in 1994, maar ook tot een promotie in november 1997. En zoals het gaat: daarna is hij ‘blijven hangen’. Tien jaar later, op 15 oktober 2007, volgde de benoeming tot hoogleraar kindergeneeskunde met als leeropdracht kinderlongziekten. Zijn inaugurele rede houdt hij op 24 maart 2009.